"हिपॅटायटीस ए" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

{{Infobox medical condition (new)|name=Hepatitis A|synonyms=Infectious hepatitis|image=Jaundice eye.jpg|caption=A case of jaundice caused by hepatitis A|field=[[Infectious disease (medical specialty)|Infectious disease]], [[gastroenterology]]|symptoms=Nausea, vomiting, diarrhea, dark urine, [[jaundice]], fever, abdominal pain<ref name=AFP2012/>|complications=[[Acute liver failure]]<ref name=AFP2012/>|onset=2–6 weeks after infection<ref name="pmid16271543"/>|duration=8 weeks<ref name=AFP2012/>|types=|causes=Eating food or drinking water contaminated with ''Hepatovirus A'' infected [[feces]]<ref name=AFP2012/>|risks=|diagnosis=Blood tests<ref name=AFP2012/>|differential=|prevention=[[Hepatitis A vaccine]], [[hand washing]], properly cooking food<ref name=AFP2012/><ref name=Irv2012/>|treatment=[[Supportive care]], [[liver transplantation]]<ref name=AFP2012/>|medication=|prognosis=|frequency=114 million symptomatic and nonsymptomatic (2015)<ref name=GBD2015Pre/>|deaths=11,200<ref name=GBD2015De/>}} '''हिपॅटायटीस ए''' हा [[यकृत|यकृताचा]] एक संसर्गजन्य रोग आहे जो ''हिपॅटाव्हायरस ए'' (HAV) द्वारे होतो.<ref name="Sherris">{{स्रोत पुस्तक|title=Sherris Medical Microbiology|last=Ryan KJ, Ray CG (editors)|publisher= (2004). ''Sherris Medical Microbiology'' (4th ed.). McGraw Hill|year=2004|isbn=978-. pp. 541–4. ISBN <bdi>0-8385-8529-0|edition=4th|pages=541–4}}9</bdi>.</ref> बर्‍याच प्रकरणांमध्ये, विशेषत: तरुणांमध्ये कमी लक्षणे असतात किंवा लक्षणे नसतात.<ref name="AFP2012:0">{{जर्नल स्रोत|last=Matheny|first=, SC|last2=; Kingery|first2=, JE|date= (1 December 2012|title=Hepatitis A).|url= "[http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|journal= Hepatitis A.]" ''Am Fam Physician|volume=''. '''86|issue=''' (11|pages=): 1027–34;, quiz 1010–1012|pmid=1010–2. <nowiki>PMID 23198670|archive-url=https:<//webnowiki>.archive.org/web/20140309112808/http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|archive-date=9 March 2014}}</ref> संसर्ग आणि लक्षणे यांचा ज्यांच्यामध्ये विकास होतो त्यांना, त्यात दोन ते सहा आठवड्यांचा कालावधी असतो.<ref name="pmid16271543">{{जर्नल स्रोत|last=Connor BA|year= (2005|title=). "Hepatitis A vaccine in the last-minute traveler|journal=". ''Am. J. Med''.|volume= '''118|issue=''' (Suppl 10A|pages=): 58S–62S|. doi=:10.1016/j.amjmed.2005.07.018|pmid=. <nowiki>PMID 16271543}}</nowiki>.</ref> जेव्हा लक्षणे आढळतात तेव्हा, ती सामान्यत: आठ आठवडे टिकतात आणि त्यात मळमळ, उलट्या, अतिसार, [[Jaundice|कावीळ]], ताप आणि ओटीपोटात दुखणे हे असू शकते.<ref name=":0" /> सुरुवातीच्या संसर्गानंतर सहा महिन्यांदरम्यान सुमारे 10-15% लोकांना लक्षणे पुन्हा अनुभवास येतात.<ref [[Acutename=":0" liver/> failure|तीव्र यकृत बिघाड]] क्वचितच उद्भवू शकते, जे ज्येष्ठांमध्ये अधिक सामान्य असते.<ref name=":0" />

