"माक्स म्युलर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो Pywikibot v.2 |
छो सांगकाम्याद्वारेसफाई |
||
ओळ १:
[[चित्र:Friedrich Max Müller, 1898.jpg|इवलेसे|१८९८मध्ये माक्स म्युलर]]
'''फ्रेडरिक मॅक्स मुल्लर''' ([[डिसेंबर ६|६ डिसेंबर]], [[इ.स. १८२३]] - [[ऑक्टोबर २८|२८ ऑक्टोबर]], [[इ.स. १९००]]) हे एक [[संस्कृत भाषा|संस्कृत]] पंडित होते. वयाच्या १८व्या वर्षी त्यांनी संस्कृतमधील [[हितोपदेश]]<nowiki/>चा इंग्रजी अनुवाद केला. त्यांचे शिक्षण जर्मनीच्या [[लीपझिग विद्यापीठ
[[लीपझिग]], [[बर्लिन]], तसेच [[पॅरिस]]<nowiki/>मधील अनेक विद्वानांनीं मॅक्स मुल्लर यांना संस्कृत वाङ्मय व तत्संबंधीं तुलनात्मक भाषाशास्त्र, तुलनात्मक धर्म, भारतीय तत्त्वज्ञान इत्यादि विषयांचा अभ्यास करण्याबद्दल प्रोत्साहन दिलें. १८४८ साली मुल्लर कायमसाठी ऑक्सफोर्डला आले.
[[इ.स. १८४९]]<nowiki/>च्या दरम्यान मॅक्समुल्लर यांनी पूर्ण केलेली [[ऋग्वेद
१८५० सालीं मुल्लर अर्वाचीन युरोपीय भाषांचे अध्यापन करू लागले.
तुलनात्मक भाषाशास्त्र, जगातील धर्मांचा तुलनात्मक अभ्यास व संस्कृत भाषा यांविषयीं महत्त्वाचे कार्य आणि ॠग्वेदसंहितेचे संपादन या गोष्टी मॅक्समुल्लरच्या आयुष्यातील महत्त्वाची कामगिरी होय. प्राचीन वेदग्रंथांमध्ये विकास पावलेल्या हिंदूंच्या ईश्वरकल्पनेविषयी मुल्लर यांना खोलवर समज आली होती.
भारतीय संस्कृत ऋग्वेदाचे संशोधन करण्यापूर्वी मुल्लर यांनी भारतीय वाङ्मय, संस्कृती, ऋषिमुनी, ऋचा, मंत्र यांचाच अभ्यास केला होता.
== मुल्लरने लिहिलेले किंवा त्याच्या मार्गदर्शनाखाली लिहिले गेलेले ग्रंथ ==
* The Sacred Books of the East (५०-खंडी ग्रंथ, यांतल्या फक्त तीन खंडांना मॅक्समुल्लरची देखरेख लाभली नाही)
* Biographical Essays : केशवचंद्र सेन, कोलब्रुक, दयानंद सरस्वती, राजा राममोहनराय, आदींची चरित्रे
* Chips From a German Workshop (तीन खंड) :
** पहिला खंड : ऋग्वेद, [[ऐतरेय ब्राह्मण]], [[झेंड अवेस्ता]], बौद्धधर्म, सेमिटिक एकेश्वरी पंथ, इत्यादि विषयांवरील व्याख्याने
** दुसरा खंड : तुलनात्मक दैवतशास्त्र
ओळ २२:
* Introduction to the Science of Religion
* Olde Lang Syne : (दोन खंड)
** पहिल्या खंडात - मुल्लरशी समकालीन अशा अनेक वाङ्मयाभ्यासी हिंदी व यूरोपीय पंडितांशीं झालेल्या भेटींचे प्रसंग, वाङ्मयलेखन कलेचे सर्वसामान्य विवेचन वगैरे माहिती दिली आहे.
** दुसर्‍या खंडात - [[आनंदीबाई गोपाळराव जोशी|आनंदीबाई जोशी]], [[केशव चंद्रसेन]], [[गौरीशंकर उदयशंकर ओझा|गौरीशंकर उदय शंकर ओझा]], [[दयानंद सरस्वती]], [[देवेंद्रनाथ टागोर]], [[राधाकांत देव]], [[द्वारकानाथ टागोर]], [[नीलकंठ गोरे]], [[रमा बिपिन मेधावी|पंडिता रमाबाई]], [[बेहरामजी मलबारी]], [[रामकृष्ण परमहंस]], [[रामतून लाहिरी]] वगैरे सुप्रसिद्ध व्यक्तींची माहिती आली आहे.
* प्राचीन संस्कृत वाङ्मयाचा इतिहास (भारतात आजही संस्कृतच्या अभ्यासक्रमात असलेला ग्रंथ)
* षड्दर्शने
* फिजिकल रिलिजन, ॲन्थ्रॉपॉलॉजिकल रिलिजन, व सायकॉलॉजिकल रिलिजन हे तीन धर्मविषयक ग्रंथ
[[वर्ग:बर्लिन]]
| |||