"शिरस्त्राण" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

पुढे उत्तर व पश्चिम युरोपमध्ये वापरात असलेली शिरस्त्राणे म्हणजे अर्धगोल अथवा शंकूच्या आकाराच्या टोप्या असत. प्रारंभी पंचधातू अथवा लोखंडाच्या पट्ट्यांनी मजबुती दिलेल्या चामड्यापासून बनविलेली ही शिरस्त्राणे पुढे पूर्णतया धातूंचीच बनू लागली. नाकाचा बचाव करण्यासाठी इ. स. १०००च्या१००० च्या सुमारास धातूची जाडी कांब त्यावर बसविण्यात आली. हा शिरटोप घालण्यापूर्वी बारीक आकाराच्या लोखंडी साखळ्यांपासून बनविलेले आवरण प्रथम डोक्यावर घालून त्यावर शिरस्त्राण चढवत असत. भारतात राणाप्रताप यांच्या तैलचित्रातील शिरस्त्राणात या प्रकारची वैशिष्ट्ये दिसतात.

पुढे इ. स. सु. १२००च्या१२०० च्या आसपास, शिरस्त्राणांवर प्रहार झाला, तरी तो निसटताच व्हावा या हेतूने त्यांना गोलसर आकार देऊन त्याची खालची कड छातीच्या सुरक्षा-कवचापर्यंत लांब करण्यात आली. पुढील शतकात डोळ्यांपुढची झडप खालीवर करण्याची सोय करण्यात आली. तसेच हनुवटी व मान प्रहारापासून वाचविण्यासाठी वेगळ्या [[लोखंडी]] पट्ट्या वापरात आल्या. तांत्रिकदृष्ट्या सर्वांत महत्त्वाची अशी शिरस्त्राणातील सुधारणा इ. स. १५००च्या१५०० च्या सुमारास झाली. कारागिरांनी बिजागरीचा वापर करून मानेवर आणि हनुवटीखाली पक्के बसेल असे शिरस्त्राण बनवले की, जेणेकरून त्यावर आघात झाला, तरी ते डोळ्यांपासून वेगळे होणार नाही. पायदळातील सैनिकांसाठी व औपचारिक समारंभप्रसंगी वापरण्यासाठी कमी वजनाची शिरस्त्राणेही वापरात आली. रोममध्ये पोपचे अंगरक्षक अशी हलकी शिरस्त्राणे वापरताना दिसतात. अठराव्या-एकोणिसाव्या शतकांत घोडदळातील सैनिकही अशी शिरस्त्राणे वापरू लागले. [[युरोप]]<nowiki/>मध्ये घोडदळांच्या काही तुकड्या आजही विशेष समारंभासाठी घालावयाच्या पोशाखात शिरस्त्राणांचा अंतर्भाव करतात.