"कृष्णविवर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

एखादा तारा मृत पावल्यावर त्याच्या तीन अवस्था संभवतात. खुजा तारा ( The White Dwarf ), न्यूट्रॉन तारा किंवा कृष्ण विवर<ref>{{cite web |last=वाटसरु |first=विज्ञानाचा |title=कृष्ण विवरांबद्दल थोडक्यात ! भाग पहिला : निर्मिती |url=http://v-vatasaru.com/%e0%a4%95%e0%a5%83%e0%a4%b7%e0%a5%8d%e0%a4%a3-%e0%a4%b5%e0%a4%bf%e0%a4%b5%e0%a4%b0%e0%a4%be%e0%a4%82%e0%a4%ac%e0%a4%a6%e0%a5%8d%e0%a4%a6%e0%a4%b2-%e0%a4%a5%e0%a5%8b%e0%a4%a1%e0%a4%95%e0%a5%8d%e0%a4%af/|accessdate=23 May 2020|df=dmy-all}}</ref>. तार्यामधील इंधन संपत आल्यावर अखेर एक वेळ अशी येते जेव्हा ताऱ्याच्या गर्भातील सर्व हायड्रोजन ज्वलन होऊन संपतो आणि रूपांतरित हेलियमचे ज्वलन होण्यास सुरवातसुरुवात होते. अखेरीस जेव्हा हेलियमसुद्धा संपतो तेव्हा ताऱ्याचा पृष्ठभाग केंद्राच्या दिशेला कोसळतो. तारा जितका आकाराने मोठा तितका हायड्रोजन ज्वलनाचा वेग जास्त, त्‍यामुळे प्रचंड मोठे तारे संख्येने कमी असतात. आपल्या सूर्याचे इंधन संपायला एक हजार कोटी वर्षे लागतील. तर सूर्याच्या केवळ ३ पट मोठा असणारा तारा ५० कोटी वर्षेच टिकेल.{{संदर्भ हवा}} जेव्हा तारा कोसळतो त्या वेळी त्याचा प्रचंड स्फोट होतो त्या ताऱ्याला सुपरनोव्हा म्हणतात. सुपरनोव्हानंतर ताऱ्याचे प्रचंड द्रव्य आतल्या बाजूला कोसळते. या द्रव्याचा दाब इतका प्रचंड असतो की अणूंमधील इलेक्ट्रॉन बंध तुटतात आणि ताऱ्याचे आकारमान मोठया प्रमाणात कमी होते. याची परिणती ताऱ्याचे गुरुत्वाकर्षण वाढण्यात होते. अशा प्रकारे सुपरनोव्हानंतर तारा हा वस्तुमानानुसार [[न्यूट्रॉन तारा]], [[पल्सार]] वा कृष्णविवर बनतो.

1915 साली, अल्बर्ट आइनस्टाइन सापेक्षता त्याच्या सामान्य सिद्धांत विकसित, तो आधीच सिद्ध होते कि गुरुत्वीय बलाचा प्रकाशाच्या गतीवर परिणाम होतो. प्रकाश गुरुत्व गती प्रत्यक्षात परिणाम आहे. काही महिने नंतर, कार्ल शेवरझकिल्ड (Schwarzschild) यांनी एक बिंदू वस्तुमान गुरूत्वाकर्षणगुरुत्वाकर्षण क्षेत्रात आणि उपाय एक गोलाकार वस्तुमान, [4] एक काळा भोक पार्शल अस्तित्वात नाही, हे दाखवण्याच्या. आता नॉन-फिरवत कृष्णविवर झाल्यास क्षितीज च्या Schwarzschild त्रिज्या त्रिज्या म्हणून ओळखले जाते, पण हे खरं त्या वेळी समजला नाही, उदाहरणार्थ, Schwarzschild स्वतः शारीरिक नाही. योहान्स द्रोस्ते (Droste), हेनरिक लोरेन्ट्स एक विद्यार्थी, स्वतंत्रपणे काही महिने Schwarzschild समाधान बिंदू वस्तुमान आणि त्याचे गुणधर्म अधिक लेखन झाले आहे.

कृष्णविवराच्या संदर्भात [[आल्बर्ट आइन्स्टाइन]] यांच्या [[सापेक्षतावादाचा सिद्धान्त|सापेक्षतावादाच्या सिद्धांताला]] [[स्टीफन हॉकिंग]] यांनी पुंज वादाची जोड देऊन नवी गृहिते मांडली होती. कृष्णविवरामध्ये प्रचंड [[गुरुत्वाकर्षण]] असते आणि त्यामुळे त्याच्या कक्षेत येणारे [[ग्रह]], [[तारे]] यांना हे विवर गिळत असते असे शास्त्रज्ञांचे म्हणणे होते. या कृष्णविवरांच्या प्रचंड गुरूत्वाकर्षणगुरुत्वाकर्षण शक्तीमुळे प्रकाश किरणदेखील बाहेर पडू शकत नाहीत असे समजले जात होते. परंतु कृष्णविवरातून किरणांचे उत्सर्जन होत असल्याचे स्टीफन हॉकिंग यांनी आपल्या गृहितकांच्या आधारे पटवून दिले होते. स्टीफन हॉकिंग यांच्या दाव्यानुसार कृष्णविवर नावाची गोष्टच नसते असा त्यांचा दावा आहे.<ref>{{cite journalsantosh |डी.ओ.आई.=10.1038/nature.2014.14583 | title=Stephen Hawking: 'There are no black holes' | अनुवादीत title=स्टिफन हॉकिंग:कृष्णविवराचे अस्तित्वच नाही | लेखक=झिया मेराली | जर्नल=[[नेचर (जर्नल)|नेचर]] | दिनांक=२४ जानेवारी २०१४| ॲक्सेसदिनांक= २६ जानेवारी २०१४ | दुवा=http://www.nature.com/news/stephen-hawking-there-are-no-black-holes-1.14583}}</ref>