"कावेरी नदी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
Pemore.adt (चर्चा | योगदान) छोNo edit summary |
KiranBOT II (चर्चा | योगदान) छो शुद्धलेखन (अधिक माहिती) |
||
ओळ २०:
'''कावेरी नदी''' दक्षिण [[भारत|भारतातील]] प्रमुख नदी आहे. तिला पोंनी असेही उपनाव आहे. ती तामीळनाडू व कर्नाटक या राज्यातुन वाहते. कावेरी भारतीय द्वीपकलपामधील गोदावरी व कृष्णा यांच्या नंतर तिसरी लांब नदी आहे. कावेरीचे उगमस्थान पश्चिम घाटातील [तळकावेरी][कर्नाटक] येथे आहे.कावेरी चा त्रिभुज प्रदेश भारतातील सर्वात सुपीक प्रदेशांतील एक आहे. कावेरीचे एकुण पाणलोट क्षेत्र 81,155 वर्ग किमी आहे.
ही नदी कर्नाटक आणि तामिळनाडू या राज्यांमधून वाहणारी एक नदी आहे. कावेरी नदी कर्नाटक राज्यातील कोडागु जिल्ह्यातील पश्चिम घाटातील ब्रह्मगिरी पर्वतरांगणाच्या तालाकावेरी येथे, समुद्रसपाटीपासून 1341 मीटर उंचीवरुन बंगालच्या उपसागराच्या पाण्याआधी 800 कि.मी.पर्यंत वाहते. दक्षिण भारतातील गोदावरी व कृष्णा नंतर ती
कावेरी खोऱ्यातील पाणलोट क्षेत्र अंदाजे ,८११५५ चौरस किलोमीटर (,३१३३४ चौरस मैल) असून हरणगी, हेमावती, कबिनी, भवानी, लक्ष्मण तीर्थ, नोयाल आणि आर्कावती यासह अनेक उपनद्या आहेत. नदीपात्रात तीन राज्ये आणि [[केंद्रशासित प्रदेश|केंद्रशासित]] प्रदेशांचा समावेश आहे: तामिळनाडू,, 43,868 चौरस किलोमीटर (१६९८ वर्ग मैल); कर्नाटक, 34,273 चौरस किलोमीटर (13,233 चौरस मैल); केरळ, 2,866 चौरस किलोमीटर (1,107 चौरस मैल) आणि पुडुचेरी, 148 चौरस किलोमीटर (57 चौरस मैल). कर्नाटकच्या कोडागुमधील तळकावेरी येथे वाढून ते बंगालच्या उपसागरामध्ये जाण्यासाठी 800 किलोमीटर (500 मैल) दक्षिणेस वाहून जाते. चमारजनगर जिल्ह्यात हे शिवनसमुद्र बेट बनवते, त्या बाजुला १०० मीटर (330 फूट) खाली येणारे निसर्गरम्य शिवनसमुद्र धबधबे आहेत.नदी एक सिंचन प्रणाली आणि जलविद्युत निर्मितीचे स्रोत आहे. नदीने शतकानुशतके सिंचनाच्या शेतीस पाठिंबा दर्शविला आहे आणि दक्षिण भारतातील प्राचीन राज्ये आणि आधुनिक शहरे यांचा जीवनवाहक म्हणून काम केले आहे. कावेरी नदीच्या पाण्यासाठी भारतीय राज्ये अनेक दशकांपासून एकमेकांच्या विरुद्ध होती. तमिळ संगम साहित्यात त्याचे विपुल वर्णन केले गेले आहे आणि हिंदू धर्मात मोठ्या श्रद्धेने ठेवले जाते.
|