मराठी विकिपीडिया

"मदनलाल धिंग्रा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

इतिहास न्याहाळा
← मागील फरकपुढील फरक →
Content deleted Content added
दृश्यविकिमजकूर
छो वर्ग जोडला
मजकुराची पुनर्र्चना केली
ओळ १:
[[Image:Dhingra.jpg|thumb|right|150px|मदनलाल]]
 
'''{{PAGENAME}}''' (१८ सप्टेंबर १८८३ – १७ ऑगस्ट १९०९) हे भारतीय स्वातंत्र्यलढ्यातील एक क्रांतिकारक होते. इंग्लंडमध्ये शिकत असताना त्यांनी सर विलियम हर्ट कर्झन वायली या ब्रिटिश अधिकाऱ्याची हत्या केली. या घटनेचा २०व्या शतकातील भारतीय स्वातंत्र्य चळवळीतील पहिल्या क्रांतीकारी घटनांपैकी एक म्हणून उल्लेख केला जातो.
'''मदनलाल धिंग्रा''' हे उच्च शिक्षणासाठी [[लंडन]] येथे राहत होते. [[सावरकर]] जेव्हा तिथे होते तेव्हा त्यांना एका भोजनप्रसंगी [[वर्ण]]द्वेषाचा अनुभव आला. त्यांना वेगळ्या टेबलावर बसण्यास सांगितले. जाज्वल्य देशाभिमान आणि अत्यंत स्वाभिमानी सावरकरांना ही गोष्ट सहन झाली नाही आणि ते तिथून बाहेर पडले. त्या वेळी मदनलाल आणि त्यांचे एक मित्र तिथे उपस्थित होते. मदनलालांनी सावरकरांना समजवण्याचा प्रयत्न केला की ही अशी वागणूक त्यांना अंगवळणी करून घ्यायला हवी. मदनलाल आणि सावरकर यांची ही पहिली भेट!!! ▼
 
== सुरुवातीचे जीवन ==
त्यांचा जन्म [[अमृतसर]] येथे उच्च मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील एक ख्यातनाम डॉक्टर होते आणि बंधू बॅरिस्टर होते. मदनलालांचे शिक्षण अमृतसरला झाले. ते [[पंजाब]] विद्यापीठातून बी. ए. झाले व १९०६ मध्ये उच्च शिक्षणासाठी [[इंग्लंड]]ला गेले. तत्पूर्वी विद्यार्थिदशेतच त्यांचा [[विवाह]] झाला. इंग्लंडमध्ये त्यांनी [[स्थापत्य अभियांत्रिकी]]चा अभ्यास केला. तेथील वास्तव्यात त्यांचा [[स्वातंत्र्यवीर सावरकर]], [[श्यामजी कृष्णवर्मा]], [[हरदयाळ शर्मा]] वगैरे क्रांतिकारकांशी स्नेह जमला.
 
==सावरकरांशी संबंध ==
▲'''मदनलाल धिंग्रा''' हे उच्च शिक्षणासाठी [[लंडन]] येथे राहत होते. [[सावरकर]] जेव्हा तिथे होते तेव्हा त्यांना एका भोजनप्रसंगी [[वर्ण]]द्वेषाचा अनुभव आला. त्यांना वेगळ्या टेबलावर बसण्यास सांगितले. जाज्वल्य देशाभिमान आणि अत्यंत स्वाभिमानी सावरकरांना ही गोष्ट सहन झाली नाही आणि ते तिथून बाहेर पडले. त्या वेळी मदनलाल आणि त्यांचे एक मित्र तिथे उपस्थित होते. मदनलालांनी सावरकरांना समजवण्याचा प्रयत्न केला की ही अशी वागणूक त्यांना अंगवळणी करून घ्यायला हवी. मदनलाल आणि सावरकर यांची ही पहिली भेट!!!
मदनलाल तसे [[श्रीमंत]] घराण्यातले होते. त्यांच्यात [[देशभक्ती]] निर्माण झाली ते सावरकरांच्या विचारांमुळे. हा प्रभाव इतका प्रचंड होता की पुढे स्वतःच्या जीवाची पर्वा न करता ते [[कर्झन वायली]]चा खून करण्यास तयार झाले.{{संदर्भ हवा}}
 
== कर्झन वायलीचा खून ==
मदनलाल धीग्रा (ढींगरा) हे [[भारतीय]] स्वातंत्र्य-चळवळीतील एक थोर [[हुतात्मा]]. त्यांचा [[जन्म]] [[अमृतसर]] येथे उच्च मध्यमवर्गीय कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील एक ख्यातनाम [[डॉक्टर]] होते आणि बंधू [[बॅरिस्टर]] होते. मदनलालांचे शिक्षण अमृतसरला झाले. ते [[पंजाब]] विद्यापीठातून बी. ए. झाले व १९०६ मध्ये उच्च शिक्षणासाठी [[इंग्लंड]]ला गेले. तत्पूर्वी विद्यार्थिदशेतच त्यांचा [[विवाह]] झाला. इंग्लंडमध्ये त्यांनी [[स्थापत्य अभियांत्रिकी]]चा अभ्यास केला. तेथील वास्तव्यात त्यांचा [[स्वातंत्र्यवीर सावरकर]], [[श्यामजी कृष्णवर्मा]], [[हरदयाळ शर्मा]] वगैरे क्रांतिकारकांशी स्नेह जमला. ते [[होमरूल लीग]] व सावरकरांच्या [[अभिनव [[भारत]] या संस्थांचे सभासद झाले. त्यांच्या भावनाप्रधान मनावर [[खुदिराम बोस]] व [[कन्हैयालाल]] या क्रांतिवीरांच्या बलिदानाचा फार मोठा परिणाम झाला. त्यांनी सशस्त्र क्रांतिवीरास साजेसे शिक्षण घेतले. पुढे त्यांनी भारतमंत्र्याचा स्वीय साहाय्य्क कर्नल विल्यम कर्झन वायली याच्या खुनाचा कट केला. त्यांचा पहिला बेत फसला. पुढे १ जुलै १९०९ रोजी इंपीरियल इन्स्टिट्यूटच्या जहांगीर हाऊसमध्ये [[इंडियन नॅशनल असोसिएशन]]च्या सभेच्या वेळी त्यांनी कर्झन वायली यावर गोळ्या झाडल्या; त्या वेळी कोवास लालाकाका हाही मध्ये आला. दोघेही मरण पावले. मदनलाल यांना अटक होऊन [[फाशी]]ची शिक्षा देण्यात आली. पेन्टोनव्हिल (लंडन) तुरुंगात ते ‘भारत माता की जय’च्या उद्‌घोषात फाशी गेले.
 
==नाटक==
"https://mr.wikipedia.org/wiki/मदनलाल_धिंग्रा" पासून हुडकले