"अंबा-अंबिका लेणी" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

महाराष्ट्रात [[पुणे]] जिल्ह्यात [[मंचर]] तालुक्यात ही लेणी आढळतात हे तीन निरनिराळे गट आहेत.

 

इसवीसन पूर्व पहिल्या शतकात हे लेणे निर्माण झाले. विहार, चैत्यगृह, पाण्याची कुंडे अशी ३३ खोदकामे दिसून येतात.

 

येथ [[जैन]] क्षेत्रपाल, जैन देवी चक्रेश्वरी कोरलेली आढळते. जैनांचे प्रथम र्तीथकर, बावीसावे [[र्तीथंकर नेमिनाथ]] आणि जैन देवता अंबिकेची मूर्ती येथे आहे. यातील [[अंबिका]] आंब्याच्या झाडाखाली बसलेली दाखवली आहे. या देवीवरूनच या गटाला अंबा-अंबिका असे नाव मिळाले आहे.

 

शिलालेख वाचनातून या डोंगराचे मूळ नाव ‘मानमुकुड’ (संस्कृत- ‘मानमुकुट’) असावे हे लक्षात येते.