"जैवतंत्रज्ञान" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
खूणपताका: मोबाईल संपादन मोबाईल वेब संपादन
No edit summary
ओळ १:
==व्याख्या==
तंत्रज्ञान म्हणजे नैसर्गिक कच्च्या मालाचे उपयुक्त उत्पादनांमध्ये परिवर्तन करण्याकरिता वापरले जाणारे विज्ञान. जैवशास्त्रीय तत्त्वे, प्रक्रिया, [[प्रणाली]][[जीव]] यांचा उद्योग-धंद्यांमध्ये वापर करणारे [[विज्ञान]] म्हणजे जैवतंत्रज्ञान.टचटजगछफधपछधपध
 
== इतिहास ==
ही संज्ञा विसाव्या शतकाच्या तिसऱ्या दशकात 'लीड्स शहर परिषदेने' दिली. पण जैवतंत्रज्ञानाचा वापर मानवी इतिहासाएवढाच जुना आहे. सॉमारसांचे (दारूचे)[[दारू]]चे उत्पादन, हा त्याचा उत्तम नमुना म्हणता येईल. सध्या जैवतंत्रज्ञान सन्करित स्वरुपात वापरले जाते. हे जैवशास्त्रीय प्रक्रिया व अभियांत्रिकी कौशल्यांचे फलित आहे. प्रयोगशाळेत केल्या जाणाऱ्या प्रक्रिया मोठ्या प्रमाणावर उद्योगांत वापरण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर अभियंते, [[उत्पादन व्यवस्थापक]][[कामगार|कामगारांची]] गरज भासते.
 
== जैवतंत्रज्ञानाचा विस्तार ==
याचा वापर वैद्यकीय शास्त्रे, शेतकी व उद्योगांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर होतो.<br />
1.प्राथमिकरीत्या याचा वापर आंबवण्याच्या प्रक्रियेत केला जातो. यात दारू, [[प्रतिजैविके]], [[जीवनसत्त्वे]][[सेंद्रिय आम्ले]] तयार केली जातात. यात बुरशीपासून[[बुरशी]]पासून ते अनेक विविध सूक्ष्मजीवांचा वापर होतो.<br />
2. शेतकीमध्ये कडधान्यांमध्ये [[नत्रवायू]] स्थिरीकरणाचे जनुक (NiF gene) टाकण्याकरिता याचा वापर होतो. यामुळे रासायनिक खतान्चा वापर मोठ्या प्रमाणावर कमी करून [[जलप्रदूषण]] काही प्रमाणात कमी करता येईल.<br />
3. वैद्यकीय क्षेत्रात कृत्रिम होर्मोन निर्मितीसाठी होतो. उदा. मानवी इन्शुलिन, मानवी व्रुद्धिजनक होर्मोन. तसेच काही मानवी प्रथिनेही तयार करता येतात. उदा. इंटर्फेरोन, हे प्रथिन विषाणूंच्या संसर्गापासून संरक्षण करते.<br />
4. जैवतंत्रज्ञानाचा वापर करून अल्कोहोल, जैववायू, हायड्रोजन वायू अशा अपारंपरिक उर्जास्रोतान्ची निर्मिती करता येते.<br />