"शब्दयोगी अव्यय" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
No edit summary खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन |
No edit summary |
||
ओळ १:
[[शब्द|शब्दाला]] जोडून येणारे [[अव्यय]].
उदा. लिहिण्या'''साठी''', कामा'''मुळे '''. यांत साठी आणि मुळे ही शब्दयोगी अव्ययें (शब्दाला लागून येणारी अव्ययें) आहेत. साठी म्हणजे वयाची साठी, आणि मुळे म्हणजे झाडाची मुळे असे विकृत अर्थ होऊ नयेत म्हणून साठीतल्या 'ठी'वर आणि मुळेतल्या 'ळे'वर अनुस्वार द्यायची रीत होती. त्यानुसार हे शब्द 'लिहिण्यासाठीं' आणि 'कामामुळें' असें लिहिणे उत्तम.
'काम'शब्दाला 'मुळें' लागण्यापूर्वो 'काम'.चे 'कामा' हें सामान्यरूप होतें. शब्दयोगी अव्यय लागण्यापूर्वीं आधीच्या शब्दाचें सामान्यरूप करावें लागतें. (सारू) (श.अ)
आणखी उदाहरणें :-
आमच्या शाळेसमोर एक फुलबाग आहे.▼
सायंकाळीं मुलें घराकडें गेलीं. घरा हें सामान्यरूप, कडें हें शब्दयोगी अव्यय.<br/>
गुरुजी फळ्याजवळ उभे राहून शिकवत होते.▼
शेतकरी दुपारीं झाडाखालीं विश्रांती घेत होता. झाडा (सारू), खालीं (श.अ)<br/>
▲आमच्या शाळेसमोर एक फुलबाग आहे. शाळे (सारू), समोर (श.अ)
▲गुरुजी फळ्याजवळ उभे राहून शिकवत होते. फळ्या (सारू),जवळ (श.अ.)
शब्दयोगी अव्यय ज्या शब्दांना जोडून येते तो त्या शब्दाचा त्याच वाक्यातील दुसर्याो शब्दाशी संबंध दाखवते. ▼
शब्दयोगी अव्ययामध्ये लिंग, वचन, विभक्तीनुसार कोणताही बदल होत नाही. ▼
शब्दयोगी अव्ययें मुख्यत: नामाला किंवा नामाचें कार्य करणाऱ्या शब्दाला जोडली जातात. पण कधी कधी तीं क्रियापदें व क्रियाविशेषणें यांनासुद्धां लागतात..
शब्दयोगी अव्ययवाचे खालील प्रकार पडतात.▼
▲शब्दयोगी अव्यय
▲शब्दयोगी
हेतुवाचक – साठी, कारणे, करिता, अथा, प्रीत्यर्थ, निमित्त, स्तव▼
शब्दयोगी अव्यय शब्दाला लागताना, त्या शब्दाचे सामान्य रूप होतें.
व्यक्तिरेखा वाचक – शिवाय, खेरीज, विना, वाचून, व्यक्तिरिक्त, परता▼
तुलनावाचक – पेक्षा, तर, तम, मध्ये, परीस▼
कैवल्यवाचक – मात्र, ना, पण, फक्त, केवळ▼
कालवाचक – आधीं, नंतर, पर्यंत, पावेंतों, पुढें, पूर्वीं, <br/>
संग्रहवाचक – सुद्धा, देखील, ही, पण, बारीक, केवळ, फक्त▼
गतिवाचक, आंतून, खालून, पर्यंत, पासून, मधून, .<br/>
संबंधवाचक – विषयी, विशी, विषयी▼
स्थलवाचक – अलीकडे, आत, जवळ, ठायीं, नजीक, पाशींपुढें, बाहेर, मध्यें, मागें, समोर, ,.<br/>
साहचर्यवाचक – बरोबर, सह, संगे, सकट, सहित, रावे, निशी, समवेत▼
करणवाचक – कडून, करवीं,करून, द्वारां, मुळे, योगे, हातीं<br/>
विनिमयवाचक – बद्दल, ऐवजी, जागी, बदली▼
दिकवाचक – प्रत, प्रति, कडे, लागी▼
विरोधावाचक – विरुद्ध, वीण, उलटे, उलट▼
योग्यतावाचक – प्रमाणें, बरहुकूम, सम, समान, सारखा, योग्य, <br/>
भागवाचक – आतून, पैकीं, पोटीं, <br/>
परिणाम वाचक – भर
|