"कादंबरी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
No edit summary |
छो सांगकाम्याद्वारेसफाई |
||
ओळ १:
साधारणत: अधिक लांबीच्या [काल्पनिक] कथा असलेल्या[[गद्य]] [[लेखन]]ास कादंबरी असे म्हणतात. मराठी भाषेतील कादंबऱ्यांनी [[मराठी साहित्य
शुकनासोपदेश भाग कादंबरीच्या भागात आला असून अमात्य शुकनासाने राजपुत्र चंद्रापीडाला केलेला उपदेशाचे वर्णन आले आहे.
ओळ ७:
कादंबरी म्हणजे मोठ्या कथानक असलेल्या. कादंबरीचे प्रकार :
*
*
*
*
*
*
*
== कादंबरी या साहित्य प्रकारचे स्वरूप ==
कादंबरी ह्या साहित्य प्रकाराला अभ्यासताना त्यासाठी असणाऱ्या करार, काळ,आवाज हे पैलु
== कादंबरी, लघुकादंबरी आणि दीर्घ कादंबरी ==
लघुकादंबरी म्हणजे कादंबरीच- फक्त लघू असे नाही. लघुकादंबरी ही तिच्या मुळापासूनच एक स्वतंत्र प्रक्रिया आहे. १८७२ साली [[विनायक कोंडदेव ओक]] यांनी 'शिरस्तेदार' लिहिली तेव्हापासूनच मराठीत हिचा आरंभ झाला.
व्यक्ती आणि समाज यांचे यथार्थ चित्रण असलेल्या लाचखाऊ मामलेदाराच्या या आत्मपरीक्षणात्मक कहाणीला तेव्हा छोटेखानी कादंबरी संबोधले गेले होते. केवळ आकाराच्या दृष्टीने हा छोटेपणा नसून यात एकूणच लघुत्व आहे, व ते पुढे कसेकसे विकसित होत गेले हे पाहणे महत्त्वाचे आहे. लघुकादंबरी लिहिण्यासाठी लघुकथा, दीर्घकथा आणि नेहमीची कादंबरी विचारात घ्यावी लागते.
कथा-दीर्घकथा, लघुकादंबरी-कादंबरी असे म्हणण्यानेच
डॉ. [[स्वाती सु. कर्वे]] यांनी त्यांच्या 'लघुकादंबरीचे साहित्य स्वरूप'
जी कथात्म कलाकृती मानवी जीवनातील व्यक्तिगत पातळीवर अधिक विकास पावते किंवा एका सूत्राच्या मदतीने समूह जीवनाचे चित्रण करते; आपल्या मर्यादित विकासात एका स्वतंत्र जीवनांशाचे, संघर्षाने भान आणून देते; कादंबरीतंत्राने विकसित होऊन मर्यादित अवकाशात संपते ती लघुकादंबरी.
== मराठी कादंबरीचा इतिहास ==
* पहिली कादंबरी : यमुनापर्यटन (इ.स.१८५७), लेखक [[बाबा पदमनजी]].
* पहिली लघुकादंबरी : शिरस्तेदार (इ.स. १८८१), लेखक [[विनायक कोंडदेव ओक]]
* पहिली सामाजिक कादंबरी : पण लक्षांत कोण घेतो (.इ.स. १८९३), लेखक [[हरी नारायण आपटे]]
== स्वातंत्र्यपूर्व काळातील कादंबरी ==
१. कसे दिवस जातील
त्यांची "मजूर"(१९२५) ही कामगार जीवनाचा वेध घेणारी कादंबरी आहे.<br/>
२. माकडीची माळ ([[अण्णा भाऊ साठे]]) : या कादंबरीत उपेक्षितांच्या जीवनातील वास्तव्य शब्दबद्ध केले आहे..<br/>
३. ब्राह्मणकन्या ([[श्री.व्यं. केतकर
== प्रसिद्ध मराठी कादंबरीकार ==
* [[अण्णा भाऊ साठे]]
* [[अरुण साधू]]
* [[प्रल्हाद केशव अत्रे]]
* [[आनंद यादव]]
* [[कैलास दौंड
* [[गंगाधर गाडगीळ]]
* [[गौरी देशपांडे]]
* [[केशव मेश्राम]]
* [[चिं. त्र्यं. खानोलकर]]
* [[चिंतामण विनायक जोशी|चिं. वि. जोशी]]
* [[जयंत नारळीकर]]
* [[जयवंत दळवी]]
* [[द. मा. मिरासदार]]
* [[दया पवार]]
* [[नरेंद्र नाईक
* [[ना.सी. फडके]]
* [[भालचंद्र वनाजी नेमाडे|भालचंद्र नेमाडे]]
* [[पु.भा. भावे]]
* [[वीरसेन आनंदराव कदम|बाबा कदम]]
* [[बाबूराव बागूल]]
* [[रणजित देसाई]]
* [[रा.रं. बोराडे
* [[लक्ष्मण माने]]
* [[लक्ष्मण लोंढे]]
* [[व. पु. काळे]]
* [[वि. स. खांडेकर]]
* [[व्यंकटेश माडगुळकर
* [[शंकरराव खरात]]
* [[श्रीपाद नारायण पेंडसे|श्री.ना.पेंडसे]]
* [[सुधाकर गायकवाड]]
* [[सुहास शिरवळकर]]
== प्रसिद्ध कादंबऱ्या ==
# [[अमृतवेल (कादंबरी)]]
ओळ ७९:
# [[आमदार सौभाग्यवती]]
# [[कापूसकाळ]]
# [[काळोखातील अग्निशिखा]]
# [[कोसला]]
# [[जरिला]]
ओळ १०५:
# [[स्वामी]]
# [[ही वाट एकटीची]]
[[वर्ग:मराठी साहित्य]]
[[वर्ग:मराठी भाषा दिवशी संपादीत लेख]]
[[वर्ग:१० जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]]
|