"प्राचीन भारताची रूपरेषा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
निःसंदिग्धीकरण पृष्ठ
Content deleted Content added
"Outline of ancient India" पानाचे भाषांतर करुन तयार झाले |
(काही फरक नाही)
|
१९:५८, ८ जानेवारी २०१८ ची आवृत्ती
खाली प्राचीन भारताची रुपरेषा व मुद्द्यांमध्ये थोडक्यात माहिती दिली आहे:
प्राचीन भारत - पूर्व एेतिहासीक काळा पासुन, मध्यवर्ती भारताच्या सुरुवाती पर्यंतचा भारत. सहसा गुप्ता साम्राजाच्या अंतापर्यंत तो समजल्या जातो.
प्राचीन भारताचे भूगोल
प्राचीन भारतात आजचे भारत, पाकिस्तान, अफघानिस्तान (काही भाग), बांग्लादेश, नेपाळ, भूतान, व ब्रम्ह्देश ह्या देशांचा समावेश होता.
प्राचीन भारताचा सामान्य ईतिहास
भारतीय ईतिहासाचे कालावधीकरण
सविस्तर कालावधीकरण खालील प्रमाणे आहे :
- भारतीय पूर्व-ईतिहास, ईंदस वॅली सिविलायझेशन पकडुन (१७५० ख्रिस्तापूर्वी)
- लोह काळ व वैदिक काळ( १७५० - ६०० ख्रिस्तापूर्वी)
- 'दुसरे शहरीकरण' (६०० - २०० ख्रिस्तापूर्वी)
- शास्त्रीय काळ (२००ख्रिस्तापूर्वी - १२०० ख्रिस्तानंतर); जैन व बौद्ध धर्म. स्मार्टसाठी, 'शास्त्रीय काळ' हा १०० ते १००० ख्रिस्तापूर्वी आहे, व तो 'शास्त्रीय हिंदु' धर्म फुलण्याच्या काळासोबत जुळतो. तसेच ह्या काळात, माहायन - बौद्ध धर्माचा उदय व अस्त होतो.
- मायकल्स साठी, ५०० शास्त्रीय - २०० शास्त्रीय हा "संन्यासी सुधारणा" चा काळ आहे. तसेच २०० ख्रिस्तपूर्वी - ११०० ख्रिस्तनंतर हा शास्त्रीय हिंदु धर्माचा काळ आहे, कारण ह्या काळात वैदिक धर्माचा हिंदु धर्मात रुपांतर होतं.
- म्युएस हा बदलाचा काळ बराच मोठा म्हणुन अोळखतो. तो ८०० ख्रिस्तपूर्वी - २०० ख्रिस्तपूर्वी ह्या काळाला शास्त्रीय काळ म्हणतो. म्युएसच्यानुसार, हिंदु धर्माच्या काही ठळक गोष्टी, जसे कर्म, पुनर्जन्म, 'वैय्यक्तीक बोध व रुपांतर', ज्या वैदिक काळात नव्हत्या, त्या ह्या काळात जन्माला आल्या.
- पूर्व शास्त्रीय काळ ( २०० ख्रिस्तपूर्वी - ३२० ख्रिस्तनंतर)
- "सुवर्ण काळ" (गुप्ता साम्राज्य) (३२० - ६५० ख्रिस्तनंतर)
- नवशास्त्रीय काळ (६५० - १२०० ख्रिस्तनंतर)
- मध्यकाळ(१२०० - १५०० ख्रिस्तनंतर)
- पुर्व आधुनीक काळ (१५०० - १८५०)
- आधुनीक काळ (ब्रिटीश राज व स्वातंत्र्य) (१८५० पासुन)
भारतीय पूर्व ईतिहास
- नियतकालिक भारत
- भिर्रांना संस्क्रुती (७५७० - ६२०० ख्रिस्तपूर्वी)
- मेह्रगड संस्क्रूती(७००० - २५०० ख्रिस्तपूर्वी)
- कांस्य काळ
- सिंध दरी संस्क्रुती (३३०० - १३०० ख्रिस्तपूर्वी)
- आहार - बनस संस्क्रुती (३००० - १५०० ख्रिस्तपूर्वी)
लोहकाळ (१२०० - २७२ ख्रिस्तपूर्वी)
- भारतातील लोहकाळ (१२०० – २७२ ख्रिस्तपूर्वी)
- वैदीक संस्क्रुती (१५०० – ५०० ख्रिस्तपूर्वी)
- काळा व लाल वस्तुकाळ (१३०० - १००० ख्रिस्तपूर्वी) (१२०० - ६०० ख्रिस्तपूर्वी)
