"यमुना (तारकासमूह)" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

'''यमुना''' (इंग्रजी: एरिडॅनस) हेहा दक्षिण खगोलार्धातील एक [[तारकासमूह]] आहे. त्याला संस्कृतमध्ये स्रोतास्विनी म्हणतात. त्याचा अर्थ [[नदी]] किंवा प्रवाह असा होतो. हा तारकासमूह नदीच्या आकाराने दर्शवला जातो. त्याचे इंग्रजीतील नाव पो नदीचे लॅटिन नाव आहे आणि [[अथेन्स|अथेन्समधील]] एका लहान नदीचे नाव आहे. हा आधुनिक तारकासमूहातील सहावा सर्वात मोठा तारकासमूह आहे.{{साचा:Sfn|Ridpath|Tirion|pp=146-147}}<div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 184px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".2"></div></div>

<div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 306px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".a"></div></div>याच्या दक्षिण टोकाला ०.५ [[आभासी दृश्यप्रत|दृश्यप्रतिचादृश्यप्रतीचा]] [[अग्रनद]] (इंग्रजी: आचर्नार) हा तारा आहे. पृथ्वीपासून १४४ [[प्रकाशवर्षे]] अंतरावरील निळ्या-पांढऱ्या छटेचा हा ताऱा एक [[मुख्य अनुक्रम]] तारा आहे.{{sfn|Ridpath|Tirion|pp=146-147}}<span data-sourceid="cite_ref-FOOTNOTERidpathTirion146-147_1-1" class="mw-ref" id="cxcite_ref-FOOTNOTERidpathTirion146-147_1-1" rel="dc:references" contenteditable="false"></span> अग्रनद हा एक वैशिष्ट्यपूर्ण तारा आहे. हा माहीत असलेल्या सर्वात चपट्या ताऱ्यांपैकी एक आहे. निरीक्षणांवरून असे आढळले आहे की याची त्रिज्या विषुववृत्तपाशी ध्रुवांपेक्षा ५० टक्क्यांनी जास्त आहे. हा तारा स्वत:भोवती अतिशय वेगाने फिरत असल्याने असे झाले आहे.<span class="cx-segment" data-segmentid="177"></span><div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 594px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".c"></div></div><span class="cx-segment" data-segmentid="179"></span>[[बीटा एरिडॅनी]] एक निळ्या-पांढऱ्या छटेचा २.८ दृश्यप्रतिचादृश्यप्रतीचा तारा आहे. जोहा तारा पृथ्वीपासून ८९ प्रकाशवर्ष अंतरावर आहे. थीटा एरिडॅनी हा १६१ प्रकाशवर्ष अंतरावरील एक द्वैती तारा आहे. ज्याच्यामधीलत्याच्यामधील घटकांना लहान दूर्बिणीतूनदुर्बिणीतून पाहता येऊ शकतेयेते. मुख्य ताऱ्याची दृश्यप्रत ३.२ असून दुय्यम ताऱ्याची दृश्यप्रत ४.३ आहे. त्याचबरोबर यमुनामध्ये ३२ एरिडॅनी, ३९ एरिडॅनी, ४० एरिडॅनी यांसारखे इतर द्वैती तारे आहेत.{{sfn|Ridpath|Tirion|pp=146-147}}<span class="mw-ref" id="cite_ref-FOOTNOTERidpathTirion146-147_1-2" rel="dc:references" contenteditable="false"></span><div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 1482px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".q"></div></div>

<div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 2012px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".g"></div></div>विश्वातील ज्या मोठ्या भागांमध्ये कोणतीही दीर्घिका नसते, अशा भागाला पोकळी म्हणतात. यमुना महापोकळी (एरिडॅनस सुपरव्हॉइड) एक मोठी महापोकळी आहे. एक अब्ज प्रकाशवर्ष व्यासाची ही महापोकळी विश्वातील दुसऱ्या क्रमांकाची सर्वात मोठी महापोकळी आहे. याचा शोध [[वैश्विक मायक्रोवेव्ह पार्श्वभूमी|वैश्विक मायक्रोवेव्ह पार्श्वभूमीतील]] थंड डागाला [[कार्ल जी. जान्स्की व्हेरी लार्ज ॲरेअॅरे|व्हेरी लार्ज ॲरेच्याअॅरेच्या]] आकाशाच्या सर्व्हेमध्ये आढळलेल्याजाणवलेल्या [[रेडिओ दीर्घिका|रेडिओ दीर्घिकांच्या]] अभावाशी जोडूनअभावामुळे लागला.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://www.nrao.edu/pr/2007/coldspot/ | शीर्षक = एनआरएओ: "ॲस्ट्रॉनॉमर्सअॅस्ट्रॉनॉमर्स फाईंड एनॉर्मस होल इन् द युनिव्हर्स"| भाषा = इंग्रजी| दिनांक = २३ ऑगस्ट २००७}}</ref> याचे अस्तित्व विश्वातील सद्य वैज्ञानिक समजुतींसाठी एक आव्हान आहे. यामध्ये एक असेही मत आहे की कदाचित ही महापोकळी आपले विश्व आणि आणखी एका विश्वातील क्वांटम एन्टँगलमेंटमुळे निर्माण झाली असावी.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|दुवा=http://space.newscientist.com/article/mg19626311.400-the-void-imprint-of-another-universe.html| शीर्षक = द व्हॉईड: इम्प्रिंट ऑफ अनदर युनिव्हर्स?| भाषा = इंग्रजी | प्रकाशक = न्युज सायंटीस्ट}}</ref><ref>{{स्रोत बातमी| दुवा = http://news.bbc.co.uk/2/hi/science/nature/6962185.stm| शीर्षक = ग्रेट 'कॉस्मिक नथिंगनेस' फाऊंड|प्रकाशक = [[बीबीसी न्युज]]}}</ref><div><div style="z-index: 2; opacity: 1; margin-left: 325px; margin-top: 2396px;" class="gr-textarea-btn " data-grammarly-reactid=".15"></div></div>

[[चित्र:A_misbehaving_spiral.jpg|इवलेसे|अंदाजे एक अब्ज प्रकाशवर्ष अंतरावरील सर्पिलाकार दीर्घिका एलओ९५एलओ ९५ ०३१३-१९२. या दीर्घिकेचा आकार आकाशगंगेसारखा आहे.<ref>{{संकेतस्थळ स्रोत|शीर्षक=अ मिसबिहेविंग स्पायरल|दुवा=http://www.spacetelescope.org/images/potw1604a/|प्रकाशक = ईएसए| दिनांक = २५ जानेवारी, २०१६}}</ref>]]

== लोकप्रिय संस्कृतिमध्येसंस्कृतींमध्ये ==

* {{साचा:स्रोत पुस्तक|लेखक=रिडपॅथ, इआन; विल टिरिअन|शीर्षक=स्टार्स अँड प्लॅनेट्स गाईड|वर्ष=२००७|प्रकाशक=प्रिन्स्टन युनिव्हर्सिटियुनिव्हर्सिटी प्रेस|location=London|आयएसबीएन=९७८-०-६९१-१३५५६-४}}

* ''स्टार नेम्स, देयर लोर अँड लिजेंड'', रिचर्ड ॲलनअॅलन, [[न्यू यॉर्क]], डोव्हर