"नळकाम" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
नवीन पान: <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Plumbing|title=Plumbing|last=|first=|date=|website=wikipedia|url-status=live|archive-u...
खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. दृश्य संपादन
 
No edit summary
ओळ १:
<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Plumbing|title=Plumbing|last=|first=|date=|website=wikipedia|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref>प्लंबिंग अशी एक अशी प्रणाली आहे जी विस्तृत अनुप्रयोगांसाठी द्रव पोचवते. प्लंबिंगमध्ये द्रव वाहून नेण्यासाठी पाईप्स, वाल्व्ह, प्लंबिंग फिक्स्चर, टाक्या आणि इतर उपकरणे वापरली जातात. हीटिंग आणि कूलिंग (एचव्हीएसी), कचरा काढून टाकणे आणि पिण्यायोग्य पाणीपुरवठा हा प्लंबिंगसाठी सर्वात सामान्य उपयोग आहे, परंतु तो या अनुप्रयोगांपुरता मर्यादित नाही.रोमन युगात वापरल्या जाणार्‍या प्रथम प्रभावी पाईप्स शिशाच्या पाईप्स असल्यामुळे लीड, प्लंबम या लॅटिनमधून हा शब्द आला आहे.
 
विकसित जगात, प्लंबिंग पायाभूत सुविधा सार्वजनिक आरोग्य आणि स्वच्छतेसाठी गंभीर आहे.बॉयलरमेकर आणि पाईपफिटर हे प्लॅटफॉर्म नाहीत जरी ते त्यांच्या व्यापाराचा एक भाग म्हणून पाइपिंगसह काम करतात आणि त्यांच्या कामात काही प्लंबिंगचा समावेश असू शकतो.
'''==इतिहास'''==
 
'''इतिहास'''
 
प्राचीन सभ्यतांमध्ये (जसे की ग्रीक, रोमन, पर्शियन, भारतीय आणि चिनी शहरे) नद्या निर्मितीचा उद्भव झाला कारण त्यांनी सार्वजनिक स्नानगृह विकसित केले आणि मोठ्या संख्येने लोकांना पिण्यास योग्य पाणी आणि सांडपाणी काढून टाकण्याची आवश्यकता आहे. इ.स.पू. २७०० मध्ये सिंधू संस्कृतीच्या शहरी वस्तींमध्ये गळती रोखण्यासाठी डामरांचा वापर करणारे ब्रॉड फ्लॅंगेज असलेले प्रमाणित मातीचे प्लंबिंग पाईप.रोमन लोक पाण्याची चोरी रोखण्यासाठी शिसे पाईप शिलालेखांचा वापर करतात. "प्लंबर" हा शब्द रोमन साम्राज्यापासून आहे.आघाडी साठी लॅटिन प्लंबम आहे. रोमन छतावर नाली आणि ड्रेन पाईप्समध्ये शिशाचा वापर केला जात असे आणि काहींना शिशाने झाकलेलेही होते. पाईड पाईपसाठी आणि बाथ बनवण्यासाठी देखील वापरली जात असे.प्राचीन रोममध्ये प्लंबिंगने त्याच्या सुरवातीच्या शिखरावर पोहोचले ज्यात जलचरांची विस्तृत व्यवस्था, टाइल सांडपाणी काढून टाकणे आणि आघाडीच्या पाईप्सचा व्यापक वापर दिसून आला. रोम च्या गडी बाद होण्याचा क्रम म्हणून, पाणी पुरवठा आणि स्वच्छता दोन्ही एक हजार वर्षांहून अधिक काळ रखडले आहेत - किंवा त्याचे निराकरण केले आहे. १८०० च्या दशकात आधुनिक दाट लोकवस्ती असलेल्या शहरांची वाढ होईपर्यंत थोडीशी प्रभावी प्रगती करूनसुद्धा सुधारणा फारच मंद होती. या कालावधीत, सार्वजनिक आरोग्य अधिका्यांनी कचरा विल्हेवाट लावण्यासाठी उत्तम यंत्रणा बसविण्यावर, रोगाचा महामारी रोखण्यासाठी किंवा नियंत्रणासाठी दबाव आणण्यास सुरवात केली. यापूर्वी कचरा विल्हेवाट लावण्याच्या यंत्रणेत कचरा गोळा करून तो जमिनीवर किंवा नदीत टाकला जायचा. अखेरीस स्वतंत्र, भूमिगत पाणी आणि सांडपाणी प्रणालीच्या विकासामुळे ओपन सीवेज खड्डे व सेसपूल नष्ट झाले.आज बहुतेक मोठ्या शहरांमध्ये नाले किंवा पाण्याचे इतर भागांमध्ये रिकामे होण्यापूर्वी, पाणी वेगळे आणि अंशतः शुद्ध करण्यासाठी, मलनि: सारण प्रक्रिया वनस्पतींसाठी पाईप घनकचरा आहे. पिण्यायोग्य पाण्याच्या वापरासाठी, गॅल्वनाइज्ड लोखंडी पाईपिंग १८०० च्या शेवटी ते १९६० पर्यंत अमेरिकेत सामान्य होते. त्या कालावधीनंतर, तांबे पाईपिंग ताब्यात घेण्यात आली, प्रथम कोमल पाईप फ्लेड फिटिंग्जसह, नंतर कडक तांबे ट्यूबिंग सोल्डर्ड फिटिंग्ज वापरुन.आघाडीच्या विषबाधा होण्याच्या धोक्यांविषयी जागरूकता वाढल्यामुळे द्वितीय विश्वयुद्धानंतर पिण्याच्या पाण्यासाठी शिशाचा वापर झपाट्याने घटला. यावेळी, तांबे पाईपिंग आघाडी पाईप्ससाठी एक चांगला आणि सुरक्षित पर्याय म्हणून ओळखला गेला.
'''==मटेरियल'''==
 
