"ख्रिस्तजन्म तारीख" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
नवीन पान: '''येशु ख्रिस्ताचा जन्म नक्की कधी झाला ?''' नाताळ हा ख्रिस्ती धर्मिय... |
No edit summary |
||
ओळ १:
'''येशु ख्रिस्ताचा जन्म नक्की कधी झाला ?'''
नाताळ हा ख्रिस्ती धर्मियांचा महत्वाचा सण असला तरी ख्रिस्ती धर्माच्या संस्थापनेनंतर बरीच वर्ष हा सण साजरा करण्याची प्रथा पडली नव्हती. मानवमुक्तीसाठी ख्रिस्ताने स्वीकारलेला मृत्यू आणि त्याचे पुनरुज्जीवन या घटनांना पूर्वी अधिक प्राधान्य देण्यात येत होते. म्हणून त्या घटनांचे सण अधिक महत्वाचे गणले जात. ख्रिस्ताच्या पुनरुज्जीवनाचा म्हणजेच इस्तरचा सण तर अगदी प्रारंभापासून साजरा केला जात होता. रविवार हा प्रभूचा दिवस म्हणून साप्ताहिक इस्तर म्हणून साजरा केला जाई. मात्र नाताळ म्हणजे ख्रिस्तजन्माचा सण साजरा केला जात नव्हता. ख्रिस्ताच्या मृत्युनंतर जवळजवळ १०० वर्षांनी ख्रिस्तजन्माचा सणसाजरा करण्याची कल्पना पुढे आली. तरी फार थोड्या ठिकाणी हा सण साजरा होऊ लागला. चवथ्या शतकानंतरच साऱ्या ख्रिस्ती जगतात हा सण साजरा होऊ लागला. आणि इसवी सन ५३४ मध्ये सार्वजनिक रजेत याचा समावेश केला गेला.
चवथ्या शतकापर्यंत ख्रिस्तजन्मदिन वेगवेगळ्या दिवशी साजरा करण्यात येत असें. काही देशात तर तो नोव्हेंबरमध्ये साजरा केला जात असें. इतर देशात डिसेम्बरमध्ये तर अन्यत्र जानेवारीत बहुतेक करून ६ तारखेला, तर कुठे एप्रिलमध्ये हा सण साजरा होई. याला कारण म्हणजे ख्रिस्ताचा जन्म नक्की कोणत्या दिवशी व कोणत्या तारखेला झाला याची माहिती कुणालाच नव्हती. त्याकाळी जन्मतारीख नोंदविण्याची प्रथा नव्हती. यहुदी लोकात तर जन्म दिवसाला अजिबात महत्व नव्हते. त्यामुळे जन्मदिवस साजरा करण्यचा प्रश्नच नव्हता.▼
▲बरीच वर्ष हा सण साजरा करण्याची प्रथा पडली नव्हती. मानवमुक्तीसाठी ख्रिस्ताने स्वीकारलेला मृत्यू आणि त्याचे पुनरुज्जीवन या घटनांना पूर्वी अधिक प्राधान्य देण्यात येत होते. म्हणून त्या घटनांचे सण अधिक महत्वाचे गणले जात. ख्रिस्ताच्या पुनरुज्जीवनाचा म्हणजेच इस्तरचा सण तर अगदी प्रारंभापासून साजरा केला जात होता. रविवार हा प्रभूचा दिवस म्हणून साप्ताहिक इस्तर म्हणून साजरा केला जाई. मात्र नाताळ म्हणजे ख्रिस्तजन्माचा सण साजरा केला जात नव्हता. ख्रिस्ताच्या मृत्युनंतर जवळजवळ १०० वर्षांनी ख्रिस्तजन्माचा सणसाजरा करण्याची कल्पना पुढे आली. तरी फार थोड्या ठिकाणी हा सण साजरा होऊ लागला. चवथ्या शतकानंतरच साऱ्या ख्रिस्ती जगतात हा सण साजरा होऊ लागला. आणि इसवी सन ५३४ मध्ये सार्वजनिक रजेत याचा समावेश केला गेला.