हा सहसा संक्रमित विष्ठेने दूषित झालेले अन्न खाण्याने किंवा पाणी पिण्यामुळे पसरतो.<ref name="AFP2012:0">{{जर्नल स्रोत|last=Matheny|first=SC|last2=Kingery|first2=JE|date=1 December 2012|title=Hepatitis A.|url=http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|journal=Am Fam Physician|volume=86|issue=11|pages=1027–34; quiz 1010–1012|pmid=23198670|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309112808/http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|archive-date=9 March 2014}}</ref> [[Shellfish|शेलफिश]] जे पुरेसे शिजवलेले नाहीत ते तुलनेने सामान्य स्त्रोत आहेत.<ref>{{जर्नलBellou, स्रोत|last=Bellou|first=M.|last2=; Kokkinos|first2=, P.|last3=; Vantarakis|first3=, A.|date= (March 2013|title=). "Shellfish-borne viral outbreaks: a systematic review".|journal= ''Food Environ Virol|volume=''. '''5|issue=''' (1|pages=): 13–23|. doi=:10.1007/s12560-012-9097-6|pmid=. <nowiki>PMID 23412719}}</nowiki>.</ref> एखाद्या संसर्गजन्य व्यक्तीशी जवळून संपर्क साधून देखील याचा प्रसार होऊ शकतो.<ref name=":0" /> बरेचदा मुलांना संसर्ग झाल्यावर लक्षणे नसतात, तरीही ते इतरांना संसर्ग करण्यास सक्षम असतात.<ref name=":0" /> एकाच संसर्गानंतरही, एखादी व्यक्ती तिच्या किंवा तिच्या उर्वरित आयुष्यासाठी रोगप्रतिकारक बनू शकते.<ref>{{स्रोत पुस्तक|url=https''[http://books.google.comca/books?id=HfPU99jIfboC&pg=PA105|title= The Encyclopedia of Hepatitis and Other Liver Diseases|publisher=]''. Infobase|year=. 2006|isbn=9780816069903|page=. p. 105|archive-url=https://web.archive.org ISBN <bdi>9780816069903</web/20170908220821/https://booksbdi>.google.com/books?id=HfPU99jIfboC&pg=PA105|archive-date=2017-09-08}}</ref> निदानास रक्त तपासणीची आवश्यकता असते, कारण लक्षणे इतर बर्‍याच रोगांसारखीच असतात.<ref name=":0" /> हा ज्ञात असलेल्या पाच [[कावीळ|हिपॅटायटीस]] विषाणूंपैकी एक आहेः ए, [[कावीळ-ब|बी]], [[Hepatitis C|सी]], [[Hepatitis D|डी]] आणि [[Hepatitis E|ई]].

[[Hepatitis A vaccine|हिपॅटायटीस ए लस]] ही प्रतिबंध करण्यासाठी प्रभावी आहे.<ref name="AFP2012:0">{{जर्नल स्रोत|last=Matheny|first=SC|last2=Kingery|first2=JE|date=1 December 2012|title=Hepatitis A.|url=http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|journal=Am Fam Physician|volume=86|issue=11|pages=1027–34; quiz 1010–1012|pmid=23198670|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309112808/http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|archive-date=9 March 2014}}</ref><ref name="Irv2012:1">{{जर्नल स्रोत|vauthors=Irving, GJ,.; Holden, J,.; Yang, R,.; Pope, D|year=. (2012|title=). "Hepatitis A immunisation in persons not previously exposed to hepatitis A.|journal=". ''Cochrane Database Syst Rev|volume=''. '''7|issue=7|pages=''': CD009051|. doi=:10.1002/14651858.CD009051.pub2|pmid=. <nowiki>PMID 22786522}}</nowiki>.</ref> काही देशांमध्ये मुलांना ही लस नियमितपणे देण्याची आणि जास्त धोका असलेल्यांना यापूर्वी लस दिली गेली नसली तर त्यांनाही ही लस देण्याची शिफारस केली आहे.<ref name="WHO2013:0" />{{संकेतस्थळ<ref स्रोत|दुवाname=":2">"[http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/|archive-url=https://web Hepatitis A Fact sheet N°328]".archive ''World Health Organization''.org/web/20140221042107/http://www July 2013.who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/|archive-date=21 Retrieved 20 February 2014}}.</ref> ही आयुष्यासाठी प्रभावी असल्याचे दिसून येते.<ref name=":0" /> इतर प्रतिबंधात्मक उपायांमध्ये [[Hand washing|हात धुणे]] आणि योग्यरित्या अन्न शिजविणे समाविष्ट आहे.<ref name=":0" /> कोणतेही विशिष्ट उपचार उपलब्ध नाहीत, [[Nausea|मळमळ]] किंवा [[अतिसार]] यासाठी विश्रांती आणि औषधोपचार यांचे आवश्यकतेच्या आधारावर शिफारस केली आहे.<ref name=":0" /> संसर्गाचे सहसा पूर्णपणे आणि चालू असलेल्या यकृत रोगाशिवाय निराकरण केले जाते.<ref name=":0" /> यकृत तीव्रपणे बिघाडल्यास होणारे उपचार, [[Liver transplantation|यकृत प्रत्यारोपणाच्या]] साहाय्याने होतात.<ref name=":0" />

