"ॲक्वापाॅनिक्स" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
छो Pywikibot 3.0-dev
छो Pywikibot 3.0-dev
ओळ १०:
==आकृतीचा स्त्रोत==
[[भारत|भारतीय]] संदर्भात संभाव्यता [[शस्त्रक्रिया]] [[तंत्रज्ञान|तंत्रज्ञानावरील]] चाचणी घेण्यात आली. जुलै 2011 ते जुलै 2012 दरम्यान आश्रम, [[पाबळ]]. एनएफटीवर आधारित आरंभिक छोट्या नमुना मॉडेल न्यूट्रिएंट फिल्म टेक्नीक) सुमारे 500 लिटर असलेल्या एक्वटोनिक्सच्या मूलभूत संकल्पनाचा अभ्यास करण्यासाठी स्थापन करण्यात आली. पाणी टँकटॅंक आणि हायड्रॉप्रोनीलीझ्ड पालेभाज्या (फोटो नं. 1). सुमारे 6 महिने चाचणी सहप्रयोग, हे आढळून आले आहे, की योग्य अंमलबजावणीसह, ऍक्वापोनिक्स तंत्र असू शकते. भारतीय हवामानात प्रभावीपणे स्थानिक माशांच्या प्रजाती वापरली जातात. शहरी / अर्ध-शहरी शेती आणि शेतक-यांनी शेतक-या तंत्रज्ञानाचा अवलंब केला. आणि एक्वा शेती कार्यान्वित करण्याची इच्छा व्यक्त केली. पाण्याची मत्स्य शेती) प्लॅस्टिक पेपरमध्ये शेतातील खनिज तलाव सहजपणे एक्वापोनिक्स तंत्र अवलंबू शकतो.
 
==फायदे==
ओळ २०:
'''3.'''कारण ते [[बाजार|बाजारातून]] [[भाजी|भाज्या]] विकत घेऊ शकत नाहीत. परंतु यामुळे फक्त [[मासा|मासे]], [[मांस]] किंवा [[दूध|दुधासाठी]] नव्हे तर [[ब्रेड|ब्रेडसाठी]] सुध्दा [[भारतीय रुपया|पैसे]] द्यावे लागतात. व [[पाणी]] नियमितपणे स्वच्छ करावे लागते.
 
'''4.'''या संकल्पनेचा वापर करून ते [[मासा|माशांच्या]] टँकच्याटॅंकच्या वर काही सजावटीच्या रोपे वाढू शकतात.
 
'''5'''.या [[वनस्पती|वनस्पतीच्या]] नियमित स्वच्छतेमुळे [[मासा|मासे]] कचरा वनस्पतींसाठी अन्न म्हणून वापरला जात नाही. आणि मासे टाकी प्रत्येक दिवसात आपोआप स्वच्छ होईल जेव्हा आपण पंप सुरू कराल.
ओळ ३२:
[[File:Aquaponics 2.jpg|thumb|aquaponics 2]]
पहिले फिश टँकटॅंक सेकेंड जलाशय आहे. आणि पाणी पंप. हे मासे, पशू अन्न (अझोला) आणि भाज्या / टोमॅटो तयार करते. हे बांधकाम अश्या प्रकारे केले जाते. ज्यामध्ये खाद्यतेल आणि अझोला याची वाढ करता येईल. जलाशय काही उंचीवर ठेवले जाते. (मासे टाकीपेक्षा जास्त) ज्यामध्ये भाज्या वाढवल्या जातात. या प्रकल्पातील पाण्याचा परमाणु प्रमाणात पुनर्चक्रण होतो.
[[File:Aquaponics 3.jpg|thumb|aquaponics 3]]
 
ओळ ४२:
 
ते खाली दिलेली -
*वरील प्रणालीमध्ये दर्शविल्याप्रमाणे 500 लिटर क्षमतेच्या क्षमतेच्या दोन मासे टाक्या होत्या प्रत्येकी 9 क्यू फूटचे प्रत्येक आणि 6 वाढणारे बेड (54 कूच्या फूट क्षेत्राचे एकूण वाढलेले बेड) माशांच्या टाकीतील पाणी 0.75 एचपी मोटरने (4 लिफाएम डिस्चार्जसह) ऑटोने लावले. फ्लश टँकटॅंक जिच्यापासून ते 0.75 इंच पीव्हीसी पाईप्सद्वारे वाढत बेडांमधून वितरीत केले गेले. जिथे पाणी वितरणासाठी खनिज असतात.
 
