बहुगुणांनी आपले शालेय शिक्षण पौडी येथून पूर्ण केले आणि कॉलेज शिक्षणासाठी त्यांनी अलाहाबाद येथील कॉलेजात प्रवेश घेतला.[[इ.स. १९३९]]-[[इ.स. १९४०]] दरम्यान त्यांनी महात्मा गांधींच्या प्रेरणेने भारताच्या स्वातंत्र्यलढ्यात भाग घेतला.[[इ.स. १९४२]]च्या चलेजाव चळवळीदरम्यान तुरूंगवास भोगला.ते [[इ.स. १९४६]] पर्यंत तुरूंगात होते. तुरूंगातून सुटका झाल्यानंतर त्यांनी आपले शिक्षण अलाहाबाद विद्यापीठातून पूर्ण केले.
==राजकीय कारकीर्द==
बहुगुणा [[इ.स. १९५२]] मध्ये [[उत्तर प्रदेश]] विधानसभेवर निवडून गेले.त्यांच्या अभ्यासू वृत्तीने त्यांनी सभागृहाच्या कामकाजावर आपला ठसा उमटवला.[[इ.स. १९६७]] मध्ये त्यांची राज्याचे अर्थमंत्री म्हणून नियुक्ती झाली.[[इ.स. १९७१]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस पक्षाचे उमेदवार म्हणून [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील [[अलाहाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)|अलाहाबाद लोकसभा मतदारसंघातून]] लोकसभेवर निवडून गेले.पुढे [[इ.स. १९७३]] ते [[इ.स. १९७५]] या काळात त्यांनी [[उत्तर प्रदेश]]च्या मुख्यमंत्रीपदाचा कार्यभार सांभाळला.इंदिरा गांधींनी त्यांना [[इ.स. १९७५]] मध्ये मुख्यमंत्रीपदाचा राजीनामा द्यायला लावला.पुढे इंदिरा गांधींशी मतभेद झाल्यामुळे ते [[इ.स. १९७६]] मध्ये काँग्रेस पक्षातून बाहेर पडले.
[[इ.स. १९७७]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये ते जनता पक्षाचे उमेदवार म्हणून [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील [[लखनौ (लोकसभा मतदारसंघ)|लखनौ लोकसभा मतदारसंघातून]] लोकसभेवर निवडून गेले.पंतप्रधान [[मोरारजी देसाई]] यांनी त्यांच्या मंत्रीमंडळात बहुगुणांची नियुक्ती [[पेट्रोलियममंत्री]] म्हणून केली.[[इ.स. १९७९]] मध्ये जनता पक्षात फूट पडली आणि [[चरण सिंग]] यांनी आपला समाजवादी जनता पक्ष स्थापन केला. बहुगुणांनी चरण सिंग यांच्याबरोबर त्या पक्षात प्रवेश केला.[[जुलै]] [[इ.स. १९७९]] मध्ये [[चरण सिंग]] सरकारमध्ये बहुगुणांनी [[अर्थमंत्री]] म्हणून कार्यभार सांभाळला.[[चरण सिंग]] सरकार पडल्यानंतर त्यांनी इंदिरा गांधींशी आपले मतभेद मिटवून परत काँग्रेस पक्षात प्रवेश केला आणि त्या पक्षाचे उमेदवार म्हणून [[इ.स. १९८०]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये ते [[उत्तर प्रदेश]] राज्यातील [[गढवाल (लोकसभा मतदारसंघ)|गढवाल लोकसभा मतदारसंघातून]] लोकसभेवर निवडून गेले.
हेमवतीनंदन बहुगुणांनी [[इ.स. १९८२]] मध्ये काँग्रेस पक्षनेतृत्वाबरोबर झालेल्या मतभेदांमुळे पक्षसदस्यत्वाचा आणि लोकसभा सदस्यत्वाचाही राजीनामा दिला.त्यांनी लोकशाही समाजवादी पक्षाची स्थापना केली आणि त्या पक्षाचे उमेदवार म्हणून ते [[इ.स. १९८२]] मध्ये परत एकदा [[गढवाल (लोकसभा मतदारसंघ)|गढवाल लोकसभा मतदारसंघातून]] लोकसभेवर निवडून गेले.
[[इ.स. १९८४]]च्या लोकसभा निवडणुकांमध्ये त्यांनी [[अलाहाबाद (लोकसभा मतदारसंघ)|अलाहाबाद लोकसभा मतदारसंघातून]] [[अमिताभ बच्चन]] यांच्या विरोधात निवडणुक लढवली पण त्यात त्यांचा पराभव झाला.त्यानंतर ते राजकारणात फारसे प्रभावशाली राहिले नाहीत.
