"इंदिरा संत" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
→कौटुंबिक: , मुद्रितशोधन |
मुद्रितशोधन आणि आवश्यक माहितीत सुधारणा, संदर्भ दिले |
||
ओळ ८:
| टोपण_नाव =
| जन्म_दिनांक = [[जानेवारी ४]], [[इ.स. १९१४|१९१४]]
| जन्म_स्थान =
| मृत्यू_दिनांक = [[जुलै १३]], [[इ.स. २०००|२०००]]
| मृत्यू_स्थान =
ओळ २४:
| वडील_नाव =
| आई_नाव =
| पती_नाव = [[
| पत्नी_नाव =
| अपत्ये = [[प्रकाश नारायण संत]]
ओळ ३१:
| तळटिपा =
}}
'''इंदिरा संत''' ([[जानेवारी ४]], [[इ.स. १९१४|१९१४]], इंडी - [[जुलै १३]], [[इ.स. २०००|२०००]] [[पुणे]]) -
'''इंदिरा संत''' ([[जानेवारी ४]], [[इ.स. १९१४|१९१४]], [[इंडी]] - [[जुलै १३]], [[इ.स. २०००|२०००]], [[पुणे]]) या [[मराठी भाषा|मराठी]] कवयित्री आणि कथालेखक होत्या. शिक्षकीपेशा स्वीकारलेल्या इंदिरा संतांनी लहान मुलांच्या कथा लिहून आपल्या लिखाणाला प्रारंभ केला. १९५०च्या दशकात त्यांनी स्त्रीवादी कविता लिहण्यावर आपले लक्ष केंद्रित केले. आई, पत्नी, मुलगी या नात्यांतून भारतीय स्त्रीचे दिसणारे खडतर जीवन त्यांनी आपल्या कवितांमधून हळुवारपणे मांडले आहे. इंदिरा संत आणि त्याचे पती [[ना.मा. संत]] या दोघांच्या कवितांचा एकत्रित असा संग्रह 'सहवास' या नावाने [[इ.स. १९४०|१९४०]] ला प्रसिद्ध झाला. दुर्दैवाने ना.मा. संत यांचे [[इ.स. १९४६|१९४६]] साली निधन झाले. वेळीच सावरून या घटनेचा इंदिरा संत यांनी आपल्या कवितेवर परिणाम होऊ दिला नाही. विशुद्ध रूपातील इंदिरा संत यांची कविता टीकाकार तसेच काव्यरसिकांनी उचलून धरली. आजमितीस इंदिरा संत यांची सुमारे पंचवीस पुस्तके प्रसिद्ध झाली आहेत. [[रमेश तेंडुलकर]] यांनी इंदिरा संत यांच्या निवडक कविता 'मृण्मयी' नावाने १९८२ साली संपादित करून प्रसिद्ध केल्या आहेत.▼
या [[मराठी भाषा|मराठी]] कवयित्री आणि कथा लेखिका होत्या.
▲
==जन्म आणि शिक्षण==
पूर्वाश्रमीच्या इंदिरा दीक्षित असलेल्या इंदिरा संत यांचा जन्म [[जानेवारी ४]], [[इ.स. १९१४|१९१४]] रोजी [[कर्नाटक|कर्नाटकातील]] [[इंडी]] या गावी झाला. [[कोल्हापूर]] व [[पुणे]] येथून त्यांनी आपले शिक्षण पूर्ण केले.
