"अत्रि" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

{{माहितीचौकट हिंदू संत|नाव=|भाषा=|स्वाक्षरी_चित्र=|विशेष=|संबंधित_तीर्थक्षेत्रे=|वचन=|अपत्ये=दत्तात्रेय, दुर्वास आणि चंद्र|पत्नी_नाव=अनसूया|पती_नाव=|आई_नाव=|वडील_नाव=[[ब्रह्मदेव]]|पेशा=|कार्य=|साहित्यरचना=|चित्र=Rama visits Atri.jpg|शिष्य=|पंथ=|गुरू=|उपास्यदैवत=|समाधिमंदिर=|मृत्यू_स्थान=|मृत्यू_दिनांक=|जन्म_स्थान=|जन्म_तिथी=|मूळ_पूर्ण_नाव=|चित्र_रुंदी=|तळटिपा=}}'''अत्रिंत्रि''' हे हिंदू पौराणिकाौराणिक कथा आणि वेदांमध्ये उल्लेखलेल्या सप्तर्षींपैकीसा्तर्षींाैकी एक ऋषी आहेत. आकाशात दिसणाऱ्या सप्तर्षींसा्तर्षीं(Great Bear, Ursa Major, Big Dipper)मध्ये अत्रिंत्रि(Delta Ursae Majoris) हा एक तारा आहे.अत्रिंत्रि हे [[ब्रह्मदेव|ब्रह्मदेवाचे]] मानसपुत्रमानसाुत्र मानले जातात<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2020-01-05|title=Atri|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Atri&oldid=934239871|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>

[[अत्रिंत्रि]] ऋ़षींचा आश्रम [[राजगढ]] जिल्ह्यामधून वाहणाऱ्या [[निर्विंध्या]] नदीकिनारी होता.

==अत्रिंत्रि शब्दाची व्युत्पत्तीव्युत्ात्ती ==

. भृगू्ृगू (भ्राज्््राज् धातू म्हणजे अग्नीवरंग्नीवर भाजणे्ाजणे) आणि अग्निरसंग्निरस (अग्नीतूनंग्नीतून निर्माण होणारा ज्वलनशील कोळसा) या शब्दांवरून अत्रिंत्रि या शब्दाची व्युत्पत्तीव्युत्ात्ती अधिकंधिक स्पष्टस्ाष्ट होते. अत्रींच्यांत्रींच्या जन्माचे [[निरुक्त]] आणि [[बृहददेवता]] यांमध्ये झालेले उल्लेख, बाकी कथांच्या मानाने अपूर्णंाूर्ण वाटणारे आहेत. अत्रिन्ंत्रिन् (नष्ट करणारे) हा शब्द वेदांत देवांचे शत्रू या अर्थानेहींर्थानेही येतो, परंतुारंतु प्रत्यक्षाता्रत्यक्षात अत्रिंत्रि हे देवांचे साहाय्यकर्ते सप्तर्षीसा्तर्षी होते हे समजून, अत्रिंत्रि या शब्दाच्या व्युत्पत्तीचाव्युत्ात्तीचा शोध घेण्याचा प्रयत्‍ना्रयत्‍न केला गेला आहे.

अत्रंत्र या संस्कृत शब्दाचा अर्थंर्थ येथे म्हणजे स्थानिक असांसा होतो. प्रजापतीनेा्रजाातीने केलेल्या वाक्‌यज्ञात [[भृगू्ृगू]] आणि [[अग्निरसंग्निरस]] ऋषींच्या जन्मानंतर केवळ दोघेच का? असांसा प्रश्ना्रश्न केल्यानंतर अत्रींचांत्रींचा जन्म झाला. [[शौनक]]रचित [[बृहददेवता]] या ग्रंथानुसार वाक्(सरस्वती?) ही तिसऱ्या पुत्राचीाुत्राची आशा करताना हा प्रश्ना्रश्न करते. तर अत्रिंत्रि शब्दाच्या [[निरुक्त|निरुक्तातील]] व्युत्पत्तीनुसारव्युत्ात्तीनुसार ‘तीन नाहीत’अशीनाहीत’ंशी पृच्छााृच्छा स्वतः नवजात [[भृगू्ृगू]] आणि [[अग्निरसंग्निरस]]च करतात.<ref name="books.google.co.in">[ http://books.google.co.in/books?id=rLBH68SbSMgC&pg=PA1&lpg=PA1&dq=V%C4%81c+atri&source=bl&ots=Tf9_Mggzlb&sig=Zwx8NcgWfN5QWnnsgSGcSIhJ-HM&hl=en&ei=mp5vS6OvL8-HkQWlvvnTBw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&ved=0CAkQ6AEwAQ#v=onepage&q=atri&f=false Dattatreya : The Immortal Guru, Yogin and Avatara : A Study of the Transformative and Inclusive Character of a Multi-Faceted Hindu Deity/ Antinio Rigopoulos, १२.४०, ८ फेब्रुवारी २०१०रोजी गूगलबुकवर जसे दिसले]</ref>

नष्ट करणे अथवांथवा खाऊन टाकणे या अर्थानेंर्थाने वापरल्यावाारल्या जाणाऱ्या समानोच्चारी अद्ंद् या धातूपासूनधातूाासून येणाऱ्या अत्तिंत्ति शब्दाचा अर्थंर्थ रसनेंद्रिय (जिव्हा) असांसा होतो. वाक्ची निर्मिती मुखातून होते. अत्तिंत्ति शब्दाचा अर्थंर्थ रसनेंद्रिय. त्यामुळे अत्रिंत्रि शब्दाच्या व्युत्पत्तीमध्येव्युत्ात्तीमध्ये, या शब्दाचा मुखाशी संबध असेलंसेल का असांसा प्रश्ना्रश्न केला जातो.

(अत्त्रींत्त्री {{वैदिक संस्कृतमधील शब्द; जाणकार असल्याशिवाय शुद्धलेखन बदलू नका.}} या शब्दाचा अर्थंर्थ संसभाषणसंस्ाषण संस्कृत शब्दकोशात ‘नष्ट करणारा’ असांसा दिला आहे)आपटेआाटे संस्कृत डिक्शनरी त्रस्नु- (trasnu)अत्रस्तंत्रस्त-अत्रासंत्रास यापासूनयााासून अत्रिंत्रि म्हणजे Fearless अशींशी व्याख्या देते<ref>http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philologic/search3advanced?dbname=apte3&query=+%E0%A4%85%E0%A4%A4%E0%A5%8D%E0%A4%B0%E0%A4%BF+&matchtype=exact&display=utf8</ref>

ऋक्ष(म्हणजे अस्वलंस्वल) या शब्दाचा अर्थंर्थ (इंग्रजी bear) आकाशात दिसणाऱ्या (Great Bear) सप्तर्षीसा्तर्षी हा तारकापुंजतारकााुंज असाहींसाही आहे. सप्तर्षींमधलेसा्तर्षींमधले बाकीचे तारे जोडीने असतातंसतात तर अत्रींत्री नावाचा तारा एकटाच असतोंसतो.

==हे सुद्धा पहााहा==

== संदर्भसंदर्् यादी ==

[[वर्ग:सप्तर्षीसा्तर्षी]]

[[वर्ग:भारतातील्ारतातील प्राचीना्राचीन ऋषी]]