"कल्की अवतार" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

'''कल्की अवतार''' (संस्कृत: कल्कि अवतार;[[आंतरराष्ट्रीय संस्कृत वर्णमाला लिप्यंतरण|IAST]]: Kalkī Āvatār ) हा हिंदु धर्मातील देवता [[विष्णु|विष्णूचा]] [[दशावतार|दशावतारापैकी]] १० वा अवतार आणि भविष्यातील अवतार मानला जातो. वैष्णव ब्रह्मांडशास्त्रानुसार, हा अंतहीन चक्र असलेल्या चार कालखंडापैकी शेवटचा असून कलियुगाच्या अंतानंतर येणारा हिंदू देव विष्णूचा दहावा अवतार आहे. जेव्हा कल्की देवदत्त नावाचा शुभ्र घोड्यावर स्वार होऊन, तेजस्वी तलवारांनी सर्व पापी अधर्म दुष्ट लोकांचा विनाश करेल तेव्हा [[सत्य युग|सतयुग]] प्रारंभ होईल. <ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-12-27|title=कल्कि|url=https://hi.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BF&oldid=4419743|journal=विकिपीडिया|language=hi}}</ref> पौराणिक कथांनुसार, [[कलि युग|कलियुगात]] पाप वाढल्यावर, [[जग|जगातील]] अंधार व अधर्म, दुष्टांचा नाश करण्यासाठी, धर्म स्थापना करण्यासाठी कल्की अवतार प्रकट होईल. [[कलि युग|कलियुगा]]<nowiki/>त [[कलि (राक्षस)|कलि राक्षसाचा]] विनाश करेल.  <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://harekalki.blogspot.com/p/blog-page.html|शीर्षक=कल्कि अवतार|भाषा=en-GB|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref><ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-09-04|title=Kalki|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalki&oldid=913974398|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> '''[[विष्णु|कल्की अवताराला]]''' "'''निष्कलंक भगवान''' "या नावाने देखील ओळखला जाईल.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.samacharjagat.com/news/jyotish/kalki-avatar-of-lord-vishnu-148300|शीर्षक=64 कलाओं से युक्त होगा भगवान विष्णु का कल्कि अवतार|दिनांक=2017-06-13|संकेतस्थळ=SamacharJagat|भाषा=hindi|ॲक्सेसदिनांक=2019-09-15}}</ref> हा अवतार ६४ कलांनी पूर्ण असलेला '<nowiki/>'''निष्कलंक अवतार'''' आहे.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-12-27|title=कल्कि|url=https://hi.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%95%E0%A4%B2%E0%A5%8D%E0%A4%95%E0%A4%BF&oldid=4419743|journal=विकिपीडिया|language=hi}}</ref>

कल्की पुराण २.७ अनुसार सिंहलदेशाधिपती बृहद्रथ राजा आणि त्यांची पत्नि कौमुदी यांची कन्या पद्मा (लक्ष्मी) हिच्याशी कल्कीचा विवाह होईल.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-09-04|title=Kalki|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalki&oldid=913974398|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> कीकट देशातील ‘शंभल’ नावाच्या ग्रामात विष्णुयश नावाच्या ब्राह्मणाचा पुत्र म्हणून हा जन्म घेईल. गोत्र पराशर असेल.याज्ञवल्क्यजी पुजारी असतील आणि भगवान [[परशुराम]]<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://harekalki.blogspot.com/p/blog-page.html|शीर्षक=कल्कि अवतार|भाषा=en-GB|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref> कल्कीचे गुरु असतील. कल्किपुराणादिकांतून केले आहे. कल्कीला ‘कलंकी’ असेही म्हणतात.  <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://vishwakosh.marathi.gov.in/16468/|शीर्षक=कल्कि|दिनांक=2019-07-04|संकेतस्थळ=मराठी विश्वकोश प्रथमावृत्ती|भाषा=mr-IN|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref>

शीख धर्मात शिख धर्म-[[गुरु गोविंदसिंह]] यांनी रचना केली. चोवीस अवतार हा दशमग्रंथांचा एक भाग आहे .दशमग्रंथांमध्ये विष्णूच्या चोवीस अवतारांचे<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-10-14|title=चौबीस अवतार|url=https://hi.wikipedia.org/w/index.php?title=%E0%A4%9A%E0%A5%8C%E0%A4%AC%E0%A5%80%E0%A4%B8_%E0%A4%85%E0%A4%B5%E0%A4%A4%E0%A4%BE%E0%A4%B0&oldid=4346156|journal=विकिपीडिया|language=hi}}</ref> वर्णन केले आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://tamilandvedas.com/tag/avatar/|शीर्षक=Avatar|संकेतस्थळ=Tamil and Vedas|भाषा=en|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref> विष्णुचा २४ व्या अवतार '''Nihakalanki (निहाकलंकी''') <ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-09-04|title=Kalki|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalki&oldid=913974398|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>वा ('''निष्कलंकी''' ) अवतार उल्लेख आढळते.