पोप पहिले लिबेरीउस यांनी इसवी सन ३५३ ते ३५४ यावर्षी जगातील सर्व ख्रिस्ती धर्मियांसाठी ख्रिस्ताचा जन्मदिवस साजरा करण्याची तारीख २५ डिसेम्बर हि निश्चित केली. खरे पाहता २५ डिसेम्बर या तारखेला पूर्वीचे मूर्तिपूजक लोक (रोमन लोक) सूर्यदेवाचा सण साजरा करीत. दक्षिणेकडे गेलेला सूर्य परत उत्तरेकडे फिरताना थोडा वेळ स्थिर झालेला वाटे तो दिवस हे लोक फारच महत्वाचा मानीत (मकर संक्रात). सूर्यदेव आता पुन्हा प्रकाश घेऊन उत्तरेकडे परतणार म्हणून सूर्याच्या उत्तरायणाचा (मकरसंक्रात) हा सण या दिवशी साजरा केला जाई. ख्रिस्त स्वतःच म्हणाला होता कि मी जगाचा प्रकाश आहे म्हणून ख्रिस्ती
▲याला कारण म्हणजे ख्रिस्ताचा जन्म नक्की कोणत्या दिवशी व कोणत्या तारखेला झाला याची माहिती कुणालाच नव्हती. त्याकाळी जन्मतारीख नोंदविण्याची प्रथा नव्हती. यहुदी लोकात तर जन्म दिवसाला अजिबात महत्व नव्हते. त्यामुळे जन्मदिवस साजरा करण्यचा प्रश्नच नव्हता.
▲पोप पहिले लिबेरीउस यांनी इसवी सन ३५३ ते ३५४ यावर्षी जगातील सर्व ख्रिस्ती धर्मियांसाठी ख्रिस्ताचा जन्मदिवस साजरा करण्याची तारीख २५ डिसेम्बर हि निश्चित केली. खरे पाहता २५ डिसेम्बर या तारखेला पूर्वीचे मूर्तिपूजक लोक (रोमन लोक) सूर्यदेवाचा सण साजरा करीत. दक्षिणेकडे गेलेला सूर्य परत उत्तरेकडे फिरताना थोडा वेळ स्थिर झालेला वाटे तो दिवस हे लोक फारच महत्वाचा मानीत (मकर संक्रात). सूर्यदेव आता पुन्हा प्रकाश घेऊन उत्तरेकडे परतणार म्हणून सूर्याच्या उत्तरायणाचा (मकरसंक्रात) हा सण या दिवशी साजरा केला जाई. ख्रिस्त स्वतःच म्हणाला होता कि मी जगाचा प्रकाश आहे म्हणून ख्रिस्ती लीकानी नवप्रकाश देणाऱ्या ख्रिस्ताचा जन्म या दिवशी साजरा करण्यास सुरवात केली.
नाताळ हा शब्द नातूस म्हणजे जन्म या लाटिन शब्दापासून बनला आहे. या दिवसाला इग्रजी भाषेत क्रिसमस असेही म्हणतात. क्रिसमस म्हणजे ख्रिस्तमहायज्ञ (मिस्सा). सहाव्या शतकात धर्मगुरुना नाताळच्या दिवशी तीन मिस्सा अर्पण करण्याची परवानगी दिली गेली. ख्रिस्ताच्या जन्मघटकेचे स्मरण करण्यासाठी पहिला मिस्सा मध्यरात्री अर्पण केला जाई. ख्रिस्ताचा जन्म मध्यरात्री झाला असें मानतात. दुसरा मिस्सा पहाटे व तिसरा दिवसा अर्पण केला जाई.
Line १७ ⟶ १३:
६ व्य शतकात डायनासिउस या मठवासी धर्मगुरूने ख्रिस्ताच्या जन्माचे वर्ष कोणते असावे. याबाबतचे आणि त्यानंतरच्या ऐतिहासिक घटनांच्या तारखांचे एक गणित मांडले. ते थोडेसे कसे चुकले ते आपण नंतर पाहू. त्याने ख्रिस्तजन्मापूर्वीच्या वर्षाना बी. सि. (B.C.) म्हणजे बिफोर ख्राइस्ट ('''B'''EFORE '''C'''HRIST) आणि ख्रिस्तजन्मापासूनच्या वर्षाना आन्नुस डोमिनी (A.D.) म्हणजे प्रभूचे वर्ष अशा नावाने संम्बोधण्याचा प्रघात पाडला. यातील एकाची आद्याक्षरे इग्रजी व दुसऱ्याची आद्याक्षरे लाटिन का याचे कोडे अजून कुणाला उलगडले नाही.कालांतराने तारखांचे अधिक अचूक गणित मांडण्यात आले. तेव्हा लक्षात आले कि ख्रिस्ताच्या जन्मतारखेचे वर्ष जवळजवळ ६ ते ७ वर्षांनी चुकले होते. परंतु आता तर डायनासिउसचे कॅलेंडर जगभर प्रचारात आले होते. ते बदलता येणे शक्य नव्हते. आजही हेच डायनासिउसचे कॅलेंडर वापरले जात आहे. मात्र इसवी सन पूर्वी ६ ते ७ वर्ष आधी ख्रिस्ताचा जन्म झाला हे अभ्यासकांचे मत निश्चित झाले आहे.
