"वचन (व्याकरण)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
No edit summary |
छो सांगकाम्याद्वारेसफाई |
||
ओळ १:
एक आहे की अनेक आहेत ती संख्या बोध सूचक
मराठीत एकवचन आणि अनेकवचन अशी दोन रुपे असली तरी काही शब्दांच्या बाबतीत अनेकवचनात शब्दाचे रुप बदलत नाही.
ओळ ५:
वचनाचे प्रकार : १. एकवचन
१. एकवचन :
उदा. मासा, गाय, फूल, मुलगा इ.
२. अनेकवचन : जेव्हा एकापेक्षा अधिक वस्तूंचा बोध होतो तेव्हा अनेकवचन असे म्हणतात.
उदा. मासे, गाई, फुले, मुलगे इ.
लिंगभेदाप्रमाणे काही सर्वनामांचे एक-अनेकवचन पुढीलप्रमाणे.
वचन/लिंग पुल्लिंग स्त्रीलिंग नपुंसकलिंग
एकवचन
अनेकवचन
लिंगभेदाप्रमाणे नामांचे एक-अनेकवचन करण्याचे नियम खाली दिले आहेत.
पुल्लिंगी शब्दांचे एकवचन-अनेकवचन
नियम १: आ-कारान्त पुल्लिंगी नामाचे अनेकवचन ए-कारान्त होते.
उदा. एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
रस्ता
ससा ससे लांडगा लांडगे
महिना महिने दाणा दाणे
अपवाद
काका काका आजोबा आजोबा
नियम २ : आ-कारान्त नामांव्यतिरिक्त इतर सर्व पुल्लिंगी नामांची रुपे दोन्ही वचनांत सारखीच असतात.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
उंदीर उंदीर पाय पाय
चिकू चिकू
हार
केस
स्त्रीलिंगी शब्दांचे एक-अनेकवचन
नियम ३ : अ-कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन करताना कधी आ-कारान्त होते तरे कधी ई-कारान्त होते.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
खाट
चूक
मान
कळ
धार धारा मोलकरीण मोलकरणी
नियम ४ : ई-कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन सामान्यतः या-कारान्त होते.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
कळी
बांगडी
बी
स्त्री
अपवाद
दासी
युवती
नियम ५ : ऊ-कारान्त स्त्रीलिंगी नामाचे अनेकवचन वा-कारान्ती होते.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
जाऊ
ऊ
अपवाद
वस्तू वस्तू
वधू
नियम ६ : सामान्यतः आ-कारान्त स्त्रीलिंगी नामांची रुपे दोन्ही वचनात सारखीच राहतात.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
कन्या
वीणा
घंटा
नपुसकलिंगी शब्दांचे एकवचन-अनेकवचन
नियम ७ : अ-कारान्त/ऊकारान्त नपुंसकलिंगी नामांचे अनेकवचन ए-कारान्त
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
फूल
बदक
मत
नियम ८ : ए-कारान्त नपुसकलिंगी नामांचे अनेकवचन ई-कारान्त होते.
उदा.
एकवचन अनेकवचन एकवचन अनेकवचन
गाणे
केळे
भजे भजी तळे तळी
अपवाद
सोने
'तो' या पुल्लिंगी सर्वनामाचे अनेकवचन 'ते' असे होत असून, 'तो आंबा' याचे अनेकवचन 'ते आंबे' असे होते. नपुंसकलिंगात 'ते' हे एकवचनी सर्वनाम असल्याने, 'पुल्लिंगी' शब्दांचे अनेकवचन 'नपुंसकलिंगी' होते तसेच 'नपुंसकलिंगी' एकवचनाचे अनेकवचन स्त्रीलिंगी होते असे बऱ्याच जणांचे समज असल्याचे आढळून येते यावर तज्ज्ञांनी प्रकाश टाकावा.
== संदर्भ ==
शालेय अभ्यासक्रमातील व्याकरणाचे पाठ्यपुस्तक, स्कॉलरशिप परीक्षेचे पुस्तक.[http://www.manogat.com/node/8256]
[[वर्ग:मराठी व्याकरण]]
|