कल्की अवतार गरुड<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://savitri.in/blogs/light-of-supreme/the-secret-knowledge-the-immortals-come-maned-with-light|शीर्षक=- Savitri|संकेतस्थळ=savitri.in|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref>, विष्णु पुराणात दहाव्या क्रमांकावर उल्लेख आढळते. विष्णु पुराण, मत्स्य पुराण, आणि भागवत पुराण यासारख्या महा पुराणात कल्कि अवताराचे उल्लेख सुध्दा आढळते.<ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-09-04|title=Kalki|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalki&oldid=913974398|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>

[[भागवत पुराण|भागवत पुराणात]] कल्की अवतार २२ व्या <ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.speakingtree.in/allslides/22-avatars-of-lord-vishnu|शीर्षक=22 Avatars of Lord Vishnu|संकेतस्थळ=www.speakingtree.in|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref><ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://hindumythologybynarin.blogspot.com/2011/11/lord-vishnus-21-avatars-and-22-is-kalki.html|शीर्षक=Lord Vishnu's 21 avatars and 22 is Kalki|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref>अवतारात उल्लेख आढळते .<ref name=":0">{{जर्नल स्रोत|date=2019-12-06|title=Avatar|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Avatar&oldid=929543450|journal=Wikipedia|language=en}}</ref>

#[[मत्स्य अवतार|मत्स्य]] [भागवत पु.१.३.१५] -[[विष्णु|विष्णूच्या]] दशावतारांपैकी पहिला अवतार.हिंदू पौराणिक कथानुसार प्रलयच्या वेळी मनुला वाचवले आणि हयाग्रीवा असुर या नावाचा राक्षसाचा वध करणारा.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://bhaktidarshan.in/article?article=314|शीर्षक=जानिये किस दैत्य ने की थी वेदों की चोरी ?|संकेतस्थळ=bhaktidarshan.in|भाषा=en|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2020-01-26}}</ref><ref name=":0" />

#[[बलराम]] [भागवत पु.१.३.२३] - [[श्रीकृष्ण|श्रीकृष्णाचा]] मोठा भाऊ आहे.[[शेषनाग|अनंत शेष नागाचा]] अवतार<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://vedicfeed.com/facts-balarama-god-of-agriculture/|शीर्षक=10 Interesting Facts about Balarama - The God of Agriculture|दिनांक=2019-01-30|संकेतस्थळ=VedicFeed|भाषा=en-US|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2020-01-26}}</ref>

भार्यायां मम भार्यैषा पद्मानाम्नी जनिष्यति -'''कल्कि पुराण:२.६'''<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.facebook.com/ShrimadBhagvadGita/posts/935752293139102|शीर्षक=Shrimad Bhagvad Gita|संकेतस्थळ=www.facebook.com|भाषा=mr|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref>

'''अर्थ :'''- कल्कि पुराणानुसार, कमळासारखी सामान डोळे असणारी माझी प्रिया लक्ष्मी (देवी) पृथ्वीवर सिंहल या बेटांचा बृहद्रथराजा आणि त्यांची पत्नि कौमुदी यांची पुत्री देवी लक्ष्मी अवतरित होईल .<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://blog.kalkimahaavatar.in/2016/11/blog-post_5.html|शीर्षक=कल्कि पुराण|last=Avatar|पहिले नाव=Kalki|संकेतस्थळ=Kalki Avatar {{!}} Kalki Maha Avatar {{!}} Meditation Center|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref><br />

भवने विष्णुयशसः कल्किः प्रादुर्भविष्यति॥<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.facebook.com/ShrimadBhagvadGita/posts/935752293139102|शीर्षक=Shrimad Bhagvad Gita|संकेतस्थळ=www.facebook.com|भाषा=mr|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref> '''-श्री भागवत महा पुराण – १२:२:१८<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://blog.kalkimahaavatar.in/2016/11/blog-post_5.html|शीर्षक=कल्कि पुराण|last=Avatar|पहिले नाव=Kalki|संकेतस्थळ=Kalki Avatar {{!}} Kalki Maha Avatar {{!}} Meditation Center|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref>'''

'''अर्थ :'''- शंभल नावाच्या गावातील विष्णुयश नावाचा एक श्रेष्ठ ब्राह्मण होईल, त्याचे हृदय खूप दयाळू आणि भागवत भक्तीने परिपूर्ण असेल, यांचा घरात कल्की अवतरित होईल.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://m.dailyhunt.in/news/nepal/hindi/live+india-epaper-livnews/up+ke+is+ganv+me+avatar+lenge+bhagavan+vishnu+ghode+par+savar+hokar+sansar+se+papiyo+ka+karenge+vinash-newsid-87367432|शीर्षक=UP के इस गांव में अवतार लेंगे भगवान विष्णु,घोड़े पर सवार होकर संसार से पापियों का करेंगे विनाश - Live India|संकेतस्थळ=Dailyhunt|भाषा=en|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-27}}</ref>

जयपूरमध्ये हवा महालासमोर कल्की अवताराचे एक प्रसिद्ध मंदिर आहे. हे मंदिर 18 वे शतक <ref>{{जर्नल स्रोत|date=2019-01-26|title=Kalki Mandir|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalki_Mandir&oldid=880318688|journal=Wikipedia|language=en}}</ref> सवाई जयसिंह II(दुसरा) यांनी बांधले होते. या मंदिरात देव कल्कि यांच्यासह त्यांच्या घोड्याचा पुतळादेखील बसविला आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.samacharjagat.com/news/jyotish/kalki-avatar-of-lord-vishnu-148300|शीर्षक=64 कलाओं से युक्त होगा भगवान विष्णु का कल्कि अवतार|दिनांक=2017-06-13|संकेतस्थळ=SamacharJagat|भाषा=hindi|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref>

कल्कि विष्णु मंदिर ';- उत्तर प्रदेशात संभल नावाच्या जिल्हात भगवान कल्कीचे मंदिर आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=https://www.livehindustan.com/astrology/story-there-are-many-temple-of-lord-kalki-before-the-avatar-1208019.html|शीर्षक=अवतार से पहले ही कई जगह हैं भगवान कल्कि के मंदिर, प्रचलित हैं ये कथाएं|संकेतस्थळ=https://www.livehindustan.com|भाषा=hindi|अॅक्सेसदिनांकॲक्सेसदिनांक=2019-12-28}}</ref>