"हिमालय" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
Khillare.adt (चर्चा | योगदान) No edit summary |
Khillare.adt (चर्चा | योगदान) No edit summary |
||
ओळ ३४:
या धडकीमुळे, हिमालयातील तीन पर्वतमाला उत्तर व दक्षिणेस वेगवेगळ्या कालखंडात तयार झाली. म्हणजे प्रथम महान हिमालय, नंतर मध्य हिमालय आणि शेवटी शिवालिक.
== भौगोलिक विभाग ==
पाकिस्तानमधील सिंधू नदीच्या वळणापासून ते अरुणाचलमधील ब्रह्मपुत्रापर्यंत एकमेकांना समांतर आढळणार्‍या हिमालय पर्वतीय प्रणालीचे विभाजन केले आहे. चौथी गौड श्रेणी भिन्न असून संपूर्ण लांबी नाही. सापडला आहे या चार श्रेणी आहेत -
(अ) पॅरा-हिमालय,
(ब) ग्रेट हिमालय
(सी) मध्य हिमालय, आणि
(ड) शिवालिक.
ट्रान्स हिमालय किंवा टेथिस हिमालय म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या पॅरा हिमालय ही हिमालयातील सर्वात प्राचीन श्रेणी आहे. हे हिमालयातील मुख्य श्रेणी आणि तिबेट काराकोरम रेंज, लडाख रेंज आणि कैलास रेंजच्या रूपात आहे. ते टेथिस समुद्राच्या गाळापासून बनले आहे. त्याची सरासरी रुंदी सुमारे 40 किमी आहे. सिंधू-संपू-शटर-झोन नावाच्या फॉल्टमुळे ही श्रेणी तिबेटी पठारापेक्षा वेगळी आहे.
ग्रेट हिमालय, ज्याला हिमाद्री देखील म्हणतात, हिमालयातील सर्वोच्च श्रेणी आहे. त्याच्या कोरमध्ये अज्ञात खडक आढळतात जे खडकांच्या स्वरूपात ग्रॅनाइट आणि गॅब्रो म्हणतात. बाजुला आणि शिखरावर तलम खडकांचा विस्तार आहे. काश्मीरमधील झेंस्कर प्रवर्गही याचाच एक भाग मानला जातो. मकालू, कंचनजंगा, एव्हरेस्ट, अन्नपूर्णा आणि नामचा बरवा इत्यादी हिमालयातील सर्वोच्च शिखरे या श्रेणीचा भाग आहेत. ही श्रेणी मध्य हिमालयातून मुख्य मध्य विभागाद्वारे विभक्त केली जाते. तथापि, पूर्व नेपाळमधील हिमालयाच्या तीन पर्वतमाला एकमेकांना लागून आहे.
मध्य हिमालय ग्रेट हिमालयाच्या दक्षिणेस आहे. पश्चिमेस काश्मीर खोरे आणि पूर्वेस काठमांडू खोरे - ग्रेट हिमालय आणि मध्य हिमालय यांच्या दरम्यान दोन मोठ्या आणि मुक्त दle्या आढळतात. हे जम्मू-काश्मीरमधील पीर पंजाल, हिमाचलमधील धौलाधर, उत्तराखंडमधील मसूरी किंवा नागटीब्बा आणि नेपाळमधील महाभारत श्रेणी म्हणून ओळखले जाते.
शिवालिक रेंजला बाह्य हिमालय किंवा उप हिमालय असेही म्हणतात. येथे सर्वात नवीन आणि सर्वात कमी शिखर आहे. हे पश्चिम बंगाल आणि भूतान दरम्यान विलुप्त आहे आणि उर्वरित हिमालयातील समांतर आहे. अरुणाचलमधील मिरी, मिश्मी आणि अभोर डोंगर म्हणजे शिवालिकच. दून खो and्या शिवालिक आणि मध्य हिमालय यांच्या दरम्यान आढळतात.
== हिमनद्या व नद्या ==
| |||