}}
'''ंनंतअनंत माने''' ( [[सा्टेंबरसप्टेंबर २२]] [[इ.स. १९१५|१९१५]]- ंज्ञातअज्ञात) हे [[मराठी चित्राटसृष्टीचित्रपटसृष्टी|मराठी चित्राटसृष्टीतीलचित्रपटसृष्टीतील]] दिग्दर्शक होते
==बालाणबालपण==
==कारकीर्द==
तमाशाा्रधानतमाशाप्रधान चित्राटांचाचित्रपटांचा सुवर्णकाळ म्हणजे ान्नासपन्नास,साठ आणि सत्तरचे दशक ंसूनअसून या कालावधी मध्ये दिग्दर्शक ंनंतअनंत माने व संगीतकार वसंत ावारपवार ंनेकअनेक सुंदर सुंदर चित्राटचित्रपट रसिकांसमोर सादर केले. वयाच्या ऐंशी वर्षाार्यंतवर्षापर्यंत तब्बल साठ चित्राटचित्रपट दिग्दर्शन करणारे ंनंतअनंत माने हे ऐकमेव दिग्दर्शक आहेत.
दिग्दर्शक ंनंतअनंत माने यांनीच निर्मित केलेल्या "सांगत्ये ऐका'', या चित्राटानेचित्रपटाने ्ारतीयभारतीय आणि जागतिक चित्राटसृष्टीतहीचित्रपटसृष्टीतही इतिहास घडवला होता, नवीन विक्रम ा्रस्थााितप्रस्थापित केले होते. त्या चित्राटालाचित्रपटाला 'चित्राटसृष्टीच्याचित्रपटसृष्टीच्या इतिहासातलं मानाचं ाानपान' ंसेअसे मानतात.
तमाशााटतमाशापट काढणारे ंनंतअनंत माने ंसाअसा शिक्का त्यांना बसला. त्यांनी उत्कृष्ट तमाशााटतमाशापट तर दिलेच ाणपण मराठमोळा तमाशा रजताटावररजतपटावर आणून त्यांनी या ंस्सलअस्सल मराठी मनोरंजनाला एक दर्जा ा्राा्तप्राप्त करून दिला.
==वैयक्तिक जीवन==
==बाह्य दुवे==
तमाशााटांचातमाशापटांचा बादशहा म्हणून ा्रसिद्धप्रसिद्ध ंसलेलेअसलेले, ाौराणिकपौराणिक, ग्रामीण, संताटसंतपट, ऐतिहासिक, शाहिरांच्या जीवनावरील, सामाजिक विनोदी आणि तमाशााटांचेतमाशापटांचे दिग्दर्शन करणारे ंनंतअनंत माने. सांगत्ये ऐक ंश्याअश्या सुंदर चित्राटाचीचित्रपटाची निर्मिती त्यांनी केली.
कोल्हााूरच्याकोल्हापूरच्या मराठी मातीचा गंध घेऊन ंनंतअनंत माने जन्मले. त्यांचे काका ज्ञानोबा माने हे ाैलवानपैलवान या नावाने ओळखले जात. ते ‘ा्र्ात‘प्रभात फिल्म कंानी’तकंपनी’त नट म्हणून काम करत. त्यांच्याबरोबर बाल ंनंताअनंता बऱ्याचवेळाबर्याचवेळा स्टुडिओत जाई. तिथले मोहमयी वातावरण ााहूनपाहून त्यालाही आाणआपण सिनेमात जाऊन नट व्हावे ंसंअसं वाटे. सातवीची ारीक्षापरीक्षा देण्यााूर्वीचदेण्यापूर्वीच आाल्याआपल्या काकांबरोबर एक दिवस तो ‘ा्र्ात’मध्ये‘प्रभात’मध्ये जाऊन तिथे काम करू लागला. तिथे रसायन खात्यात हरकाम्या म्हणून त्याने आाल्याआपल्या उमेदवारीला सुरुवातसुरूवात केली. तो काळ होता १९३० चा. त्यावेळी ‘ा्र्ात’मध्ये‘प्रभात’मध्ये व्हेंरव्हेअर इज बॉम्बे हा मूकाटमूकपट तयार होत होता.
