"चाफा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

* इंग्रजी - White Frangipani, Pagoda Tree, Champa, Temple Tree

शास्त्रीय नाव Plumeria alba. इंग्रजी नाव White Frangipani. या चाफ्याची फुले पूर्णपणे पांढरी शुभ असून मध्ये पिवळा रंग नसतो.

कवठी चाफ्याचाफ्याच्या पोटजाती पुष्कळ असल्या तरी त्यांतील भेद मामुली आहेत. .असे असले तरी एक महापुष्प कवठी चाफा असतो. त्याला भरपूर आणि मोठमोठी फुले येतात. ती पाहिल्यावर झाडावर बगळेच बसले आहेत असा भास होतो..

हिरव्या चाफ्याच्या बाळ फुलाला वास येत नाही. ज्या दिवशी फूल तयार होते, त्यादिवशी ह्याचा सुगंध परिसरात दरवळायला लागतो. हिरव्या चाफ्याचा सुगंध फूल पिकून पिवळे झाल्यावर जास्तच दरवळतो. ह्याच्या सुगंधामुळे साप ह्या झाडाखाली येतात असे म्हणतात. हिरव्या चाफ्याचा सुगंध दडत नाही.

ह्या झाडाला इंग्रजीत रेड फ्लँगिपनी म्हणतात. शास्त्रीय नाव Plumeria rubra किंवा Plumeria acuminata/acutifolia. सात आठ मीटर उंचीच्या या वृक्षाला गुलाबी, पांढर्‍या आणि पिवळ्या रंगांची छटा असलेली सुगंधी फुले येतात. फुले उन्हाळ्यात किंवा हिवाळ्याच्या आरंभी येतात.

भुईचाफा ही आकर्षक, सुगंधी फुले देणारी व अनेक वर्षे जगणारी भीसरपटभुईसरपट पसरणारी वनस्पती मलायात व भारतात सर्वत्र आढळते आणि शोभेकरिता बागेत सर्वत्र लावतात. हिला जमिनीखाली असणारे आयताकृती गाठीसारखे खोड असून जाडसर शाखांपासून जमिनीत अनेक गड्डे बनतात. पाने दोन वा क्वचित अधिक, साधी, आखूड व पन्हळी देठाची, लांबट, मोठी (३० ते ४५ संटिमीटरसंटीमीटर बाय ७ ते ११ सेंटिमीटरसेंटीमीटर आकारमानाची), व उभी, अंडाकृती भाल्यासारखी असून त्यांचा वरचा पृष्ठभाग हिरवट व चित्रविचित्र आकृतिबंधाचा आणि खालचा पृष्ठभाग लालसर जांभळा असतो. झाडाला बोंडे येतात. दोन आवरणांच्या बोंडात अनेक बिया असतात