'''मटेरियल'''
 
प्राचीन काळातील पाण्याची व्यवस्था सामान्यत: चिकणमाती, शिसे, बांबू, लाकूड किंवा दगडाने बनविलेले पाईप्स किंवा वाहिन्यांचा वापर करून पाण्याच्या पुरवठ्यासाठी गुरुत्वाकर्षणावर अवलंबून होती. स्टीलच्या बँडिंगमध्ये लपेटलेले लाकडी नोंदी प्लंबिंग पाईप्स, विशेषत: पाण्याचे साठे यासाठी वापरल्या जात. ५०० वर्षांपूर्वी इंग्लंडमध्ये पाणी वितरणासाठी नोंदी वापरली जात होती. अमेरिकन शहरे १८०० च्या दशकाच्या उत्तरार्धात पोकळ लॉग वापरण्यास सुरुवात केली. आज बहुतेक प्लंबिंग सप्लाई पाईप स्टील, तांबे आणि प्लास्टिकपासून बनविलेले आहे; स्टील, तांबे, प्लास्टिक आणि कास्ट लोहापैकी बहुतेक कचरा ("माती" म्हणून देखील ओळखला जातो).प्लंबिंग सिस्टमच्या सरळ विभागांना "पाईप्स" किंवा "नळ्या" म्हणतात. एक पाईप सामान्यत: कास्टिंग किंवा वेल्डिंगद्वारे तयार केले जाते, तर एक ट्यूब एक्सट्रूझनद्वारे बनविली जाते. पाईपमध्ये सामान्यत: जाड भिंती असतात आणि थ्रेड किंवा वेल्डेड असू शकतात, तर ट्यूबिंग पातळ-भिंती असते आणि ब्रेझिंग, कॉम्प्रेशन फिटिंग, क्रॅम्पिंग किंवा प्लास्टिक, सॉल्व्हेंट वेल्डिंग यासारख्या विशेष जोडणी तंत्रांची आवश्यकता असते. पाइपिंग आणि प्लंबिंग फिटिंग्ज लेखात या सामील होण्याच्या तंत्राबद्दल अधिक तपशीलवार चर्चा केली जाते.
'''==स्टील'''==
 