ख्रिस्ताच्या जन्मापासून इसवी सन सुरु झाला, याचा अर्थ १ जानेवारी इसवी सन १ ला ख्रिस्ताचा जन्म झाला, मग २५ डिसेम्बरला ख्रिस्तमस साजरा करतात हे कसे ? असा प्रश्न अनेकांना पडतो. याचे उत्तर असें कि, ख्रिस्ताचा जन्म झाला तेव्हा डायनासिउसचे कॅलेंडर अस्तित्वात नव्हते. ते कसे असेल ? कारण ख्रिस्तजन्मानंतर ६०० वर्षांनी डायनासिउसने आपले कॅलेंडर बनविले. रोमन किवा यहुदी लोकांची जी दिनदर्शिका त्याकाळी रुढ होती, त्यानुसार ख्रिस्ताच्या जन्मदिवसाची नोंद कुणी केली नव्हती. ख्रिस्तजन्म झाला त्या दिवसापासून कुणी तेथूनच १ जानेवारी इसवी सन १ असें मोजायला सुरवात केली असें नव्हे. तर ख्रिस्तजन्मानंतर ६०० वर्षानंतर (इसवी सन ६ व्या शतकात) डायनासिउसने गणित पद्धतीने ख्रिस्तजन्माचा काळ ठरवला आणि ख्रिस्तजन्मवर्षाला इसवी सन १ असें कल्पून तेथून पुढे ६०० वर्षांची दिनदर्शिका (कॅलेंडर) गणित पद्धतीने त्याने तयार केली. ख्रिस्तजन्माचे वर्ष त्याने गणित पद्धतीने ठरविले पण त्याने तारीख ठरविली नाही हे लक्षात घेतले पाहिजे. हेही गणित ६ ते ७ वर्षांनी कसे चुकले हे आधी आपण पाहीलेच आहे. पोप पहिले लिबेरीउस यांनी चवथ्या शतकात ख्रिस्तीधार्मियांसाठी निश्चित केलेली ख्रिस्ताचा जन्मोत्सव साजरा करण्याची तारीख २५ डीसेंबर असणे शक्यच नव्हते कारण तोपर्यंत डायनासिउसचे कॅलेंडर तयार झाले नव्हते. तसेच रोमन लोक जो सूर्यदेवाचा सण साजरा करीत तोही २५ डीसेंबरला, असें जे वर्णन वर आले आहे ते वाचून रोमन लोकांच्या काळात डायनासिउसचे इग्रजी कॅलेंडर होते काय असा कुणी प्रश्न करील. खरे पाहता डायनासिउसचे इग्रजी कॅलेंडर तयार होण्यापूर्वी दिनक्रम मोजण्याच्या रोमन व यहुदी दिनदर्शिका होत्या. परंतु त्यात फारच त्रुटी होत्या. डायनासिउसने सहाव्या शतकात अधिक परिपूर्ण अशी दिनदर्शिका तयार केली व त्यानुसार पुढच्या व मागच्या काही घटनांच्या तारखा ठरविण्यात आल्या. या गणित पद्धतीनुसार रोमन लोक सूर्यदेवाचा सण साजरा करीत ती तारीख आणि पोप पहिले लिबेरीउस यांनी ख्रिस्तजन्मोस्तवासाठी निश्चित केलेली तारीख इंग्रजी कॅलेंडरनुसार २५ डिसेंबर असल्याचे निश्चित झाले. <ref>{{स्रोत पुस्तक|title=(झेप येशूची २००० वर्षाकडे)|last=फादर हिलरी फर्नांडीस|first=|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref>
| |||