"ज्वारी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
सांगकाम्या (चर्चा | योगदान) छो शुद्धलेखन, replaced: प्रसिध्द → प्रसिद्ध using AWB |
Mahendra.adt (चर्चा | योगदान) No edit summary |
||
ओळ १:
'''ज्वारी''' ([[इंग्रजी भाषा|इंग्रजी]] Sorghum bicolour) ह एक धान्यप्रकार आहे. हे एक [[तृणधान्य]] आहे. यास [[जोंधळा]] असेही म्हणतात. या वनस्पतीला इंग्रजीत Great
==इतिहास==
याचा उगम [[आफ्रिका]] खंडाच्या [[पूर्व दिशा|पूर्व]] भागात झाला असे मानतात. एका मतानुसार ज्वारी इस पूर्व ११ व्या शतकात आफ्रिकेतून भारतात आली असे मानले जाते. परंतु द्वारका येथे झालेल्या उत्खननात, सुमारे पाच हजार वर्षांपुर्वीच्या एका जात्याच्या भागात सापडलेल्या
==लागवड==
विषुववृत्तापासून ४५ अक्षांशांपर्यंत ज्वारी या पिकाची लागवड होते. यास उष्ण हवामान मानवते. ज्वारीची लागवड आफ्रिका खंडात सर्वत्र आढळते. तसेच [[भारत]], [[चीन]], [[अमेरिकेची संयुक्त संस्थाने|अमेरिका]] येथे मोठ्या प्रमाणावर होते. जगातील मोठ्या लोकसंख्येचे हे एक महत्त्वाचे अन्न उत्पादन आहे. भारतात मोठ्या भागात लोकांच्या आहाराचा प्रमुख भाग आहे.
==उपयोग==
कोवळ्या
==प्रकार==
ज्वारीचे अनेक प्रकार आहेत. त्यातील [[महाराष्ट्र]] राज्यात मोतीचूर, काळबोंडी, लालबोंडी, पिवळी हे उपप्ररकार लागवडीत आढळतात. यात 'हायब्रीड ज्वारी' हाही एक प्रकार आहे.<br>एका ठराविक प्रकारच्या ज्वारीच्या बुंध्यातून रस काढून काकवी केली जाते.
===सुधारीत व संकरित जाती===
सुधारित सावनेर, सुधारित रामकेल, एन. जे. १३४, टेसपुरी, सातपानी, मालदांडी ३५–१ (सीएसएच क्र. ४)
Line २१ ⟶ १८:
ज्वारीवर कवकांचे प्रकार वाढतात. [[काणी रोग|काणी]], [[काजळी रोग|काजळी]], [[तांबेरा रोग|तांबेरा]], [[केवडा रोग|केवडा]], [[अरगट रोग|अरगट]] आणि [[करपा रोग|करपा]] हे [[कवक|कवकजन्य]] रोग पिकांना रोगग्रस्त करतात.<ref>[http://marathivishwakosh.in/khandas/khand15/index.php?option=com_content&view=article&id=11453&limitstart=3 मराठी विश्वकोशातील 'वनस्पतिरोगशास्त्र' हा लेख]</ref>
{{विस्तार}}
तसेच रुचिरा प्रकार प्रसिद्ध आहे.
==संदर्भ==
|