"महार" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
No edit summary
खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन
खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन
ओळ २८:
 
== इतिहास ==
महार जात नाही तर एक हिंदुत्ववादी संप्रदाय आहे.
महार हा गावाचा हरकाम्या होता. तो ओरडून दवंडी देई, प्रेताचे सरण वाही. जागल्या म्हणजे पहारेकरी हा बहुधा महार जातीचा होता. गावराखण करणाऱ्या महाराला चारही सीमा बारकाईने माहित म्हणून जमीन जुमला, घरदार या स्थावरांच्या वादांत त्याची साक्ष महत्त्वाची असायची. वेसकर या महाराने वेशीचे दरवाजे रात्री बंद करून सकाळी उघडायचे.
हिंदू पौराणिक ग्रंथातील महार संप्रदायाचे अनुयायी संपूर्ण भारतात आहेत. महाराष्ट्र राज्यातील पवित्र महार समाज हा हिंदू धर्माचा अविभाज्य घटक असुन तो स्वतंत्र महार संप्रदाय आहे.
----------------------------------
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी हिंदवी स्वराज्याचे संस्थापक झाल्यानंतर प्रथमच स्वतंत्र " महार रेजिमेंट " व "मराठा रेजिमेंट" या भारतीय सैन्य दलांची स्थापना केली. त्यांनी हिंदू मराठा समाज व हिंदू महार समाज हे एकाच नाण्याच्या दोन बाजू आहेत ते दोन्ही सैन्य दल आपले व प्रजेचे रक्षण करतील असे छत्रपती शिवाजी महाराजांनी सांगितले.
हिंदू धर्मात मराठा व महार समाजाला सन्मानाचे स्थान आहे.
महार या जातीचे लोक संपुर्ण महाराष्ट्रात मोठ्या संख्येने आढळतात. १९११ साली या जातीच्या लोकांची संख्या सुमारे ३३ लाख होती. [[आर्य]] लोक भारतात येण्यापूर्वी या देशात ज्या मूळ जाती होत्या त्यांपैकी एक महारांची जात असावी असे एक मत आहे. राजारामशास्त्री भागवतांनी हे महार म्हणजे प्राचीन नाग होत असे मत दिले आहे. डॉ. भांडारकरांच्या मते मेलेल्यापरमेश्वराच्या जनावरांना वाहून नेणारेगळ्यात (मृत + हार) ते"म' म्हणजे महान व "हार" म्हणजे माळ याचा अर्थ मोठी माळ असे महार होतात. महा + अरि म्हणजे मोठे शत्रू ते महार अशी काही विद्वानांनी उपपत्ती लावली आहे.
 
महार जातीत इतर काही जातींप्रमाणे पोटभेद नाहीत. महारांची वस्ती मध्यप्रांतातच प्रामुख्येकरून आढळते. पूर्वी त्यांचे विशिष्ट देव म्हणजे [[विठोबा]] प्रभु विठ्ठल पांडुरंग , प्रभु इंद्र, प्रभु विष्णू, संत चोखोबा ऊर्फ चोखामेळा , इत्यादी देवता आहेत.
महार या जातीचे लोक संपुर्ण महाराष्ट्रात मोठ्या संख्येने आढळतात. १९११ साली या जातीच्या लोकांची संख्या सुमारे ३३ लाख होती. [[आर्य]] लोक भारतात येण्यापूर्वी या देशात ज्या मूळ जाती होत्या त्यांपैकी एक महारांची जात असावी असे एक मत आहे. राजारामशास्त्री भागवतांनी हे महार म्हणजे प्राचीन नाग होत असे मत दिले आहे. डॉ. भांडारकरांच्या मते मेलेल्या जनावरांना वाहून नेणारे (मृत + हार) ते महार होतात. महा + अरि म्हणजे मोठे शत्रू ते महार अशी काही विद्वानांनी उपपत्ती लावली आहे.
हिंदू महार संप्रदायाच्या देवता (१) देवी मरीआई,
 
महार(२)देवी जातीतसटवेश्वरी इतरऊर्फ काही(सटवाई) जातींप्रमाणे(३) पोटभेददेवी नाहीत.लक्ष्मी महारांची,(४) वस्तीदेवी मध्यप्रांतातचसरस्वती प्रामुख्येकरून,(५) आढळते.देवी पूर्वीरेणुका, त्यांचे(६) विशिष्टदेवी देवमिनाक्षी म्हणजे [[विठोबा]],इत्यादी [[म्हसोबा]],हिंदू [[खंडोबा]],धर्म ज्ञानोबा,देवता चोखोबा,पवित्र भवानी,"महार" मरीआई,जातीच्या सटवाईआहेत. इत्यादीवरील हिंदू धर्म देवता महार संप्रदायाच्या अंतर्गत होतयेतात. [[वऱ्हाड]]प्रांतामध्ये ग्रॅबिएल, अझ्रेल, मायकेल, अनांदीन या नावाच्या देवतांची महार लोक पूजा करीत असे रसेल व हिरालाल सांगतात. त्यावेळी त्यांचे धार्मिक संस्कार हिंदूंसारखेच होते. ग्रामपंचायतीत बारा [[बलुतेदार|बलुतेदारांपैकी]] महार एक होते. त्यांच्याकडे खेडेगांवच्या सरहद्दी संभाळणे, चौकीदारी व जासुसी इत्यादी कामे असत.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://ketkardnyankosh.com/index.php/2012-09-06-10-44-50/12528-2013-03-13-06-52-19|शीर्षक=महार|last=memberj|website=ketkardnyankosh.com|language=en-gb|access-date=2018-03-19}}</ref>
 
== उपजाती ==
"https://mr.wikipedia.org/wiki/महार" पासून हुडकले