जागतिक स्तरावर, दरवर्षी<ref name="AFP2012">{{जर्नल स्रोत|last=Matheny|first=SC|last2=Kingery|first2=JE|date=1 December 2012|title=Hepatitis A.|url=http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|journal=Am Fam Physician|volume=86|issue=11|pages=1027–34; quiz 1010–1012|pmid=23198670|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309112808/http://www.aafp.org/afp/2012/1201/p1027.html|archive-date=9 March 2014}}</ref> सुमारे 1.4 दशलक्ष रोगलक्षणसूचक आणि सुमारे 114 दशलक्ष संक्रमण (रोगलक्षणसूचक असलेली व रोगलक्षणसूचक नसलेली) प्रकरणे आढळतात.<ref name="GBD2015Pre:0" />{{जर्नल<ref>Wasley, स्रोत|last=GBDA; 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence|first=Collaborators.|date=8 October 2016|title=GlobalFiore, regional,A; and national incidenceBell, prevalence,BP and(2006). years lived with disability for 310 diseases and injuries, 1990-2015"[http://epirev.oxfordjournals.org/content/28/1/101.long aHepatitis systematicA analysis forin the Global Burdenera of Diseasevaccination]". Study''Epidemiol 2015|journal=TheRev''. '''28''': 101–11. Lancet|volume=388|issue=10053|pages=1545–1602|doi=:10.10161093/S0140-6736(16)31678-6|pmc=5055577|pmid=27733282}}epirev/mxj012. <nowiki>PMID 16775039</nowiki></ref> अस्वच्छता असलेल्या आणि पुरेसे सुरक्षित पाणी नसलेल्या जगाच्या भागामध्ये हे अधिक सामान्य आहे.<ref name="WHO2013:2">{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221042107/http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs328/en/|archive-date=21 February 2014}}</ref> [[अविकसीत देश|विकसनशील जगात]], सुमारे 90% मुले ही 10 वर्षे वयाच्या मुलांकडून संक्रमित झाली आहेत, अशाप्रकारे त्यांच्यात तरुण वयामध्येच रोगप्रतिकारक शक्ती निर्माण होते.<ref name=":2" /> मध्यम विकसित देशांमध्ये सहसा याचा उद्रेक होतो जिथे लहान असताना मुले संपर्कात येत नाहीत आणि लसीकरण व्यापक नसते.<ref name=":1" /> 20152010 मध्ये तीव्र [[कावीळ|हिपॅटायटीस]] ए ची परिणती 1120010200 जणांच्या मृत्यूंमध्ये झाली.<ref name="GBD2015De">{{जर्नलLozano, स्रोत|last=GBDR; 2015Naghavi, MortalityM; andForeman, CausesK; ofLim, Death|first=Collaborators.|date=8S; OctoberShibuya, 2016|title=GlobalK; Aboyans, regionalV; Abraham, andJ; nationalAdair, lifeT; expectancyAggarwal, all-causeR,; mortalityAhn, SY; et al. (Dec 15, 2012). "Global and cause-specificregional mortality forfrom 249235 causes of death, 1980-2015for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015|journal=The2010". ''Lancet|volume=388|issue=10053|pages=1459–1544|''. '''380''' (9859): 2095–128. doi=:10.1016/s0140S0140-6736(1612)3101261728-1|pmc=5388903|pmid=27733281}}0. <nowiki>PMID 23245604</nowiki>.</ref> [[Viral hepatitis|विषाणूजन्य हिपॅटायटीसविषयी]] जागरूकता निर्माण करण्यासाठी दरवर्षी 28 जुलैला [[World Hepatitis Day|जागतिक हिपॅटायटीस दिवस]] साजरा केला जातो.<ref name=":2" />