"सूक्ष्मजीवशास्त्र" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
नावे ठळक केली
खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल.
दुवा जोडला
ओळ २:
[[वर्ग:विज्ञानविषयक विद्याशाखा]]
 
सूक्ष्मजीवांचा [[अभ्यास]] करणाऱ्या विद्याशाखेस '''[[सूक्ष्मजीवशास्त्र]]''' /मायक्रोबायोलॉजी असे म्हणतात.सूक्ष्मजीवांमध्ये असे जीव असतात जे नग्न डोळ्यांनी
पाहण्यास फारच लहान असतात आणि त्यात जिवाणू, बुरशी आणि व्हायरससारख्या गोष्टींचा समावेश होतो.सूक्ष्मजीवशास्त्रात सूक्ष्मदर्शक, जननशास्त्र
आणि संवर्धन सारख्या साधनांचा वापर करून अभ्यासाचा अभ्यास करतात. <ref> एक ऑप्टिकल इन्स्ट्रुमेंट, ज्यात लँडस्केप किंवा लेंसचा एक घटक
ओळ २२:
'''सूक्ष्मजीवशास्त्रीय'''
सूक्ष्मजीवांच्या सूक्ष्म आणि सूक्ष्म पेशींच्या तपशीलांचा अभ्यास
 
'''सूक्ष्मजीव शरीरविज्ञान'''
कसे मायक्रोबिअल सेल कार्ये जीवरसायनजीक कार्य करते. सूक्ष्मजीव वाढ, सूक्ष्मजीव चयापचय आणि सूक्ष्मजीव सेल संरचनाचा अभ्यास समाविष्ट आहे
 
'''सूक्ष्मजीव पर्यावरण'''
Line ३० ⟶ २७:
 
'''मायक्रोबिअल आनुवांशिक'''
 
सूक्ष्मजीवांच्या सेल्युलर कार्याच्या संबंधात जीवाणूंना जनुकांमधे कसे संक्रमीत व नियमन केले जाते त्याचा अभ्यास .
* -सेल्युलर मायक्रोबायॉलॉजी: एक शिस्त ब्रीजींग मायक्रोबायोलॉजी आणि सेल बायोलॉजी
-उत्क्रांतिसूर्य सूक्ष्मजीव: सूक्ष्मजीवांच्या उत्क्रांतीचा अभ्यास.
-सूक्ष्मजीव वर्गीकरण: सूक्ष्मजीव नामांकन आणि वर्गीकरण
Line ४१ ⟶ ३८:
'''इतर'''
 
# एस्ट्रो मायक्रोबायोलॉजी: बाह्य जागेत सूक्ष्मजीव अभ्यास
# जीवशास्त्रविषयक एजंट: शस्त्र उद्योगांमध्ये वापरल्या जाणार्या सूक्ष्मजीवांचा अभ्यास.
# नॅनो मायनरोबायोलॉजी: नॅनो पातळीवर त्या जीवांचा अभ्यास.
# सूचक मायक्रोबायोलॉजी: पथ्यजन्य पदार्थांचे नियंत्रणासाठी आणि गणिती मॉडेलिंग वापरून सूक्ष्मजीवांचा विकार नियंत्रित करण्यातील
घटकांचे प्रमाण .
 
'''अप्लाईड मायक्रोबायोलॉजी'''
 
१.वैद्यकीय मायक्रोबायोलॉजी
रोगकारक सूक्ष्मजनांचा अभ्यास आणि मानवी आजारांमधील सूक्ष्मजनांची भूमिका. सूक्ष्मजीव रोगकारक आणि रोगपरिस्थितिविज्ञान यांचा अभ्यास आणि त्या रोग
त्यांचे रोगशास्त्र आणि इम्यूनॉलॉजीच्या अभ्यासाशी संबंधित आहे. मायक्रोबायोलॉजीचे हे क्षेत्र मानव मायक्रोबायोटा, कर्करोग आणि ट्यूमर
मायक्रोएनेरमेंटचा अभ्यास देखील व्यापतो.
 
२.फार्मास्युटिकल मायक्रोबायोलॉजी:
सूक्ष्मजीव अभ्यासामध्ये जे प्रतिजैविक, एन्झाईम्स, जीवनसत्वं, लस आणि इतर फार्मास्युटिकल उत्पादनांच्या उत्पादनाशी संबंधित आहेत आणि
त्यामुळे फार्मास्युटिकल दूषित आणि खराब होणे
 
३.औद्योगिक मायक्रोबायॉलॉजी:
औद्योगिक प्रक्रियांमध्ये सूक्ष्मजीवांचा वापर यांचा अभ्यास . उदा;आंबवणे (विर्जन).
औद्योगिक प्रक्रियांमध्ये वापरण्याकरता सूक्ष्म जीवांचे शोषण. उदाहरणे औद्योगिक आंबायला ठेवा आणि सांडपाणी उपचार यांचा समावेश आहे. जवळजवळ जैवतंत्रज्ञान उद्योगाशी निगडीत आहे. या क्षेत्रात सूक्ष्मजीवशास्त्राचा एक महत्त्वाचा उपयोग, शिजवणे देखील समाविष्ट आहे
 
४.सूक्ष्मजीव जैवतंत्रज्ञान:
Line ६१ ⟶ ६३:
 
५.फूड मायक्रोबायोलॉजी:
सूक्ष्मजीवांचा आहार आणि अन्नधान्याच्या आजारांमुळे होणारे दुष्परिणाम. अन्न निर्मितीसाठी सूक्ष्मजीव वापरणे, उदाहरणार्थ आंबायला ठेवाठेवणे.
(फूड टेक्नॉलॉजीच्या फॅकल्टी, लॅट्विया युनिव्हर्सिटी ऑफ ऍग्रीकल्चर येथे फूड मायक्रोबायोलॉजी प्रयोगशाळा.)
 
६.शेती सूक्ष्मजीवशास्त्र:
Line ८४ ⟶ ८५:
वायुजन्य सूक्ष्मजीव अभ्यास.
 
'''बायोरेमेडीएशन'''
 
बायोरिडीएशन एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये जल, माती आणि जमिनीच्या पृष्ठभागावरील पदार्थांचा समावेश असलेल्या दूषित माध्यमांचा समावेश आहे,
Line ९१ ⟶ ९२:
घनकचरा यासह टाकाऊ पदार्थांचे उपचार करण्यासाठी वापरले जाते.
 
'''जैवतंत्रज्ञान'''
जैवतंत्रज्ञान म्हणजे जीवशास्त्र आणि उत्पादने तयार करण्यासाठी किंवा उत्पादनांसाठी "जीवशास्त्रीय यंत्रणा, जिवंत जीव, किंवा डेरिव्हेटिव्ह वापरणारे कोणतेही तांत्रिक उपयोग, विशिष्ट उत्पादनासाठी उत्पादने किंवा प्रक्रिया करणे किंवा त्यात फेरबदल करणे" .(जैविक विविधता वरील अभिसरण, टूल्स आणि अॅप्लिकेशन्सवर अवलंबून आहे आणि यामध्ये बायोएन्जिनिअरिंग, बायोमेडिकल इंजिनीअरिंग, बायोमेन्मेंटिंग, आण्विक अभियांत्रिकी इत्यादीच्या संबंधित ओव्हरलॅप होतात.)