"हरबरा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो Pywikibot 3.0-dev |
छो Bot: Reverted to revision 1666394 by 2401:4900:36CC:F883:80BD:74DC:8B7E:79AC on 2019-02-18T14:16:33Z |
||
ओळ १:
'''हरभरा''' किंवा हरबरा हे [[रब्बी हंगाम|रब्बी हंगामात]] पिकणारे एक [[कडधान्य]] आहे. ही वनस्पती सुमारे २४ इंच उंच वाढते. हरभरे दाणा स्वरूपात असताना एका वेष्टणांत असतो. त्याला घांटा असें म्हणतात.
याचे मूळस्थान [[तुर्कस्तान]] आहे असे मानतात. भारत, पाकिस्तान आणि तुर्कस्तान मध्ये सर्वात जास्त प्रमाणात लागवड केली जाते.हरबरा एक महत्त्वाचे कडधान्ये असून रोजच्या आहारात [[प्रथिने|प्रथिनांचा]] पुरवठा करते. हरभरा जमिनीला वातावरणातील ३०किलो प्रति हेक्टरी [[नत्र]] उपलब्ध करुन देतो .हरभऱ्यापासून [[डाळ]],बेसन किंवा भाजी ही तयार करतात. हरभरा पाण्यात उकळवून, भाजून खाता येतो. पांनाची भाजी पण तयार करतात. अंकूर आलेले बियाणे रक्त दोषाच्या रोगावर औषध म्हणून उपयोग आहे. हिरव्या पानातून मिळणारे
==लागवड==
जमीनीचा प्रकार हलकी ,मध्यम ,व भारी जमीनपूर्व मशागत नांगरणी व वखराची पाळीपेरणीची वेळ १५
पेरणीचे अंतर ३० x १० सें .मीआंतर मशागत १ -२ खुरपण्यापीक पध्दती विशेष माहिती २ पाण्याच्या पाळ्या -१ पेरणी नंतर ४५ दिवासांनी व दुसरी ७५ दिवासाने दिल्यास उत्पादनात वाढ होते .कीड / रोग घाटे अळी ,मर ,मुळ कुजव्यापिकांची फेरपालट ज्वारी / गहू / बाजरी - हरभरा मका / ज्वारी
[[चित्र:Cicer arietinum 003.JPG|250px|right|हरबऱ्याचे झाड- हे फार नाजूक असते. 'हरबऱ्याच्या झाडावर चढविणे' अशी मराठीत एक म्हण आहे]]
ओळ १६:
*[[बंगाली]]: চণক चनका,
*[[गुजराती]]: ચણક चणो
*[[हिंदी भाषा]]: बटुरी,
*[[कन्नड (निःसंदिग्धीकरण)|कन्नड]]: ಕೀಸರಿಬೇಳೆ किसारीबेले
*[[काश्मिरी]]: चन
|