[[पुणे|पुण्याच्या]] [[फर्ग्युसन कॉलेज|फर्ग्युसन कॉलेजातील]] सहाध्यायी [[
==व्यक्तिमत्त्व आणि जीवनप्रवास==
गर्भरेशीम ह्या काव्यसंग्रहाच्या प्रस्तावनेत वासंती मुझुमदार ह्यांनी इंदिरा संतांविषयी सांगितलं आहे की, "आपला आनंद अक्का (इंदिरा संत) स्नेहीजनांना सुंदर भेटवस्तू देऊन जरी साजरा करत तरी त्या स्वतः मात्र ह्या सर्वांतून अलिप्त असत. ही अलिप्तता त्यांना त्यांच्या आयुष्यातल्या खडतर अनुभवांनी मिळवून दिली होती. मात्र त्या खुल्या मनाने बदलांचं आणि नव्या गोष्टींचं स्वागत करत. यश आणि अपयश त्या एकाच मापाने तोलत असत." एका उमद्या आणि जीवनाचा भरभरून आस्वाद घेत त्याच्याशी दोस्ती करण्याच्या त्यांच्या ह्या स्वभावधर्मामुळेच आपल्याला त्यांच्या कवितांतून गहिऱ्या, अंतरंग व्यापणाऱ्या आणि तरीही नवोन्मेशशालिनी अशा कवयित्रीचे दर्शन घडते. <ref> मुझुमदार वासंती, यानिमित्ताने, (प्रास्ताविक), काव्यसंग्रह- गर्भरेशीम, पॉप्युलर प्रकाशन, पृष्ठ क्रमांक ९. https://www.bookganga.com/Preview/BookPreview.aspx?BookId=5551766944494148453&PreviewType=books</ref>
▲पूर्वाश्रमीच्या इंदिरा दीक्षित असलेल्या इंदिरा संत यांचा जन्म [[जानेवारी ४]], [[इ.स. १९१४|१९१४]] रोजी [[कर्नाटक|कर्नाटकातील]] [[इंडी]] या गावी झाला. [[कोल्हापूर]] व [[पुणे]] येथून त्यांनी आपले शिक्षण पूर्ण केले. [[बी.ए.]], [[बी.टी.डी.]] व [[बी.एड]] या पदव्या प्राप्त केल्यानंतर [[बेळगाव|बेळगावच्या]] ट्रेनिंग कॉलेजात अध्यापिका म्हणून काम पाहण्यास त्यांनी सुरुवात केली. या कॉलेजात त्यांनी १९५६ ते १९७४ या काळात [[प्राचार्य]]पद देखील भूषवले.
▲[[पुणे|पुण्याच्या]] [[फर्ग्युसन कॉलेज|फर्ग्युसन कॉलेजातील]] सहाध्यायी [[ना.मा.संत]] यांच्याशी त्या [[इ.स. १९३५|१९३५]] साली विवाहबद्ध झाल्या.
==प्रकाशित साहित्य==
इंदिरा संत यांचे प्रकाशित झालेले साहित्य पुढीलप्रमाणे:
===कवितासंग्रह===
* इंदिरा संत यांच्या समग्र कविता (पॉप्युलर प्रकाशन, २०१४). या पुस्तकाला अरुणा ढेरे यांची प्रस्तावना आहे.
* [[गर्भरेशीम]] १९८२ - पॉप्युलर प्रकाशन
* [[निराकार]]
* [[बाहुल्या]] १९७२
Line ५४ ⟶ ६७:
* [[शेला]] १९५१
===कथासंग्रह===
* कदली
* चैतू
Line ६० ⟶ ७४:
===ललितलेख संग्रह===
* [[मृद्गंध ]] १९८६ - - मेहता पब्लिशिंग हाऊस
* [[फुलवेल]] १९९४
===कादंबरी===
घुंघुरवाळा
===संदर्भग्रंथ आणि इतर===
[[मालनगाथा]] - मेहता पब्लिशिंग हाऊस
==पुरस्कार==
* साहित्य अकादमी पुरस्कार - [[गर्भरेशीम]] ह्या काव्यसंग्रहासाठी▼
*
* अनंत काणेकर पुरस्कार - [[गर्भरेशीम]] ह्या काव्यसंग्रहासाठी <ref> मुझुमदार वासंती, यानिमित्ताने, (प्रास्ताविक), काव्यसंग्रह- गर्भरेशीम, पॉप्युलर प्रकाशन, पृष्ठ क्रमांक ९. https://www.bookganga.com/Preview/BookPreview.aspx?BookId=5551766944494148453&PreviewType=books</ref>
* महाराष्ट्र शासन पुरस्कार - [[शेला]] [[रंगबावरी]], [[मृगजळ]] ह्या काव्यसंग्रहांसाठी
* कुसुमाग्रज प्रतिष्ठानचा [[जनस्थान पुरस्कार]]
==संदर्भ==
{{मराठी कवी}}
| |||