[[कडधान्य| कडधान्याकडधान्याच्या]] <nowiki/>च्या रस्सेदार उसळीत शेव, चिवडा, भज्यांचे छोटे तुकडे आणि शिजवलेले पोहे घालून बनलेल्या झणझणीत मिश्रणाला मिसळ म्हणतात. मिसळमध्ये बारीक चिरलेला कांदा घालण्याची पद्धत आहे. पूर्वी ही मिसळ नुसतीच किंवा दह्याबरोबर चमच्याने खाल्ली जात असे. त्यानंतरच्या काळात मिसळ-पाव अधिक प्रचलित झाला आहे. मिसळ बरोबरमिसळीबरोबर मठ्ठा आवडीने पितात. ▼[[File:Kolhapuri Misal Pav.jpg|thumb|कोल्हापुरी मिसळ]]
[[Image:Misal maharashtran specialty.jpg|thumb|right|300px|मिसळ]]
[[चित्र:मिसळ.jpeg|right|thumb|300px]]
▲[[कडधान्य|कडधान्या]]<nowiki/>च्या रस्सेदार उसळीत शेव, चिवडा, भज्यांचे छोटे तुकडे आणि शिजवलेले पोहे घालून बनलेल्या झणझणीत मिश्रणाला मिसळ म्हणतात. मिसळमध्ये बारीक चिरलेला कांदा घालण्याची पद्धत आहे. पूर्वी ही मिसळ नुसतीच किंवा दह्याबरोबर चमच्याने खाल्ली जात असे. त्यानंतरच्या काळात मिसळ-पाव अधिक प्रचलित झाला आहे. मिसळ बरोबर मठ्ठा आवडीने पितात.
==मिसळ बनवण्याची पद्धत==
'''साहित्य'''
३.५ कप, मोड आलेली मटकी, १ मोठा किंवा मध्यम कांदा, बारीक चिरून, १ किंवा 2 हिरव्या मिरच्या, बारीक चिरून, ३ ते ४ लसूण, १ इंच आलं, - पेस्ट, १ टीस्पून मोहोरी, २-३ मिरे, १ लहान काडी दालचिनी, २-३ लवंगा, १ तमालपत्र,
१ टीस्पून जिरे (लिंबाचा रस),
10 ते 12 कढीपत्ता पाने, १ ते १.५ टेस्पून कांदा लसूण मसाला / काला मसाला, १/२ टीस्पून हळद पावडर, दीड टीस्पून लाल तिखट,
१ टीस्पून धणे पावडर, १ टीस्पून जिरेपूड, १.५ चमचा बी नसलेला चिंच, ¾ १ कप पाणी किंवा आवश्यकतेनुसार, ३ टेस्पून तेल,
मीठ आवश्यक म्हणून
मिसळ पाव साठी:
८ ते १0 पाव
१ कप बारीक चिरलेला कांदा
१ कप बारीक चिरलेला टोमॅटो (पर्यायी)
१ कप जाड शेव किंवा फरसाण / चिवडा
१ लिंबू
⅓ कप कोथिंबीर
'''कृती'''
[[मटकी]]<nowiki/>ला मोड आणण्यासाठी एका भांड्यात कोमट पाणी घेऊन त्यात मटकी ७-८ तास भिजत ठेवा. नंतर भिजलेल्या मटकीला एका सुती कापडामध्ये बांधून ठेवा. मोड आलेल्या मटकीला व्यवस्थित धुवून घ्या.आणि एका प्रेशर कुकरमध्ये हळद आणि मीठ टाकून त्यात मटकी टाका. मटकी पूर्णतः पाण्यात बुडेल इतके पाणी घ्या. (जर तुम्ही मटकी सोबत इतरही कडधान्य टाकत असाल तर पाणी थोडे जास्ती ठेवा. )
आता 2 ते ३ शिट्ट्या होईपर्यंत मटकी शिजू द्या. एका भांड्यात दीड कप गरम पाणी टाका आणि त्यात चिंच २५ ते ३0 मिनिटे भिजून घ्या . चिंच पिळून त्याचा कोळ बाजूला ठेवा. आलं-लसूण, जिरे, मिरे, दालचिनी, लवंगा, तमालपत्र हे सर्व मिक्समधून बारीक़ करून घ्या. त्यानंतर एका कढईत तेल गरम करायला ठेवा .मोहरी टाकून तडकू द्या आणि नंतर मिक्सरमध्ये बारीक़ केलेला मसाला टाका व तो चांगला परतुन घ्या. आता त्यात कांदा घालून हलका तपकिरी होईपर्यंत परतून घ्या. नंतर, कढीपत्ता, हिरवी [[मिरची]] घालून नीट हलवून घ्या. उर्वरित ¼ टीस्पून हळद, धणे पूड, जिरे पूड, लाल तिखट आणि गोड मसाला टाका .नीट ढवळून घ्या आणि नंतर चिंचेचा घट्ट कोळ टाका आणि थोड्या वेळ शिजू द्या .
आता मटकी प्रेशर कुकरमधून काढून तयार झालेल्या मिश्रणात टाका, त्यात मीठ घाला . व ¾ ते 1 कप किंवा आवश्यकतेनुसार पाणी घालून नीट ढवळून घ्या. कमी आचेवर जवळ जवळ ८ ते १0 मिनिटे उसळ अधूनमधून हलवीत उकळु द्या व शेवटी कोथिंबीरसह सजवा.
बारीक कांदे आणि टोमॅटो चिरून घेऊन बाजूला ठेवा. सर्व्ह करताना वाटी मध्ये प्रथम चिरलेला कांदा व टोमॅटो घाला . नंतर वाफाळलेली उसळ घ्या. बारीक चिरलेली कोथिंबीर घाला व त्यावर लिंबाचा रस काही थेंब पिळा .नंतर फरसाण किंवा चिवडा टाकाआणि मिसळचा आस्वाद घ्या.
मिसळीकरता पुणे आणि कोल्हापूर ही दोन गावे प्रसिद्ध आहेत.
==गावोगावच्या प्रसिद्ध मिसळी==
* वडोबा्चीवडोबाची मिसळ
* मिसळ मंडळ
* निखारा मिसळ
* हिरव्या रश्श्याची ग्रीन मिसळ
* नाशिकची माउली मिसळ
संदर्भ :
[http://www.misalpav.com/node/19449 उत्तम मिसळ मिळणारी ५१ ठिकाणे]
https://marathipahunchar.blogspot.in/2015/06/misal-pav.html
[[वर्ग:महाराष्ट्रातील खाद्यपदार्थ]]
[[वर्ग:मराठी विकिबुक्स बंधूप्रकल्पात स्थानांतरीत करावयाचे लेख]]
[[en:Misal]]
| 