*प्रत्येक वाढणाऱ्या बेडच्या ड्रेनमधून मत्स्यसंस्काराकडे परत जावे. त्यसाठी पाणी दिले जाईल पाणी परिमाण पूर्ण (फोटो नं .2, 3 व 4)
ओळ ५२:
*भाजीपाला, टोमॅटो, कडू, कोबी, फुलकोबी सारख्या भाज्या प्रत्येक मिस शेती प्रणाली म्हणून वाढणारी बेड.
 
*फुलांच्या पिकासारख्या 3 inch पीव्हीसी पाईप्स असणारे हायड्रोपोनिक्स सिस्टिम जे मेयर सोना माशांच्या टँकटॅंक (फोटो क्र 5) साठी अतिरिक्त वायुगळ पुरवण्यासाठी म्हणून निश्चित करण्यात आले.
 
==प्रयोगाचे तपशील==
ओळ ५८:
• प्रयोग १८ मार्च २०१८ रोजी ३०० फिंगरलिंग्स (२० दिवसांनंतर २०० जोडल्या) सह सुरु झाले. सामान्य कार्प मासा (लांबी २ सें.मी.) आणि टोमॅटो / बॅगील / कपालक / चिली / पालक आणि6 बेड मध्ये कडू गार्ड मुख्यतः ऑक्सिजन / नं. २ (नायट्रेट) / नं. ३ (नायट्रेट) आणि NH4 भंग करण्यासाठी पाणी विश्लेषण. (अमोनिया) पाणी पंपिंग / प्रसारित वारंवारता ठरविण्याकरता वेळोवेळी करण्यात आले. आणि माशांचे मूलस्थळाचे मूळ पृष्ठभागाचे गुणोत्तर (प्रेरणा प्रयोगशाळा, पुण्यातील कामकाज करून केलेले विश्लेषण ).
 
• सूक्ष्म च्या तपशीलासह २ महिने प्रयोग (२३.मे.२०१२ वर) पाणी विश्लेषण टेक्निकलट अँनालिटिकलॲंनालिटिकल अँडॲंड रिसर्च प्रयोगशाळेतून पोषक तत्त्वाची उपलब्धता करण्यात आली. पुणे (तपशील परिशिष्ट ४ मध्ये दाखविला आहे).
 
• पाणी विश्लेषण अहवालात (परिशिष्ट नं. ४) दाखवून दिले की ऍक्वोनिक्सचे पाणी स्रोतापर्यंत पोहोचले जवळजवळ सर्व पोषक तत्त्वे (वर्मीकंपोस्ट / वर्मिव्हास यांच्यातील तुलना देखील दिली जातेसमान तक्ता) पण ईसी, एनएच 4 आणि सीओडी (रासायनिक ऑक्सिजनची मागणी) माश्यांच्या टँकमध्येटॅंकमध्ये होते निबंधाचा दर्जा देण्यात आलेल्या एक्क्कोऑनिक्सपेक्षा जास्त म्हणजे नो ३ पातळी कमी असताना.
 
• मत्स्य वाढ आणि रोपांच्या वाढीची नोंद कालांतराने करण्यात आली (एनेक्शर १ आणि २).प्रयोग सुरू झाल्यापासून ५० व्या दिवशी भाज्यांचे पीक काढणे सुरू झाले. च्या तपशील खाली दिलेली कापणी (एनेक्शर ३)
ओळ ९१:
 
