"मुक्ताबाई" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो →बाह्य दुवे |
No edit summary |
||
ओळ १:
{{करिता|'''मुक्ता'''|मुक्ता (निःसंदिग्धीकरण)}}
'''मुक्ताबाई''' (जन्म : [[आळंदी]], महाराष्ट्र, इ.स.१२७९ — मृत्यू : मेहूण ([[जळगाव जिल्हा]]), इ.स. १२९७) या [[महाराष्ट्र|महाराष्ट्रातील]] [[संत]] व कवयित्री होत्या. या '''मुक्ताई''' या नावानेही ओळखल्या जातात. [[संत निवृत्तिनाथ]], [[संत ज्ञानेश्वर]] व [[संत सोपानदेव]] हे
संत मुक्ताबाईंनी रचलेले ताटीचे एकूण ४२ अभंग प्रसिद्ध आहेत. या अभंगांमध्ये त्यांनी आपला भाऊ संत ज्ञानेश्वरांना बोध दिला आहे. त्या योगी [[चांगदेव|चांगदेवांच्या]] गुरू होत. योगी चांगदेवांचा अहंकार छोट्याश्या मुक्ताबाईचे अलौकिक ज्ञान बघून गळून गेला होता. त्यांनी मुक्ताबाईना आपले
==जीवनपट==
{{बदल}}
जन्म - आश्विन शुद्ध प्रतिपदा(घटस्थापना) (शके ११९९ किंवा शके १२०१)<br/>
ब्रह्मगिरीची प्रदक्षिणा - मातापित्यांचा देहत्याग - ज्ञानेश्वरांनी मुक्ताबाईस दिलेली सनद - विसोबा खेचर शरण आले - शुद्धिपत्र मिळविण्यासाठी पैठण गावी आले. - ताटीच्या अभंगाद्वारे ज्ञानेश्वरांना विनवणी - ज्ञानेश्वरांकडून ज्ञानेश्वरीची निर्मिती - मुक्ताबाईने चांगदेवाना 'पासष्टी'चा अर्थ सांगितला. - मुक्ताबाईचा पहिला शिष्य - चांगदेव - नामदेवांची भेट - गोरक्षनाथ कृपेचा वर्षाव - अमृत संजीवनीची प्राप्ती - चिरकाल अभंग शरीराचे मिळालेले वरदान - निवडक शिष्यांसमवेत अज्ञातवास - तीर्थयात्रेवरून परतलेल्या ज्ञानदेवादींची भेट - ज्ञानेश्वरांची समाधी (आळंदी) - सोपान व वटेश्वरांची समाधी (सासवड) - चांगदेवांची समाधी (पुणतांबे) - आपेगावी मुक्काम - वेरूळ, घृष्णेश्वर येथे मुक्काम - 'ज्ञानबोध' ग्रंथाची निर्मिती - तापीतीरी स्वरूपाकार झाली. (वैशाख वद्य दशमी)
ओळ १५:
मुक्ताबाईचे कल्याण-पत्रिका, मनन, हरिपाठ, ताटीचे अभंग हे साहित्य आहे. हिची ‘निवृत्तीप्रसादे मुक्ताबाई’ ही अभंगरूपी कविता अद्याप अप्रसिद्ध आहे.<ref>मध्ययुगीन चरित्र कोश-चित्राव सिद्धेश्वरशास्त्री</ref>
==मुक्ताईंवरील
* आदिशक्ती मुक्ताई -प्र. न. पित्रे (धार्मिक)▼
* कडकडोनि वीज निमाली ठायींचे ठायीं (संत मुक्ताबाई : व्यक्ती आणि वाङ्‌मय) - ललितेतर संशोधन अभ्यासग्रंथ - लेखिका [[केतकी मोडक]]
* मी बोलतेय मुक्ताई - नीता पुल्लीवार (ललित)▼
* मुक्ताई - लेखिका : मंदा खापरे (कादंबरी)
* मुक्ताई - मृणालिनी जोशी (ललित)
* मुक्ताई - शांता परांजपे (ललित)
* श्री संत मुक्ताबाई चरित्र (प्रा. [[बाळकृष्ण लळीत]])
▲* मी बोलतेय मुक्ताई - नीता पुल्लीवार (ललित)
▲* आदिशक्ती मुक्ताई -प्र. न. पित्रे (धार्मिक)
▲* धन्य ती मुक्ताई - सुमति क्षेत्रमाडे. (कादंबरी)
== स्मृतिप्रीत्यर्थ==
| |||