- उत्तर काळे उत्क्रुष्ट वस्तुकाळ (७०० – २०० ख्रिस्तपूर्वी)
- भारतीय लोहकाळ राज्ये (७०० - ३०० ख्रिस्तपूर्वी)
- पांड्या साम्राज्य (६०० ख्रिस्तपूर्वी - १६५० ख्रिस्तनंतर)
- वैदीक संस्क्रुती (१५०० – ५०० ख्रिस्तपूर्वी)
- दुसरे शहरीकरण
- नंदा साम्राज्य (४२५–३२५ ख्रिस्तपूर्वी)
- मौर्य साम्राज्य (३२१ - १८४ ख्रिस्तपूर्वी)
- संगम काळ (३०० ख्रिस्तपूर्वी - ३०० ख्रिस्तनंतर)
- पांड्या साम्राज्य (६०० ख्रिस्तपूर्वी - १६५० ख्रिस्तनंतर)
- चेरा साम्राज्य (३०० ख्रिस्तपूर्वी - ११०२ ख्रिस्तनंतर)
- चोला साम्राज्य (३०० ख्रिस्तपूर्वी - १२७९ ख्रिस्तनंतर)
- पल्लवा साम्राज्य (२५० ख्रिस्तपूर्वी - ८०० ख्रिस्तनंतर)
- महा-मेघा-वाहाना साम्राज्य (२५० ख्रिस्तपूर्वी - ५वे शतक ख्रिस्तनंतर)
- सतवाहाना साम्राज्य (२३० ख्रिस्तपूर्वी - २२० ख्रिस्तनंतर)
- भारतीय - सायथी साम्राज्य(२०० ख्रिस्तपूर्वी - ४०० ख्रिस्तनंतर)
- कुनिंदा साम्राज्य (३रे शतक ख्रिस्तपूर्वी - ४थे शतक ख्रिस्तनंतर)
- शुंगा साम्राज्य (१८५ - ७३ ख्रिस्तपूर्वी)
- भारतीय - ग्रिक साम्राज्य (१८० ख्रिस्तपूर्वी - १० ख्रिस्तनंतर)
- कानवा साम्राज्य (७५ - २६ ख्रिस्तपूर्वी)
- कुशन साम्राज्य (३० - ३७५ ख्रिस्तनंतर)
शास्त्रीय काळ
- भारताचे मध्य साम्राज्य
- गुरजारा - प्रतीहारा साम्राज्य
- वाकाटाका साम्राज्य
- चोला साम्राज्य
- पाला साम्राज्य
- गुप्ता साम्राज्य (२८० – ५५०)
- कदंबा राजघराने (३४५ - १०००)
- बनवासी
- हलासी
- हंगल
- बनवासी
मध्य काळ (५०० - १५००)
- बदामी चालुक्य (५४७-७४२)
- राष्ट्रकुट साम्राज्य(७४२–९८२)
- एलोरा
- कैलाश मंदीर
- एलोरा
- पूर्व चालुक्य
- पश्चिम चालुक्य (९८३ - ११८५)
- चौलुक्य (९४४ - १२४४)
- कल्याणीचे कालाचुरी
- देवगिरीचे सेऊना यादव
- होयसाला साम्राज्य (१११४-१३४२)
- विजयनगर साम्राज्य (१३३६ - १५६५)हंपी
प्राचीन भारतातील संस्क्रुती
कला
प्राचीन भारतातील भाषा
- वैदीक सौंस्क्रुत
- प्रोतो - द्रविडी
- लिपी
- तमील ब्राह्मी
- पल्लवा लिपी
- गुप्ता लिपी
- तमील ब्राह्मी
धर्म
- हिंदु धर्म
- विदेशी जमाती
- एेतिहासीक वैदीक धर्म
- वेद
- वैदीक पुराण
- वैदीक पुजा पाठ
- वेद
- विदेशी जमाती
- बौद्ध धर्म
विद्न्यान व तंत्र्द्न्यान
- विद्न्यान व तंत्र्द्न्यान
- भारतीय गणित
- भारतीय खगोलशास्त्र
- भारतीय गणित
- भारतीय मार्शल आर्ट्स
- मल्ल-युद्ध
- कलारीपयात्तु
- मल्ल-युद्ध
- प्राचीन भारतीय वैद्यकशास्त्र
- सिद्ध वैद्यकशास्त्र
- आयुर्वेद
- वास्तुकला
- द्रविडी वास्तुकला
- मुघल वास्तुकला
प्राचीन भारताशी संबंधित संघटना
प्राचीन भारतीय प्रदर्शन असलेले संग्रहालय
- भारत
- गोवा राज्य संग्रहालय
- शासकीय संग्रहालय, बेंगळुरु
- कुच संग्रहालय
- राष्ट्रीय संग्रहालय, दिल्ली
- पटना संग्रहालय
- यूनाइटेड किंगडम
- ब्रिटीश संग्रहालय
टीपा
उपटिपा