"दक्षिण दिल्ली जिल्हा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
नवीन पान: {{माहितीचौकट भारतीय जिल्हा |जिल्ह्याचे_नाव = दक्षिण दिल्ली जिल्हा |स्थानिक_नाव = |चित्र_नकाशा =दक्षिण दिल्ली जिल्हा.jpg |अक्षांश_रेखांश = |राज्याचे_नाव = दिल्ली |विभाग... |
इतरत्र सापडलेला मजकूर |
||
ओळ २५:
|संकेतस्थळ =https://dmsouth.delhi.gov.in/
}}
[[चित्र:Dehli_districts.png|इवलेसे| दिल्लीचे जिल्हे]]
'''दक्षिण दिल्ली जिल्हा''' ([[:en:South delhi_district|South delhi district]]) हा भारताच्या
{{बदल}}
प्रशासकीयदृष्ट्या, जिल्हा साकेत, हौज खास आणि मेहरौली या तीन उपविभागांमध्ये विभागला गेला आहे. <ref>[http://dcsouth.delhigovt.nic.in/organization.htm#1 Organisational Structure] Official website.</ref> पूर्वेला [[यमुना नदी]], उत्तरेला [[नवी दिल्ली|नवी दिल्लीचे]] जिल्हे, आग्नेयेला [[हरियाणा]] राज्याचा [[फरीदाबाद जिल्हा|फरिदाबाद जिल्हा]], नैऋत्येस हरियाणाचा [[गुरगांव जिल्हा|गुडगाव जिल्हा]] आणि पश्चिमेस दक्षिण पश्चिम दिल्ली यांनी वेढलेले आहे.
दक्षिण दिल्लीची लोकसंख्या 2,731,929 आहे (2011 च्या जनगणनेनुसार), आणि क्षेत्रफळ {{Convert|250|km2}} आहे, लोकसंख्येची घनता प्रति 9,034 व्यक्ती किमी² (23,397 व्यक्ती प्रति mi²).
हौज खासच्या दक्षिण दिल्लीच्या शेजारी ट्रेंडी दुकाने आणि निवासस्थानांची वाढ होत आहे. <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.soas.ac.uk/south-asia-institute/publications/working-papers/file108721.pdf|title=Dynamics of social change in South Delhi's Hauz Khas Village|last=Benroider|first=Lucie|year=2015|website=soas.ac.uk|access-date=15 August 2020}}</ref> हे आता देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय पर्यटक आणि बॅकपॅकर्सचे केंद्र बनत आहे. या भागात ऐतिहासिक वास्तू देखील आहेत आणि [[दिल्ली मेट्रो|दिल्ली मेट्रोमध्ये]] सहज प्रवेश आहे, ज्यामुळे भारतातील अनेक अभ्यागतांसाठी आणि इतर भारतीय राज्यांतील घरगुती मध्यमवर्गीय अभ्यागतांसाठी ते एक पसंतीचे स्थान बनले आहे. असंख्य हिप वसतिगृहे आणि कॅफेसह हा परिसर तरुण पर्यटकांना आकर्षित करतो. <ref name="auto">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi/Backpacker-haven-Paharganj-losing-out-to-safer-hip-hostels-in-south-Delhi/articleshow/48710074.cms|title=Backpacker haven Paharganj losing out to safer, hip hostels in south Delhi|website=The Times of India}}</ref> <ref name="auto1">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.deccanherald.com/content/251706/paharganj-trap-haven-tourists.html|title=Paharganj: Trap or haven for tourists?|date=23 May 2012|website=Deccan Herald}}</ref>
नकाशावर दर्शविलेले विभाजन केवळ प्रशासकीय महत्त्व धारण करते, सामान्य नागरिकासाठी, सामान्यपणे बोलायचे तर [[दिल्ली]] अस्पष्टपणे रिंग सारखी आहे, उत्तर, पश्चिम, दक्षिण, पूर्व आणि मध्य असे पाच प्रदेश आहेत. दैनंदिन जीवनात दक्षिण दिल्ली या शब्दाचा वापर नवी दिल्ली जिल्ह्यातील [[दिल्ली|दिल्लीच्या]] [[इंदिरा गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ|IGI विमानतळापासून]] दक्षिण पूर्वेतील [[यमुना नदी|यमुना]] नदीपर्यंत विस्तारला आहे, हा प्रदेश प्रशासकीय दक्षिण पश्चिम दिल्ली जिल्ह्यात पसरलेला आहे.