'''स्टील'''
 
गॅल्वनाइज्ड स्टील पिण्यायोग्य पाणीपुरवठा आणि वितरण पाईप्स सामान्यत: नाममात्र पाईप आकारात ३-८ इंच (९.५ मिमी) ते २ इंच (५१ मिमी) पर्यंत आढळतात. नवीन बांधकाम निवासी प्लंबिंगसाठी आजचा उपयोग क्वचितच केला जातो. स्टील पाईपमध्ये नॅशनल पाईप थ्रेड (एनपीटी) मानक टेपर्ड नर धागे आहेत, जे कोपर, टीज, कपलर्स, वाल्व्ह आणि इतर फिटिंग्जवरील मादी पत्रा धाग्यांशी जोडतात. गॅल्वनाइज्ड स्टील (बहुतेकदा प्लंबिंग ट्रेडमध्ये फक्त "गॅल्व्ह" किंवा "लोह" म्हणून ओळखले जाते) तुलनेने महाग असते आणि वजन आणि पाईप थ्रेडरच्या आवश्यकतेमुळे काम करणे कठीण होते. विद्यमान "गॅल्व्ह" सिस्टमच्या दुरुस्तीसाठी आणि सामान्यत: हॉटेल, अपार्टमेंट इमारती आणि इतर व्यावसायिक अनुप्रयोगांमध्ये आढळणार्‍या बिल्डिंग कोड नसलेल्या ज्वलनशीलतेची आवश्यकता पूर्ण करण्यासाठी हे सामान्य वापरात आहे. हे अत्यंत टिकाऊ आणि यांत्रिक गैरवर्तन करण्यासाठी प्रतिरोधक देखील आहे. ब्लॅक लाकेर्ड स्टील पाईप ही आग शिंपडण्या आणि नैसर्गिक वायूसाठी सर्वात जास्त प्रमाणात वापरली जाणारी पाईप सामग्री आहे.बर्‍याच ठराविक सिंगल फॅमिली होम सिस्टीममध्ये खर्चामुळे स्टील पाइपिंगच्या प्रवृत्तीमुळे पाइपच्या आतील बाजूस आणि खनिज साठ्यातून एकदा अडथळा येण्याची प्रवृत्ती झाल्यामुळे पुरवठा पाईपिंगसाठी आवश्यक नसतो. अंतर्गत गॅल्वनाइझिंग झिंक लेप खराब झाले आहे. पिण्यायोग्य पाणी वितरण सेवेमध्ये गॅल्वनाइज्ड स्टील पाईपचे सेवा जीवन सुमारे ३० ते ५० वर्षे असते, परंतु क्षतिग्रस्त पाण्याचे दूषित घटक असलेल्या भौगोलिक क्षेत्रात हे कमी असणे असामान्य नाही.
'''==तांबे'''==
 
'''तांबे'''
 
विसाव्या शतकाच्या उत्तरार्धात घरगुती जलप्रणालीसाठी कॉपर पाईप आणि ट्यूबिंगचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला जात असे. तांबेच्या किंमतीत नाटकीय वाढ झाल्यामुळे तांबे उत्पादनांची मागणी कमी झाली आहे, परिणामी पीईएक्स आणि स्टेनलेस स्टीलसह पर्यायी उत्पादनांची मागणी वाढली आहे.
'''==प्लास्टिक'''==
 
'''प्लास्टिक'''
 
