"वाणिज्य" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
सांगकाम्या (चर्चा | योगदान) |
Omkar Jack (चर्चा | योगदान) No edit summary खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. |
||
ओळ ३:
'''वाणिज्य''' ([[इंग्लिश भाषा|इंग्लिश]]: ''Commerce'', ''कॉमर्स'' ;) ही संज्ञा वस्तू व सेवा यांच्या उत्पादकांपासून ग्राहकांपर्यंत पोहोचणाऱ्या साखळीतील सर्व प्रकारांच्या देवघेवीला उद्देशून योजिली जाते. यात वस्तू, सेवा, पैसा, माहिती या व अश्या अर्थशास्त्रीय मूल्य असलेल्या कोणत्याही गोष्टीचा दोन व्यक्ती किंवा संस्थांमधील व्यापार अभिप्रेत असतो. वाणिज्य [[भांडवलवाद|भांडवलवादी]] व अन्य काही [[अर्थशास्त्र|अर्थशास्त्रीय]] व्यवस्थांचा मूलाधार आहे.
व्यवसायाचा असा एक विभाग कि जो वस्तू व सेवांचे वितरण करतो त्याला वाणिज्य असे म्हणतात . तुलनेने भांडवली गुंतवणूक कमी प्रमाणात लागते. वितरणाचे काम बाजारपेठेमध्ये तसेच कार्यालयात केले जाते. वस्तूंचे वितरण करण्यासाठी मनुष्यबळाची व संदेशवहनाची गरज भासते.वानिज्यामुळे वास्तूमध्ये स्थळ काळ व समय उपयोगिता निर्माण होते.वाणिज्य वस्तू व व्यापारी अभिकर्ते करतात. वाणिज्य हा व्यवसायाचा एक भाग असल्यामुळे त्यामध्ये व्यापारी कौशल्य असणे गरजेचे आहे. व्यापारामध्ये एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीकडे माल हस्तांतरित करणे समाविष्ट असते, अनेकदा पैशाच्या बदल्यात. अर्थशास्त्रज्ञ अशा प्रणाली किंवा नेटवर्कचा संदर्भ देतात जे व्यापाराला बाजार म्हणून परवानगी देतात.
व्यापाराचे प्रारंभिक स्वरूप, गिफ्ट इकॉनॉमी, तात्काळ किंवा भविष्यातील बक्षीसांसाठी स्पष्ट करार न करता वस्तू आणि सेवांची देवाणघेवाण पाहिली. भेटवस्तू अर्थव्यवस्थेमध्ये पैशाचा वापर न करता वस्तूंचा व्यापार होतो. आधुनिक व्यापारी सामान्यत: पैशासारख्या देवाणघेवाणीच्या माध्यमातून वाटाघाटी करतात. परिणामी, खरेदी विक्री किंवा कमाईपासून विभक्त केली जाऊ शकते. पैशाच्या शोधामुळे (आणि लेटर ऑफ क्रेडिट, पेपर मनी आणि गैर-भौतिक पैसा) मोठ्या प्रमाणात सुलभ आणि व्यापारास प्रोत्साहन दिले. दोन व्यापार्‍यांमधील व्यापारास द्विपक्षीय व्यापार असे संबोधले जाते, तर दोनपेक्षा अधिक व्यापारी गुंतलेल्या व्यापाराला बहुपक्षीय व्यापार असे संबोधले जाते.
== बाह्य दुवे ==▼
एका आधुनिक दृष्टीकोनातून, विशेषीकरण आणि श्रम विभागणीमुळे व्यापार अस्तित्वात आहे, आर्थिक क्रियाकलापांचा एक प्रमुख प्रकार ज्यामध्ये व्यक्ती आणि गट उत्पादनाच्या छोट्या पैलूवर लक्ष केंद्रित करतात, परंतु त्यांचे उत्पादन इतर उत्पादनांसाठी आणि गरजांसाठी व्यापारात वापरतात. प्रदेशांमध्ये व्यापार अस्तित्वात आहे कारण भिन्न प्रदेशांना काही व्यापार-सक्षम कमोडिटीच्या उत्पादनामध्ये तुलनात्मक फायदा (समजलेला किंवा वास्तविक) असू शकतो - नैसर्गिक संसाधनांच्या दुर्मिळ किंवा इतरत्र मर्यादित उत्पादनासह. उदाहरणार्थ: वेगवेगळ्या प्रदेशांचे आकार मोठ्या प्रमाणात उत्पादनास उत्तेजन देऊ शकतात. अशा परिस्थितीत, स्थानांमधील बाजारभावानुसार व्यापार दोन्ही स्थानांना फायदा होऊ शकतो.
किरकोळ व्यापारामध्ये वस्तू किंवा वस्तूंची एका निश्चित ठिकाणाहून (जसे की डिपार्टमेंटल स्टोअर, बुटीक किंवा किओस्क), ऑनलाइन किंवा मेलद्वारे, खरेदीदाराद्वारे थेट वापरासाठी किंवा वापरण्यासाठी लहान किंवा वैयक्तिक लॉटमध्ये विक्री केली जाते. घाऊक व्यापार म्हणजे किरकोळ विक्रेत्यांना, किंवा औद्योगिक, व्यावसायिक, संस्थात्मक किंवा इतर व्यावसायिक व्यावसायिक वापरकर्त्यांना, किंवा इतर घाऊक विक्रेते आणि संबंधित अधीनस्थ सेवांना व्यापारी माल म्हणून विकल्या जाणार्‍या वस्तूंची वाहतूक.
ऐतिहासिकदृष्ट्या, 1815 पासून 1914 मध्ये प्रथम महायुद्ध सुरू होण्यापर्यंत काही भागात मुक्त व्यापारासाठी मोकळेपणा मोठ्या प्रमाणात वाढला. 1920 च्या दशकात व्यापार मोकळेपणा पुन्हा वाढला, परंतु 1930 च्या महामंदी दरम्यान (विशेषतः युरोप आणि उत्तर अमेरिकेत) कोलमडला. 1950 च्या दशकापासून (1970 च्या तेलाच्या संकटात मंदी असतानाही) व्यापारातील मोकळेपणा पुन्हा मोठ्या प्रमाणात वाढला. अर्थशास्त्रज्ञ आणि आर्थिक इतिहासकारांचे म्हणणे आहे की व्यापारातील मोकळेपणाची सध्याची पातळी ही आतापर्यंतची सर्वोच्च आहे.
{{कॉमन्स वर्ग|Commerce|{{लेखनाव}}}}
* {{संकेतस्थळ|http://www.1911encyclopedia.com/Commerce|एन्सायक्लोपीडिया ब्रिटानिका (इ.स. १९११ आवृत्ती) - {{लेखनाव}}|इंग्लिश}}
| |||