"लोहमार्ग" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

'''रेल्वे वाहतूक''' हे प्रवासी व माल [[वाहतूक]]ीचे एक माध्यम आहे. ही वाहतूक [[रेल्वे]] ह्या वाहनाद्वारे विशेषतः तयार केलेल्या [[रूळ]]ांवरून केली जाते. रेल्वेचे दोन भाग आहेतः सामान अथवा प्रवाशांसाठी वाघिणी अथवा डबे व हे वाहून नेण्यासाठी [[रेल्वे इंजिन|इंजिन]]. इंजिन [[कोळसा]], [[डिझेल]] इत्यादी [[इंधन]]े वापरून चालवले जाते तसेच [[विद्युत]]शक्तीचा देखील ह्यासाठी वापर केला जातो. गुळगुळीत रूळ वापरल्यामुळे [[रस्ता वाहतूक]]ीपेक्षा रेल्वे वाहतूकीमध्ये कमी घर्षण विरोध आढळतो.

 

जगातील सर्वात पहिल्या रेल्वे वाहतूकीचे पुरावे इ.स. पूर्व सहाव्या शतकात [[ग्रीस]]मध्ये सापडतात. तेव्हा वाहनासाठी इंजिनाऐवजी माणसांचा वापर केला जात असे. सोळाव्या शतकामध्ये [[युरोप]]ातील अनेक कोळसा खाणींमध्ये नॅरो गेज रेल्वे वापरात होत्या ज्यांना वाहून नेण्यासाठी मनुष्य किंवा जनावरांचा उपयोग केला जायचा. ह्या रेल्वेमार्गांसाठी लाकडी रूळ वापरले जायचे. अठराव्या शतकात [[युनायटेड किंग्डम]]मध्ये [[वाफेचे इंजिन|वाफेच्या इंजिनाचा]] शोध लावला गेला व त्यानंतरच्या काळात मोठी रेल्वे क्रांती घडून आली ज्याचे [[औद्योगिक क्रांती]]मध्ये महत्त्वपूर्ण योगदान होते. रेल्वे वाहतूकीमुळे सामानाचे दळणवळण स्वस्त, जलदगतीने व सुलभ करणे शक्य झाले. १८३० साली जगातील सर्वात पहिली आंतरशहरी रेल्वे [[मँचेस्टर]] व [[लिव्हरपूल]] ह्या शहरांदरम्यान धावली. ह्यासाठी वापरला गेलेला रूळांचा गेज (दोन रूळांमधील अंतर) नंतर जगभर मापदंड म्हणून (''स्टँडर्ड गेज'': १,४३५ मीमी) वापरला जावू लागला.

[[चित्र:Taiwan-HighSpeedRail-700T-testrun-2006-0624.jpg|right|thumb|250 px|[[तैवान]]मधील द्रुतगती प्रवासी रेल्वे]]