प्लास्टिक पाईपवर्क सिंकसाठी प्लास्टिक गरम आणि कोल्ड सप्लाय पाइपिंगघरगुती पाणीपुरवठा आणि ड्रेन-वेस्ट-व्हेंट (डीडब्ल्यूव्ही) पाईपसाठी प्लास्टिक पाईपचा विस्तृत वापर केला जात आहे. मुख्य प्रकारांमध्ये हे समाविष्ट आहेः पॉलिव्हिनिल क्लोराईड (पीव्हीसी) १९ व्या शतकात प्रायोगिकरित्या तयार केले गेले परंतु १९२६ पर्यंत उत्पादन करणे व्यावहारिक झाले नाही, जेव्हा बीएफ गुडरीच कंपनीच्या वाल्डो सेमनने पीव्हीसीला प्लास्टिकइझ करण्यासाठी एक पद्धत विकसित केली, ज्यामुळे प्रक्रिया करणे सोपे होते. पीव्हीसी पाईप १९४० च्या दशकात तयार होऊ लागले आणि डब्ल्यूडब्ल्यूआयआय नंतर जर्मनी आणि जपानच्या पुनर्बांधणी दरम्यान ड्रेन-वेस्ट-व्हेंट पाईपसाठी व्यापक वापरात होता. १९५० च्या दशकात, पश्चिम युरोप आणि जपानमधील प्लास्टिक उत्पादकांनी अ‍ॅक्रिलॉनिट्राइल बुटाडीन स्टायरीन (एबीएस) पाईप तयार करण्यास सुरवात केली. १९५० च्या दशकात क्रॉस-लिंक्ड पॉलिथिलीन (पीईएक्स) तयार करण्याची पद्धत देखील विकसित केली गेली. विविध प्रकारच्या साहित्य आणि फिटिंग्ज वापरुन प्लास्टिक पुरवठा करणारे पाईप्स अधिकच सामान्य झाले आहेत.
<p>पीव्हीसी / सीपीव्हीसी - १९७० च्या सुमारास पालिकेच्या पाण्याच्या दाबाशी सामना करण्यासाठी जाड भिंतींसह कडक प्लास्टिक पाईप्स, पीव्हीसी ड्रेन पाईप्ससारखेच. पीव्हीसी म्हणजे पॉलीव्हिनायल क्लोराईड, आणि ते मेटल पाईपिंगची सामान्य जागा बनली आहे. पीव्हीसी फक्त थंड पाण्यासाठी किंवा वेंटिंगसाठी वापरला जावा. सीपीव्हीसी गरम आणि थंड पिण्याच्या पाण्यासाठी पुरवठा करण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो. कोडद्वारे आवश्यकतेनुसार प्राइमर आणि सॉल्व्हेंट सिमेंट्सद्वारे कनेक्शन केले जातात.</p>
 
पीव्हीसी / सीपीव्हीसी - १९७० च्या सुमारास पालिकेच्या पाण्याच्या दाबाशी सामना करण्यासाठी जाड भिंतींसह कडक प्लास्टिक पाईप्स, पीव्हीसी ड्रेन पाईप्ससारखेच. पीव्हीसी म्हणजे पॉलीव्हिनायल क्लोराईड, आणि ते मेटल पाईपिंगची सामान्य जागा बनली आहे. पीव्हीसी फक्त थंड पाण्यासाठी किंवा वेंटिंगसाठी वापरला जावा. सीपीव्हीसी गरम आणि थंड पिण्याच्या पाण्यासाठी पुरवठा करण्यासाठी वापरला जाऊ शकतो. कोडद्वारे आवश्यकतेनुसार प्राइमर आणि सॉल्व्हेंट सिमेंट्सद्वारे कनेक्शन केले जातात.
 
पीपी - या सामग्रीचा वापर प्रामुख्याने हाऊसवेअर, फूड पॅकेजिंग आणि क्लिनिकल उपकरणांमध्ये केला जातो, परंतु १९७०च्या दशकाच्या सुरूवातीपासूनच घरगुती गरम आणि थंड पाण्याचा जगभरात वापर वाढत आहे. ग्लू, सॉल्व्हेंट्स किंवा मेकॅनिकल फिटिंग्ज वापरण्यायोग्य नसल्यामुळे पीपी पाईप्स उष्मायुक्त असतात. पीपी पाईप बर्‍याचदा ग्रीन बिल्डिंग प्रकल्पांमध्ये वापरली जाते.
"https://mr.wikipedia.org/wiki/नळकाम" पासून हुडकले