'''B.मास टाकी'''
एचडीपीई प्लास्टिक पेपर अलंकारांसह सुमारे 10000 लीटर क्षमतेसह फिश टँकटॅंक. मासे / अन्न कचरा काढून टाकण्यासाठी टाकीच्या तळाशी एक निचरा संचिका निश्चित करण्यात आली. या ड्रेनेज पाईप टाकीतील पाण्याची पातळी राखण्यासाठी फ्लोटिंग व्हॉल्वसह गाळ टाकीशी जोडलेले होते. मासे टाकीचे पाणी बायो-बेडवर लावले जाते. आणि परत सायफन आधारित प्रणालीसह फिश टँकमध्येटॅंकमध्ये नेले जाते.
पाणी परिभ्रमण रात्रीच्या वेळी जैव-पिण्याच्या माध्यमातून वितरीत केले गेले, तर दिवसा वेळेच्या दरम्यान मासे टाकीच्या तपमानावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी सौर-आधारित गरम प्रणालीद्वारे पाणी वितरित केले गेले. वाढीव (1.5 एचपी) आणि वॉटर हीटर सिस्टम (0.5 एचपी) द्वारे अभिसरणसाठी दोन स्वतंत्र मोटर्स निश्चित करण्यात आल्या. दोन्ही मोटर्स सिस्टीम ऑटोमेशनसाठी वेगळ्या टाइमरशी जोडलेले होते. गाळलेल्या टँकमध्येटॅंकमध्ये पाणी परिचलन पंप निश्चित करण्यात आला होता. प्रत्येक 10 मिनिटांच्या वारंवारितेसह रात्रीच्या वेळी (केवळ रात्रीच्या वेळी) 500 लिटर चक्र असलेल्या बेडवर वाढण्यास पाणी लावले. प्रत्येक बेडसाठी पाणी ठेवण्याचा कालावधी सुमारे 5 मिनिटांचा होता. प्रत्येक चक्रासाठी 20 मिनिटे संचयी पाणी धारण (सायफॉन सिस्टिम द्वारे प्रचलन) साध्य केले जाते. बायोबिडस् पासूनचे पाणी शेवटी नायट्रिकरण प्रभावीपणे मासे टाकीकडे परत आले.
फिश ऍण्ड फिश फीड टीलिपिया, मोनो-सेक्स कल्चर फिश 2 ग्रॅम वजनासह व 3-5 सें.मी. लांबी ऍक्ॲपोनिक्स सिस्टीममध्ये वाढलेली होती. व्यापारी आकाराच्या फ्लोटिंग गोळ्या (प्रथिने 28 ते 32%) माशांचे खाद्य म्हणून वापरले जात असे जेणेकरुन 2 ते 4 मि.मी.चे पॅलेट आकार माशांच्या गरजेवर अवलंबून असेल. चाचणीच्या सुरुवातीच्या तीन महिन्यांच्या कालावधीत नियमितपणे मासे फीड प्रोबायोटिक्स आणि वॉटर प्रोबायोटिक्स वापरले जात असे. वाढत्या स्टेजवर आधारित शरीराच्या वजनाच्या 10 ते 2% च्या आहार दराने त्यांच्या शरीराचे वजन आधारित मासे दिले गेले. गांडुळे, अझोला, धणेपक्षी वगैरे वगैरे अतिरिक्त खाद्यपदार्थ फीडची स्वीकार्यता तपासण्याचा प्रयत्न केला.
 
==फोटो स्लाइड्स==
एचडीपीई लाईन प्लॅस्टिक पेपरसह फिश टँकटॅंक सायफन सिस्टिमसह बेड (बायो-बेड) वाढवा प्लॅस्टिक कोको-खड्डा वेजिटेज पिकांसह बिछान्या लवकर फिश (3 ते 5 सेंटीमीटर, 2-3 ग्रा. पर्यंत) अंतिम फिश (15 ते 18 सेंटीमीटर) , 300 ते 350 ग्रँमग्रॅंम)
 
==परिणाम आणि चर्चा==
 
==जैव-बेड आणि रोपांची वाढ==
उपरोक्त वनस्पतींचे मिश्रण करून सिफोन आधारित पूर आणि निचरा व्यवस्थित केल्याने चाचणीमध्ये फार चांगले कार्य केले. फुलकोबी, मिरची, कोबी आणि अल्यू पिके नियमित अंतराने कापणी केली जातात. सिफोन आधारित पूर आणि निचरा व्यवस्थेमुळे रूट झोन आणि फिश टँकमध्येटॅंकमध्ये आवश्यक ऑक्सिजन जोडण्यात मदत झाली. बायो-बेड मध्ये वॉटर होल्डिंगमुळे अमोनिया व नायट्रेटचे स्तर आपल्या इच्छा सीमेत ठेवण्यासाठी आवश्यक नायट्रिक्रफीचा प्रभाव प्राप्त करण्यास मदत झाली.
 
