"ऑक्सिजन" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
→प्रारंभिक प्रयोग:: सुधारणा केली |
→फ्लालिस्टिस्ट सिद्धांत:: बदल केला |
||
ओळ ३५:
=== फ्लालिस्टिस्ट सिद्धांत: ===
१७व्या आणि १८व्या शतकात रॉबर्ट हुक, ओले बोरच, मिखाइल लोमोनोसोव्ह आणि पियरे बायन यांनी प्रयोगांमध्ये ऑक्सिजन तयार केले. परंतु त्यापैकी कोणीही [[रासायनिक पदार्थ|रासायनिक]] घटक म्हणून ओळखले नाही. हे कदाचित दंश आणि फॉग्लिस्टिस्ट सिद्धांत म्हटल्या जाणाऱ्या क्षुद्र तत्त्वज्ञानाच्या प्रभावामुळे होते, जे नंतर त्या प्रक्रियेचे अनुकूल स्पष्टीकरण होते. [[जर्मन भाषा|जर्मन]] अल्केमिस्ट जे. जे. बेचर यांनी १६६७ मध्ये स्थापित केले. १७३१ पर्यंत केमिस्ट जॉर्ज अर्न्स्ट स्टाहल यांनी संशोधित केले. फ्लोगिस्टिस्टन सिद्धांताने सांगितले की सर्व दहनशील पदार्थ दोन भागांनी बनलेले होते. फ्लीजिस्टोन नावाचा एक भाग, त्यातील पदार्थ जळून गेला होता
[[लाकूड]] किंवा कोळशासारखे थोडे अवशेष सोडणारी अत्यंत
=== शोध: ===
पोलिश अल्केमिस्ट, दार्शनिक आणि चिकित्सक मायकेल सेंडिविगियस यांनी त्यांच्या कार्यामध्ये डी लॅपाइड फिलॉसॉफोरम ट्रॅक्टॅटस डुओडेसीम ई नट्युरे फोंट आणि मॅन्युअली अनुभवी डेम्रोटी (१६०४) यांनी [[हवा|हवे]]<nowiki/>मध्ये असलेल्या पदार्थाचे वर्णन केले आहे. याचा अर्थ 'सिबस विटा' (जीवनाचे [[अन्न]] म्हणून संदर्भित आहे) , आणि हे पदार्थ ऑक्सिजन सारखेच आहे.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https://books.google.co.in/books?id=d0gaAQAAMAAJ&redir_esc=y&hl=en|title=Traktat o kamieniu filozoficznym|last=Sędziwój|first=Michał|date=1971|publisher=Państwowe Wydawn. Naukowe|language=pl}}</ref> सेंडिविजिअस, १५९८ आणि १६०४ च्या दरम्यान केलेल्या [[प्रयोगशाळा|प्रयोगां]]<nowiki/>दरम्यान, पोटॅशियम नायट्रेटच्या थर्मल डिमपॉझिशनने प्रकाशीत केलेल्या [[वायू]] [[उपकरण|उपकरणा]]<nowiki/>चे हे पदार्थ योग्यरित्या ओळखले गेले. बगजच्या दृश्यात, ऑक्सिजनचे पृथक्करण आणि जीवनासाठी हवेच्या त्या भागाच्या पदार्थाचा उचित संघटना, सेंडिविजिअसद्वारे ऑक्सिजनच्या शोधास पुरेसा वजन देतो. सेंडिविजिअसची ही शोध वारंवार नाकारण्यात आलेली. [[शास्त्रज्ञ]] आणि [[रसायनशास्त्रज्ञ|रसायनशास्त्रज्ञां]]<nowiki/>च्या पिढीने ती नाकारली. स्वीडिश फार्मासिस्ट कार्ल विल्हेम शेले यांनी ऑक्सिजनचा प्रथम शोध लावला होता. त्यांनी १७७१ -२ रिक ऑक्साईड आणि विविध नाइट्रेट्स गरम करून ऑक्सिजन वायू तयार केला होता. शेले गॅस हे "अग्नि हवा" म्हणतात; कारण तो दहन समर्थन करण्यासाठी फक्त ज्ञात एजंट म्हणून कार्य करतो. त्यांनी या शोधाचा एक [[लेख अग्रलेख|लेख]] लिखित स्वरुपात लिहिला आहे. त्या लेखात ट्रिटिझ ऑन एयर अँड फायर नावाचा एक [[हस्तलिखिते|हस्तलिखित]] आहे, जे त्यांनी १७७५ मध्ये आपल्या प्रकाशकांना पाठवले. ते कागदपत्र १७७७ मध्ये प्रकाशित झाले. दरम्यान, १ ऑगस्ट १७७४ रोजी [[ब्रिटीश]] पाळक जोसेफ प्रिस्टली यांनी केलेल्या प्रयोगाने काचेच्या नळ्यामध्ये असलेल्या मर्क्युरिक ऑक्साईड (एचजीओ) वर सूर्यप्रकाश केंद्रित केला, ज्याने "डिफ्लिस्टिस्टिकेटेड एअर" नावाचा गॅस सोडला.त्याने नोंद केले की गॅसमध्ये मेणबत्त्या अधिक उजळतात आणि की उंदीर अधिक सक्रिय होतो आणि श्वास घेताना तो जास्त काळ जगला. स्वतः गॅस श्वास घेतल्यानंतर प्रीस्टली यांनी लिहिले: "माझ्या फुफ्फुसांना याची भावना सामान्य वायुपेक्षा वेगळी नव्हती, परंतु मला वाटले की माझ्या छातीत अस्खलितपणे प्रकाश आणि नंतर काही काळ सहज वाटले." प्रिस्टलीने १७७५मध्ये "ऍन ऍट्वेट ऑफ फॉर डिस्कव्हरी इन इन एयर" नावाच्या पेपरमध्ये त्याचे निष्कर्ष प्रकाशित केले. या पुस्तकाचे प्रयोग त्यांच्या पुस्तकाच्या दुसऱ्या व्हॉल्यूममध्ये एक्सपर्टिम्स अँड ऑब्जर्व्हेशन्स ऑन डिफरन्स किंड्स ऑफ एअर असे करण्यात आले. त्याने आपले संशोधन प्रथम प्रकाशित केले असल्याने, प्रिस्टलीला नेहमीच [[प्राधान्य]] दिले जाते.
नंतर [[फ्रेंच भाषा|फ्रेंच]] [[रसायनशास्त्रज्ञ]] एंटोनी लॉरेन लेवोइसियर यांनी नवीन पदार्थ स्वतंत्रपणे शोधून काढण्याचा दावा केला. प्रिस्टली ऑक्टोबर १७७४ मध्ये लेवोसीयरला भेट दिली. त्यांनी त्यांच्या प्रयोगाबद्दल आणि नवीन गॅसपासून मुक्त कसे व्हावे याबद्दल त्यांना सांगितले. शेलेने ३० सप्टेंबर १७७४ इझियरला पत्र पाठवले जे पूर्वी अज्ञात पदार्थाच्या शोधाचे वर्णन करते परंतु लेव्होजीरने कधीही ते स्वीकारले नाही (पत्रांची एक प्रत शिलेच्या मालकीच्या मृत्यूनंतर
=== लेवोसिअर योगदान: ===
|