"उत्प्रेरक" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
ओळ ४३:
== '''उत्प्रेरकाची मदत''' (Catalysis) ==
उत्प्रेरके हे विविध पध्दतींमध्ये प्रतिक्रियांची गती वाढवतात, ज्यापैकी सर्व सक्रियकरण ऊर्जा कमी करतात (ΔG ‡, गिब्स मुक्त ऊर्जा).
*# संक्रमण स्थितीला स्थिर करून त्याच्या ऊर्जा कमी करण्यासाठी संक्रमण राज्यातील एक पूरक वितरण प्रभारी वातावरण तयार करणे.
*# पर्यायी प्रतिक्रिया मार्ग प्रदान करून कमी ऊर्जा संक्रमण राज्य प्रदान करण्यासाठी एक सहकारिता मध्यवर्ती स्थापन करणे(थर सह तात्पुरता प्रतिक्रिया).
*# थरांना जमिनीची अवस्था अस्थिर करून संक्रमण राज्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी आवश्यक ऊर्जा कमी करण्यासाठी बाहेरील थरांना त्यांचे संक्रमण राज्य स्वरुपात विकृत करणे.
*# प्रतिक्रिया एंट्रोपी बदल कमी करण्यासाठी उत्पादक वस्तूंमध्ये थरांना दिशा निर्देश करून उत्प्रेरकाच्या मदतीने रासायनिक अभिक्रिया वाढवणे या यंत्रणाचे योगदान तुलनेने लहान आहे.
[[चित्र:Transketolase + TPP 2.svg|इवलेसे|353x353अंश|Thiamine pyrophosphate cofactor in yellow and substrate in black. ]]
 
== कोफाक्टर्स (Cofactor) ==
* काही एन्झाईम्सला पूर्ण क्रियाकलाप दर्शविण्यासाठी अतिरिक्त घटकांची आवश्यकता नसते. इतरांना क्रियाशीलतेसाठी बांधील असलेल्या cofactors नावाच्या प्रथिन अणुंची गरज असते. Cofactors एकतर अजैविक (उदा. मेटल आयन आणि लोह-सल्फर क्लस्टर्स) किंवा सेंद्रीय संयुगे (उदा. फ्लेव्हिन आणि हेम) असू शकतात. या cofactors अनेक उद्देश सेवा आहेत . उदाहरणार्थ, धातूचे आयन हे सक्रिय साइटमधील न्युक्लिओफिलिक प्रजाती स्थिर ठेवण्यास मदत करतात.
* कॉफॅक्टर्सला अंडरगॅनिक आयन किंवा कॉन्जेझम नावाचे जटिल सेंद्रीय अणू म्हणून उपवर्गले जाते . त्यातील बहुतेक प्रमाणात जीवनसत्त्वे आणि इतर सेंद्रीय अत्यावश्यक पोषणद्रव्ये थोड्या प्रमाणात साठवतात. घट्टपणे किंवा बद्ध एक coenzyme एक कृत्रिम अवयव गट म्हटले आहे.
* एक कोफाक्टोर हे एक सजीवांच्या शरीरात निर्माण होणारे द्रव्य आहे.उदा; कार्बोनिक अनहायड्रेज आहे, जो वरील रिबन आकृतीमध्ये त्याच्या सक्रिय साइटच्या भाग म्हणून जस्त कॉफॅक्टर ला जोडलेला असतो. आयन किंवा रेणू सामान्यतः सक्रिय साइटवर आढळतात आणि उत्प्रेरकाच्या मदतीने रासायनिक अभिक्रिया वाढवणे मध्ये सहभागी आहेत.
* उत्प्रेराकाना कोफ्टेक्टरची आवश्यकता असते परंतु त्यांना बांधात नसल्यास अपेनॅझिम किंवा अपोप्रोटीन्स म्हणतात. क्रियाशीलतेसाठी आवश्यक असलेल्या कॉफॅक्टर (ओं) सोबत एंझाइमला होलोनोझेम (किंवा हॅलोेंजिझम) म्हणतात. हॉलिन्झाईम हा शब्ददेखील अनेक प्रथिनेयुक्त गटांमध्ये जसे की डीएनए पोलिमारेझस असणार्या एन्झाईम्सवर लागू करता येतो; येथे क्रियाकलापांसाठी आवश्यक असलेल्या सब्युनिट्ससह पूर्ण कॉम्पलेक्स आहे.
 
[[वर्ग:९ जानेवारी २०१८ कार्यशाळा]]