"एटीएम" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
(चर्चा | योगदान)
No edit summary
ओळ १:
{{विकिकरण}}
 
==एटीएम अर्थात नोटा अदा करणारे यंत्र==
==एटीएम् अर्थात् धनयंत्र==
बँकेच्या चार भिंतींबाहेर राहून, ग्राहकास आपल्या खात्यावरील रक्कममनी कोणत्याही मानवी हस्तक्षेपाशिवाय एनी टाईम काढून देणारे संगणकीकृत दूरसंचारयंत्रयंत्र म्हणजे धनयंत्रएटीएम किंवा(अ‍ॅटोमॅटिक एटीएम्टेलर मशीन). लोक या यंत्राला 'एनी टाईम मनी' यंत्र म्हणतात.ग्राहकाच्या बँक खात्याशीखात्याला याहे एटीएम दूरध्वनीच्या तारांनी किंवा धनपत्राचीअन्य संगतीमार्गाने जोडलेलीजोडलेले असते. ग्राहकाची ओळख पटविण्याकरिता, त्यालाएटएम कार्ड देताना दिलेल्याबँकेकडून धनपत्रासोबतग्राहकाला एक सांकेतिक गुप्त क्रमांक दिला जातो. त्याला पर्सनल आयडेंटिफिकेशन नंबर (PIN) दिलेला असतोम्हणतात. वैधयंत्रात धनपत्रटाकलेले एटीएम कार्डयोग्यसंबंधित PIN असेलजुळले तरच एटीएम यंत्र व्यवहार पूर्णत्वासपूर्ण जातोकरते. सोपेपणा, व्यवहार्यता, विश्वसनीयता आणि अचूकता या आर्थिक व्यवहारांकरताच्या अत्यावश्यक बाबींची धनपत्र पूर्तता हे यंत्र करते.
 
धनयंत्राद्वारेएटीएम यंत्राद्वारे, बँक ग्राहकास खात्यावरील शिल्लक तपासणे, पैसे काढणे, पैसे अंतरितभरणे करणे अशा गोष्टी करता येतात. ग्राहक आपला पिन केव्हाही बदलू शकतो. धनयंत्रची एटीएम यंत्र परदेशांत विविध नांवेनावांनी प्रचलितओळखले आहेत,जाते. जसे ऑटोमेटेड ट्रँजेक्शनट्रँझॅक्शन मशिनमशीन, ऑटोमेटेड बँकिंग मशिनमशीन, मनी मशिनमशीन, बँक मशिनमशीन, कॅश मशिनमशीन, कॅश पॉइंट, बँखोमॅटबँकोमॅट (विशेषत: यूरोप व रशियामध्ये), इइत्यादी..
 
===इतिहास===
पहिले अ‍ॅटोमॅटिक टेलर मशीन इ.स. १९३९मध्ये न्यूयॉर्क शहरात सिटी बँक ऑफ न्यूयॉर्कने चालूकेले. ल्यूथर जॉर्ज सिम्जियन याने ही निर्मिती केली होती. परंतु, ग्राहकांच्या निराशाजनक प्रतिसादामुळे सहा महिन्यांत ते बंद करावे लागले.
पहिले धनयंत्र 1939 मध्ये न्यूयॉर्क शहरात सिटी बँक ऑफ न्यूयॉर्क द्वारा
सुरू करण्यात आले. ल्यूथर जॉर्ज सिम्जियन याने ही निर्मिती केली होती.
परंतू, ग्राहकांच्या निराशाजनक प्रतिसादामुळे सहा महिन्यांत ते बंद करावे
लागले.
 
यानंतर पुढील २५ वर्षे या क्षेत्रात कांहीच घडले नाही. थेट २७ जून १९६७ रोजी बर्क्लेज बँकेने एन्फील्ड गांवी एक इलेक्ट्रॉनिक अ‍ॅटोमॅटिक टेलर मशीन उभारले. द ला रू याने या यंत्राची बांधणी केली होती. जॉन शेफर्ड बंरन याची ही मूळ कल्पना होती. याच दरम्यान कांही अन्य अभियंत्यांनीही यासंदर्भात पेटंट्स घेतलेली होती. पीआयएन (PIN)ची कल्पना ब्रिटिश अभियंता जेम्स गुडफेलोची. जॉन शेफर्ड बंरन याला २००५ साली आॅर्डर आॅफ द ब्रिटिश एम्पायरचा सन्मान प्रदान करण्यात आला.
यानंतर 25 वर्षे या क्षेत्रात कांहीच घडले नाही. थेट 27 जून 1967 रोजी
बार्क्लेज बँकेने एन्फील्ड गांवी इलेक्ट्रॉनिक धनयंत्र स्थापिले. द ला रू
याने या यंत्राची बांधणी केली होती. जॉन शेफर्ड बंरन याची ही मूळ कल्पना.
याच दरम्यान कांही अन्य अभियंत्यांनीही यासंदर्भात पेटंट्स घेतलेली होती.
पीआयएनची कल्पना ब्रिटिश अभियंता जेम्स गुडफेलोची. जॉन शेफर्ड बंरन याला
2005 साली ओबीई चा सन्मान प्रदान करण्यात आला.
 
या धनयंत्रांतआद्य यंत्रांत टोकन सारावे लागे. हे टोकन यंत्र ठेवून घेई, त्यामुळे त्याचा वापर फक्त एकदाच होई. दहा दहा पौंडांच्या नोटांची पूर्वगणित पाकिटे त्यातून बाहेर येत. हे यंत्र एकल प्रकारात वर्गीकृत करता येईल.
वापर फक्त एकदाच होई. दहा दहा पौंडांच्या नोटांची पूर्वगणित पाकिटे
त्यातून बाहेर येत. हे यंत्र एकल प्रकारात वर्गीकृत करता येईल.
 
संजालावर आधारित धनयंत्राचीअ‍ॅटोमॅटिक सुरूवातटेलर 1968मशीनची सुरुवात सन १९६८ मध्ये डलास-टेक्सास येथे झाली. डोनाल्ड वेत्झ्टेल हा स्वयंचलित-सामान हाताळणी-यंत्रणा सांभाळणाऱ्या डॉक्युटेल नामे कंपनीचा एक विभाग प्रमुख होता. त्याने ही कल्पना विकसित केली,
डोनाल्ड वेत्झ्टेल या स्वयंचलित-सामान हाताळणी-यंत्रणा सांभाळणाऱ्या
डॉक्यूटेल नामे कंपनीचा एक विभाग प्रमुख. त्याने ही कल्पना विकसित केली,
त्यामुळे संजालित धनयंत्राचा निर्माता असे त्यास म्हटले गेले. 1973 पासून
इंग्लंडने संजालित धनयंत्राच्या वापरात आघाडी घेतली. लॉईड्स् बँकेने आयबीएम
2984 हे यंत्र कॅशपॉइंट या नांवाने वापरास काढले. कॅशपॉइंट हे आजच्या
धनयंत्राशी साधर्म्य असणारे होते. आजही कॅशपॉइंट हा लॉईड्स् टीएसबी चा
नोंदणीकृत ट्रेडमार्क आहे. सर्व कॅशपॉइंट हे ऑनलाईन होते, व खात्यावर
"https://mr.wikipedia.org/wiki/एटीएम" पासून हुडकले