==मत्स्योत्पादन नाइट्रिफिकेशन==
ओळ ११०:
 
==मासे आहार आणि वाढ==
२ ते ४ मिमी फ्लोटिंग पॅलेट्ससह ३२% प्रोटीनसह मासे दिले जातात. पाणी आणि पेट प्रोबायोटिक्स, वर्म्स, कोथिंबीर पानांनीदेखील फीड स्वीकार्यता वाढविण्याचा प्रयत्न केला. चाचणीने १ ग्राम सरासरी मासेचे वजन घेतले, ९ महिन्यांच्या कालावधीत अंतिम कापणी दरम्यान ३०० ग्रॅम पर्यंत वाढलेली माशांची सुरुवात झाली. आणखी विकासाची व्याप्ती भारतीय वातावरणात एक एक्वापोनिक्स सिस्टिममध्ये फिश टँकटॅंक वॉटर टेंशन सिस्टमची आवश्यकता आहे. विशेषतः जेव्हा टाकीचा खंड कमी खोलीसह मर्यादित असतो. वाढत्या टाकीच्या वॉल्युममध्ये नक्कीच चांगली उष्णता राखली जाईल. परंतु जैव-बेडमध्ये जलप्रवाह कमी होणार आहे. त्याचप्रमाणे मोठ्या मासे टाकीसाठी अतिरिक्त जैव-बेडिंगची आवश्यकता आहे. अतिरिक्त खर्चाने नायट्रिकेशनसाठी. मासे टाकी डिझाइन, जैव-बेड, माशांच्या प्रजाती इत्यादी संदर्भात पुढील काम करण्याची संधी उपलब्ध आहे.
*वीज (वीज) अपयश आणि जलप्रक्रिया ऑटोमेशन सिस्टिम हे मानकीकरणाचे आणि व्यवहार्यतेचे महत्त्वाचे क्षेत्र आहे.
*व्हीएसएफसीआर खाद्य देण्याच्या खर्चाची, स्थानिक मासे मागणी आणि युनिट किंमतीनुसार काम करणे आवश्यक आहे.
ओळ ११८:
• ऍक्वॅनापिक्स सिस्टममध्ये जवळपास सर्व टेबल भाज्या वाढतात, विशेषत: चटक्या आणि स्नायूतील स्टेम भाजी जसे टोमॅटो / द्राक्षांच्या फॉसेस फ्रिटिवेगेटबलपेक्षा जलद आणि चांगले वाढतात. 3.5 कि.ग्रा. कालावधीत सर्व 35 किलोग्रॅम ताजी भाजीपाला पिके घेतात.
 
• भात उत्पादनाशी निगडित उच्च घनतेच्या मत्स्य शेती भारतीय शेतीसाठी फारच चांगली आणि सशक्त प्रकल्प असू शकते. परंतु हायडँसिटीहायडॅंसिटी मत्स्य शेतीसाठी फारच थोडी संदर्भ उपलब्ध आहेत. भारताने यासाठी आणखी प्रायोगिक अभ्यास करावे लागतील.
 
• मासे एका Aquaponics व्यवस्थेत चांगले होतात. परंतु त्यांना घनिष्ठ लक्ष ठेवण्याची आवश्यकता असते. विशेषत: ते फिश टँकमध्येटॅंकमध्ये गुणवत्ता / प्रमाणित फिश फीड, विरघळलेले ऑक्सिजन आणि NH4 पातळीसाठी अत्यंत संवेदनशील आहेत. फिश बोटलिंगची वाढ 7.5 पर्यंत 3.5 महिन्यांच्या कालावधीत सुमारे 3.5 टक्के सीएम (फोटो क्र. 6 आणि 7). 25% जीवनसत्त्वे दराने.
 
• Aquaponics system डिझाइन करताना उचित माश्यांच्या प्रजातींचा निवड करणेही फार महत्त्वाचे आहे. डीओ / एनएच 4 पातळी आणि जलद वाढणा-या चढ-उतारांच्या बाबतीत सहिष्णुता असलेल्या माशांच्या प्रजाती अत्यंत उपयुक्त आहेत.