== इतिहास ==
दक्षिण दिल्ली हे दिल्ली शहरातील एक विस्तीर्ण क्षेत्र आहे आणि त्यात अनेक महत्त्वपूर्ण स्थाने आहेत. दिल्लीच्या अकरा 'ऐतिहासिक शहरां'पैकी तीन, उदा. किला राय पिथोरा (पहिला), मेहरौली (दुसरा) आणि सिरी ( हौज खाससह ) (तृतीय) दक्षिण दिल्ली जिल्ह्यात येतात.
जहज महल, जफर महल, हौज खास कॉम्प्लेक्स, विजय मंडळ, [[कुतुब मिनार|कुतुबमिनार]], मेहरौली पुरातत्व उद्यान आणि सफदरजंगच्या थडग्यात दक्षिण दिल्लीतील काही निसर्गरम्य वारसा स्थळांचा समावेश आहे.
== भूगोल ==
2009 पर्यंत प्रशासकीय जिल्ह्यात 20% हिरवे कव्हर होते. येथे अनेक प्रशस्त हिरवी उद्याने, वन्यजीव अभयारण्य, जैवविविधता उद्याने आणि हरित पट्टे आहेत. अरावलीच्या पायथ्याशी दिल्लीच्या दक्षिण सीमेजवळ असलेल्या आसोला वन्यजीव अभयारण्य, हौज खास येथील डीअर पार्क आणि रोझ गार्डन ही काही उदाहरणे आहेत. त्यात कॉंक्रीट आणि हिरव्या भाज्यांचे चांगले मिश्रण आहे.
== लोकसंख्याशास्त्र ==
[[भारताची जनगणना २०११|2011 च्या जनगणनेनुसार]] दक्षिण दिल्लीची लोकसंख्या 2,731,929 आहे, अंदाजे [[जमैका]] राष्ट्राच्या समान <ref name="cia">{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2119rank.html|title=Country Comparison:Population|last=US Directorate of Intelligence|access-date=1 October 2011|quote=Jamaica 2,868,380 July 2011 est}}</ref> किंवा यूएस राज्य [[नेव्हाडा|नेवाडा]] . <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=http://2010.census.gov/2010census/data/apportionment-pop-text.php|title=2010 Resident Population Data|publisher=U. S. Census Bureau|access-date=30 September 2011|quote=Nevada 2,700,551}}</ref> हे भारतातील 144 व्या क्रमांकावर आहे (एकूण [[भारतातील जिल्ह्यांची यादी|640 पैकी]] ). जिल्ह्याची लोकसंख्या घनता {{Convert|10935|PD/sqkm|PD/sqmi}} . 2001-2011 या दशकात लोकसंख्या वाढीचा दर 20.59% होता.
== अर्थव्यवस्था ==
सरोजिनी नगर मार्केट, ग्रीन पार्क मार्केट इत्यादी दिल्लीतील अनेक प्रसिद्ध बाजारपेठा आणि DLF, MGF मेट्रोपॉलिटन, सिलेक्ट सिटीवॉक, मालवीय नगर इत्यादी मॉल्स दक्षिण दिल्लीत आहेत.
[[वर्ग:Pages with unreviewed translations]]
== हे देखील पहा ==
Line ३७ ⟶ ६३:
== संदर्भ ==
{{संदर्भनोंदी}}
[[वर्ग:दिल्लीचे जिल्हे]]
| |||