"ज्योतिष" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

'''हिंदू ज्योतिष्य'''/ज्योतिष हेपद्धती ही [[हिंदू|हिंदूचे]] प्राचीन काळापासून आस्तित्त्वातआस्तित्वात असणारे [[खगोलशास्त्र|खगोलशास्त्राशी]]ग्रह-नक्षत्रांच्या संबंधीतस्थितीवर असणारे किंवा [[गणित|गणिती]] खगोलशास्त्राचीबेतलेले एक [[शाखा]]/ [[शास्त्र]] आहे. ज्योतिष्य ह्या शब्दाचा स्रोत हा मूळ [[संस्कृत]] शब्द '''ज्योति''' मध्ये आहे. ज्याचाज्योति अर्थम्हणजे [[प्रकाश]],दिव्य शरीरदेणारी असणारावस्तू. प्रकाश.माणसाच्या जन्मवेळचीजन्मवेळेची आकाशातील ग्रहस्थिती आणि नंतर वेळोवेळी आकाशात निर्माण होणारी ग्रहस्थिती यांचे संयुक्त परिणाम माणसाच्या जीवनावर होतात, असे मानून त्यांचा अभ्यास करणारे शास्त्र म्हणजे फलज्योतिष होय. फलज्योतिष म्हणजेच ज्योतिष किंवा ज्योति:शास्त्र असेही मानले जाते.

* [[प्लुटोप्लूटो (ज्योतिष)]]

* [[मेष रास]]

* [[वृषभ रास]]

* [[मिथुन रास]]

* [[कर्क रास]]

* [[सिंह रास]]

* [[कन्या रास]]

* [[तूळ रास]]

* [[वृश्चिक रास]]

* [[धनु रास]]

* [[मकर रास]]

* [[कुंभ रास]]

* [[मीन रास]]

====कृष्णमूर्ती पद्धतीपद्धत====

याप्राचीम हिंदू पद्धत आणिकृशह्णमूर्ती पद्ध यां पद्धतीमध्ये मुलतमूलत: असलेला मोठा फरक म्हणजे की, पारंपारिकपारंपरिक ज्योतिष पद्धतीमध्ये ग्रहांच्या गुणधर्मांना जास्त महत्त्व दिले जाते तर., या पद्धतींमध्ये जास्त महत्त्व [[ग्रह]] ज्या भावांमध्ये, नक्षत्रांमध्ये, उपनक्षत्रांमध्ये आहे. या नुसारत्यानुसार त्या ग्रहाचे फल ठरते. [[उपनक्षत्र स्वामी]] हा श्री कृष्णमुर्तिंनींकृष्णमूर्तींनीं लावलेला अनन्यसाधारण महत्त्वाचा शोध मानला जातो.

पारंपारिकपारंपरिक ज्योतिषामध्ये प्रत्येक राशीमध्ये नक्षत्रांचे नऊ [[चरण]] असतात. तर [[कृष्णमुर्तिकृष्णमूर्ती पद्धती]]मध्ये प्रत्येक नक्षत्रांचे आणखी नऊ विभागांमध्ये विभाजन केले आहे. आणि ते विभाजन त्या-त्या ग्रहांच्या महादशां वर्षांच्यामहादशावर्षांच्या प्रमाणात आहेअसते. यांनाच उपनक्षत्र असे म्हणतात. या उपनक्षांचेउपनक्षत्रांचे पुढे आणखी प्रत्येकी नऊ विभागांत विभाजन केल्यास त्यांना पुढे उप-उप नक्षत्रे असे म्हणलेम्हटले जाते. कृष्णमुर्तिकृष्णमूर्ती यांनी लिहिलेल्या सहा रिडर्सवरुनपुस्तकांवरून आजही ही [[कृष्णमुर्तिकृष्णमूर्ति]] पद्धती शिकणे शक्य होऊ शकते.

=== गंडातगंडान्त ===

राशी अथवा नक्षत्र अंताला गंडांतगंडान्त असे म्हणतात.

*[[ ज्योतिर्भास्कर [[जयंत साळगावकर]]

* [[शरद उपाध्ये]] ([[राशीचक्र]] कार्यक्रमाचे सादरकर्ते)

* [[कृष्णराव वाईकर]]

* [[सुरेश शहासने]]

* [[चंद्रकांत शेवाळे]]

* [[पावले उज्ज्वल प्रभाकर]]

* [[अतुलकुमार कुलकर्णी]]

*[[ पंचांगकर्ते जोतिषरत्नजोतिषरत्‍न पं [[देवव्रत बूट]]

* अनंत घोलम