"बुरशी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
भर घातली |
No edit summary |
||
ओळ ४:
'''बुरशी''' [[अन्न|अन्नासाठी]] दुसर्‍यांवर अवलंबून असणारी मृतोपजीवी सजीव आहे.
एक बुरशी म्हणजे युकेरियोटिक सजीवांच्या मोठ्या गटाचा कोणताही सदस्य असतो ज्यामध्ये यीस्ट आणि मोल्ड्स सारख्या सूक्ष्मजीव समाविष्ट असतात, तसेच अधिक परिचित मशरूम असतात. बुरशीचे राज्य म्हणून वर्गीकृत केले गेले आहे जे वनस्पती आणि प्राणी यांच्यापासून वेगळे आहे. बुरशीच्या अभ्यासासाठी समर्पित जीवशास्त्राची अनुशासन मायकोलॉजी म्हणून ओळखली जाते, जी अनेकदा वनस्पतिशास्त्राची शाखा म्हणून ओळखली जाते, जरी अनुवंशिक अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की बुरशी वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहेत.
पूर्वी,मायकोलॉजी ही वनस्पतिशास्त्राची एक शाखा मानली जात होती, परंतु आता हे ज्ञात आहे की बुरशी हे आनुवंशिकदृष्ट्या वनस्पतींशी प्राण्यांशी अधिक संबंधित आहे. निरीक्षणानंतर लक्षात आले की, हा जीव नाश पावणार्‍य जीवांवरच जगतो आणि त्यात वनस्पतीं प्रमाणे त्यात [[हरितद्रव्य]] नाही.म्हणून बुरशी हा गट वर्गीकरण शास्त्राला पडलेले एक कोडे आहे. बुरशीच्या सुमारे एक लाख जाती ज्ञात आहेत. बुरशीच्या अभ्यासाला कवकविज्ञान (मायकॉलॉजी) असे म्हणतात.
Line ९ ⟶ ११:
जगभरात विपुल प्रमाणात, बुरशीच्या बहुतेक संरचनां लहान आकारांमुळे आणि मातीमध्ये किंवा मृत पदार्थांवरील गुप्त गूढ जीवनशैलीमुळे विसंगत आहेत.बुरशीमध्ये वनस्पती, प्राणी किंवा इतर बुरशीचे चिन्ह आणि परजीवी समाविष्ट आहेत.बुरशी एकतर [[मशरूम]] किंवा मोल्ड हे फळ म्हणून देतात हे लक्षात येते.सेंद्रिय पदार्थाच्या विघटनात बुरशी मूलभूत भूमिका बजावते.तसेच बुरशीच्या पौष्टिकचक्र आणि वातावरणातील बदलत्या भूमिका आहेत.
ते मशरूम आणि [[कंदमूळ|कंद]]<nowiki/>च्या स्वरूपात मानवी अन्नाचा थेट स्त्रोत म्हणून दीर्घकाळापासून वापरला जात आहे; भाकरीवर खमीर घालण्याचे काम करणारा म्हणून;आणि विविध खाद्य उत्पादन अंबावण्यासाठी, जसे की [[वाईन]], [[बियर]] आणि सोया सॉस यामध्ये वापरला जातो.१९४० पासून, बुरशी प्रतिजैविकांच्या निर्मितीसाठी वापरली जात आहे.अलीकडेच, बुरशीद्वारे निर्मित होणाऱ्या विविध एंजाइम औद्योगिक आणि डिटर्जंट्समध्ये वापरले जातात आहे.बर्‍याच [[प्रजाती]] मायकोटॉक्सिन नावाच्या बायोएक्टिव्ह [[संयुगे]] तयार करतात. जसे की अल्कलॉइड्स आणि पॉलीकेटीड्स, जी मनुष्यासह प्राण्यांसाठी विषारी आहेत. काही प्रजातींच्या फलदायक रचनांमध्ये सायकोट्रॉपिक संयुगे असतात आणि ते मनोरंजन किंवा पारंपारिक आध्यात्मिक समारंभात सेवन केले जाते.बुरशी उत्पादित साहित्य आणि इमारती तोडू शकते,आणि मानव आणि इतर प्राण्यांचे महत्त्वपूर्ण रोगजनक बनतात. बुरशीजन्य रोग किंवा अन्न बिघडल्यामुळे पिकांच्या तोट्याचा मानवी अन्न पुरवठा आणि स्थानिक अर्थव्यवस्थांवर मोठा परिणाम होऊ शकतो.
वनस्पती, [[जीवाणू]] आणि काही प्रतिरोधकांपासून वेगळ्या राज्यात बुरशी घालणारे एक वैशिष्ट्य म्हणजे त्यांच्या पेशीच्या भिंतींमध्ये चिटिन आहे.प्राण्यांप्रमाणेच, बुरशी हे देखील परपोषी [[जीवाश्म]] आहेत. ते विरघळलेल्या रेणूंचे शोषण करून, विशेषत: त्यांच्या वातावरणात पाचक द्रव्य शोषून त्यांचे अन्न घेतात.बुरशी प्रकाशसंश्लेषण करू शकत नाही.
| |||