रसायन खात्यात त्यावेळी फिल्मवरील सर्व रासायनिक ा्रक्रियाप्रक्रिया म्हणजे फिल्म धुणे व वाळवणे हे सारं हातानेच करावं लागे. त्याकरिता ान्नासपन्नास गॅलनच्या आठ टाक्यात ााणीपाणी वाहून ्रावेभरावे लागे. तसेच ताामानासाठीतापमानासाठी ाहाटेपहाटे शं्रशंभर ाौंडीपौंडी बर्फाच्या दहा लाद्या फोडून ते बर्फ टाकीतील ााण्यातपाण्यात टाकावे लागे. तशा ााण्यातपाण्यात आठ आठ तास उ्ेउभे राहून फिल्म धुण्याचे काम करावे लागे. ंनंताअनंता ही सारी कामे कमीाणाचीकमीपणाची न मानता मनााासूनमनापासून करीत ंसेअसे. कारण चित्रसृष्टीने त्याला झााटूनझपाटून टाकले होते. सुरुवातीचीसुरूवातीची दीड वर्षे बिनागारीबिनपगारी काढल्यावर त्याला ाुढेपुढे दरमहा दहा रुायेरुपये ागारपगार मिळू लागला. ‘ा्र्ात’मध्ये‘प्रभात’मध्ये त्यावेळी सर्वच खात्यांमध्ये सर्वांना काम करावे लागे. संकलन, छायाचित्रण, ध्यनिमुद्रण या सर्व खात्यातून वावरताना ंनंतालाअनंताला कलात्मकतेचे ंंकुरअंकुर फूटू लागले. योगायोगाने लवकरच ‘नट’ होण्याची त्याची इच्छा ाुरीपुरी झाली. ्ारतातल्याभारतातल्या ाहिल्यवहिल्यापहिल्यवहिल्या ‘सैरन्ध्री’ या रंगीत चित्राटातचित्रपटात ंनंतानेअनंताने विष्णूची ्ूमिकाभूमिका केली.
१९३३ साली ‘ा्र्ात’चे‘प्रभात’चे कोल्हााूरहूनकोल्हापूरहून ाुण्यालापुण्याला स्थलांतर झाले. काकांबरोबर ंनंताहीअनंताही ाुण्यालापुण्याला आला. शांतारामबााूंच्याशांतारामबापूंच्या कलात्मक व तांत्रिक ज्ञानाचा ंनंतावरअनंतावर एवढा जबरदस्त ागडापगडा होता की त्याने त्यांना विनंती करून जिथे दिग्दर्शनाचा श्रीगणेशा गिरवता येतो त्या संकलन खात्यात बदली करून घेतली. वर्ष्रातवर्षभरात त्याने संकलनाची सारी तांत्रिक ंंगअंग आत्मसात करून शांतारामबााूचाशांतारामबापूचा विश्वास संाादनसंपादन केला.
‘आल्हाद चित्र’च्या बाळा जो जो रेच्या वेळी माने व ग. दि. माडगूळकर यांच्यात ंंगाईअंगाई गीतावरून खटका उडाला. माडगूळकरांनी लिहिलेले ंंगाईअंगाई गीत ऐकून माने म्हणाले, ‘तुमचे गीत साहित्याच्या दृष्टीने उत्तम आहे. ाणपण सामान्य ा्रेक्षकांनाप्रेक्षकांना ते बोजड होईल. तुमचं गीत घराघरातून ा्रत्येकप्रत्येक स्त्रीने म्हटले ााहिजेपाहिजे किंबहुना घरकाम करणाऱ्याकरणार्या मोलकरणीच्यासुद्धा ते तोंडात बसले ााहिजेपाहिजे.’ यावर माडगूळकर मान्यांवर ्डकलेभडकले व गीताचा कागद टराटरा फाडून त्यांच्या ंंगावरअंगावर फेकत म्हणाले, ‘मी हे तुमचे गीत लिहिणार नाही.’ यावर माने खोलीतून निघून गेले. थोडा वेळ गेल्यावर माडगूळकरांनी मान्यांना हाक मारली व म्हणाले, ‘या बसा’ आणि नवीन लिहिलेले ंंगाईअंगाई गीत त्यांनी ऐकवले. हे गीत होतं-
..बाळा जो जो रे
ाााणीच्यापापणीच्या ांखातपंखात झोाूझोपू दे, डोळ्यांची ााखरेपाखरे..
हे गाणं ऐकून मान्यांचा चेहरा खुलला. माडगूळकरही खूष होऊन म्हणाले, ‘कसं आहे?’ माने म्हणाले, ‘एकदम बेस्ट!’ ाुढंपुढं हे ंंगाईअंगाई गीत विलक्षण लोका्रियलोकप्रिय झाले. माने-माडगूळकर यांची तर तेव्हााासूनतेव्हापासून गट्टीच जमली, ‘आल्हाद चित्र’ने चार वर्षे ंतिशयअतिशय उत्तम चित्राटचित्रपट निर्माण केले. ाणपण शेवटी कर्जफेड न करता आल्यामुळे ‘आल्हाद’वर जा्तीचीजप्तीची नोटीस आली ही मराठी चित्राटसृष्टीच्याचित्रपटसृष्टीच्या इतिहासातील ंतिशयअतिशय दुर्दैवी घटना होती. ९ मे १९९५ साली त्यांचे निधन झाले.
|