"भूगोल" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

भूगोलाला इंग्रजीमध्ये '''Geography''' (जिओग्राफी) हा शब्द आहे. या शब्दाची उत्पत्ती [[ग्रीक|ग्रीक भाषेतील]] शब्द -'''Geo''' आणि Graphiya या शब्दापासून झालेली आहे. या दोघांचा अर्थ Earth किंवा [[पृथ्वी]] असा होतो. graphein या शब्दाचा वर्णन करणे किंवा लिहिणे होतो. यो दोन शब्दांचा विचार केल्यास पृथ्वी आणि तिच्या वैशिष्ट्यांचा, पृथ्वीवरील जैवविविधतेचा आणि मानवी [[उत्क्रांती]]चा आणि तिच्या कार्यांचा अभ्यास करणे हा भूगोलाचा उद्देश होईलआहे. मराठीतला भूगोल हा शब्द संस्कृतमधून जसाच्या तसा घेतला आहे. भूगोल म्हणजे पृथ्वीचा गोल. हा शब्द भूगोलाचा अभ्यास या अर्थानेही वापरला जातो. [[भूगोलशास्त्रज्ञ]] चार पारंपरिक विचारांतून भूगोलाच्या अध्ययनावर भर देतात. त्यामध्येयामध्ये, <br />1.नैसर्गिक आणि मानवी क्रिया <br />2. भूवैशिष्ट्यांचा अभ्यास <br />3. [[मनुष्य|मानव]] आणि पृथ्वी यांचा सहसंबध आणि <br />4. भू-शास्त्र यांचा समावेश होतो.

भूगोल हे शास्त्र असून त्याच्या [[मानवी भूगोल]] व [[भौतिक भूगोल|भौतिक किवा प्राकृतिक भूगोल]] अशा दोन मुख्य उपशाखा आहेत. उल्लेखिलेल्या दोन्ही उपशाखांमध्ये पर्यावरण आणि जीवावरण यांच्या निर्मितीचा अभ्यास होतो. यातील मानवी भूगोलाच्या उपशाखेचा मानवी दृष्टिकोनातून मानवाचा पर्यावरणावर होणारा प्रभाव व मानवाचे पृथ्वीवरील महत्त्व यांचा अभ्यास करणे हा उद्देश आहे; तर भौतिक भूगोलाच्या उपशाखेत पर्यावरण, वातावरण, [[वनस्पती|जलावरण, वनस्पती]], जीवन, मृदा किवा माती, जल आणि भूरचना हे सर्व कशाप्रकारे एकमेकांवर प्रभाव टाकतात यांचा अभ्यास केला जातो. या दोन्ही शाखांचा अभ्यास करतांना पर्यावरणीय भूगोल या तिसऱ्याच शाखेची निर्मिती झाली. या शाखेत या दोन्ही शाखांचा एकमेकांवर पडणाऱ्या प्रभावातून निसर्ग व मानवाचा संबध लक्षात येतो.