"विरामचिन्हे" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
No edit summary |
छोNo edit summary |
||
ओळ ७:
* स्वल्पविराम ( ''',''' ) : एकाच विभागातील शब्द दर्शवण्यासाठी हे चिन्ह वापरतात. एखाद्याला संबोधून हाक मारण्यासाठी हे चिन्ह वापरतात. उदा० अ) शीतकपाटात गाजरे, पालक, बीट व काकडी आहे. ब) श्रोतेहो, आज आपण या विषयावर बोलू. स्वल्पविराम चिन्हाला हिंदीत 'अल्पविराम चिन्ह' व इंग्रजीत 'काॅमा' म्हणतात.
* अपूर्णविराम (''':''') : जेव्हा एखादा तपशील द्यावयाचा असतो तेव्हा त्या तपशीलाच्या आधी (:) हे अपूर्णविरामाचे चिन्ह वापरतात. उदा० मुरव्य ऋतू तीन आहेत : उन्हाळा, पावसाळा व हिवाळा. '''हे चिन्ह अक्षराला जोडून येत नाही.'''
* अर्धविराम ( ''';''' ) : दोन छोटी छोटी वाक्ये जोडण्यासाठी उभयान्वयी अव्ययाचा वापर करून किंवा न करता, हे चिन्ह वापरले
* उद्गारचिन्ह ( '''!''' ) : आपल्या मनातील भावना दर्शवताना हे चिन्ह वाक्यात वापरले जाते. हे चिन्ह भावनादर्शक शब्द दर्शवण्यासाठी वापरतात. उदा. अरे वा! किती सुंदर फुले आहेत. अभिनंदन! अशीच प्रगती करा. अनेकदा एकापाठॊपाठ तीन उद्गारचिन्हे (!!!) वापरून उद्गारांची तीव्रता दाखवतात.
* प्रश्नचिन्ह ( '''?''' ) : एखद्या प्रश्नार्थक वाक्यात प्रश्न विचाण्यासाठी हे चिन्ह वापरतात. हे चिन्ह वाक्यात आल्यावर तेथे प्रश्न आहे असे समजले जाते. उदा. भारताचे प्रवेशद्वार कोठे आहे? सध्याचे राज्यपाल कोण आहेत?
* एकेरी अवतरणचिन्ह(
* दुहेरी अवतरण चिन्ह(
* संयोग चिन्ह
* 'ते' अथवा किंवा अशा अर्थाने एक विग्रह चिन्ह येते. उदा० १. ४-५ (चार ते पाच/चार किंवा पाच). २. १९४७-१९५२ (४७ ते ५२) या काळात.
* अपसारण चिन्ह : हे चिन्ह लांबीला संयोगचिन्हाच्या दुप्पट असते. (इंग्रजीत याला हायफन किंवा एम-डॅश म्हणतात. ) हे (--) एखाद्या गोष्टीचा खुलासा करावयाच्या वेळी वापरतात. उदा० सलोखव आज एक चित्र काढणार होता. पण – – ?▼
* तारीख-महिना-वर्ष दाखविण्यासाठी विग्रह चिन्ह वापरतात. उदा० दिनांक ७-५-२०२० रोजी.
* '''थांबा''' - मजकूर वाचताना [[योग्यकर्ता|योग्य]] त्या ठिकाणी योग्य काळ थांबण्याची सूचना देण्याकरता पूर्णविराम ('''.'''), स्वल्पविराम (''','''), आणि अर्धविराम (''';''') ही तीन चिन्हे लेखक वापरतात.▼
▲* अपसारण चिन्ह : हे चिन्ह लांबीला संयोगचिन्हाच्या दुप्पट असते. (इंग्रजीत याला
* शब्दाच्या संक्षिप्त रूपासमोर (०) हे चिन्ह वापरतात. उदाहरणार्थ – डाॅक्टरसाठी डाॅ०.
* जुन्या काळी संक्षिप्त रूप लिहून दाखविण्यासाठी जास्तीचा काना वापरीत उदा० 'रावसाहेब'साठी रावसोा.
▲* '''थांबा'''
* '''आश्चर्य'''
* '''प्रश्न'''
विराम चिन्हांखेरीज छापलेल्या मजकुरात काही 'छपाई' चिन्हे आढळतात; त्यांपैकी काही चिन्हे ही :
▲* '''आश्चर्य''' - वाक्यातून लेखकाला अपेक्षित आश्चर्यभाव व्यक्त करण्यासाठी उद्गारचिन्ह ('''!''') वापरतात.
* 'एकेरी खंजीर' नावाचे चिन्ह (†) मजकुरातल्या एखाद्या शब्दाचे किंवा वाक्याचे स्पष्टीकरण जेव्हा पानाच्या तळाशी देतात, तेव्हा त्या शब्दालागून वापरतात. याच कारणासाठी दुहेरी खंजीर (‡), तारा (*), (¶ - पिलक्रो=परिच्छेद चिन्ह) यांचाही उपयोग करतात.
* वगैरे, वगैरे.
▲* '''प्रश्न''' - वाक्याला प्रश्नार्थक स्वरूप देण्यासाठी वाक्याच्या शेवटी प्रश्नचिन्हाचा ('''?''') वापर करतात.
== विरामचिन्हांची उपयुक्तता दाखवणारी मराठी उदाहरणे ==
|