"सांगली जिल्हा" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

सांगली जिल्हा महाराष्ट्राच्या दक्षिण व आग्नेय दिशेला आहे. जिल्ह्याचे क्षेत्रफळ सुमारे ८,५७२ चौ. कि. मी. असून जिल्ह्याच्या उत्तरेला व वायव्येला [[सातारा]], उत्तर व ईशान्येला [[सोलापूर]], पूर्वेला [[विजापूर]] ([[कर्नाटक]]), दक्षिणेला [[बेळगाव]] ([[कर्नाटक]]), नैर्ऋत्येला [[कोल्हापूर]] व पश्चिमेला [[रत्नागिरीरत्‍नागिरी]] हे जिल्हे आहेत. पश्चिमेकडील [[शिराळा]] तालुका सह्याद्रीच्या मुख्य रांगेत येतो. जिल्ह्याचा पश्चिम भाग डोंगराळ आहे. [[कृष्णा खोऱ्याचानदी|कृष्णा]] खोर्‍याचा परिसर मात्र सपाट मैदानी स्वरूपाचा आहे.

'''सांगली जिल्ह्यातील तालुके''' :- [[शिराळा]], [[वाळवा]], [[तासगांव]], [[खानापूर (विटा)]], [[आटपाडी]], [[कवठेमहांकाळकवठे महांकाळ]], [[मिरज]], [[पलूस]], [[जत]] व [[कडेगांव]]

जिल्ह्यात जागोजागी भिन्नभिन्न भौगोलिक, आर्थिक व सामाजिक स्थिती आहे. [[जत]], [[आटपाडी]], [[कवठे महांकाळ]] हे कायम दुष्काळी तालुके आहेत. [[पलूस]], [[वाळवा]], [[मिरज]] तालुक्यांतील अनेक गावांना कायम पुराचा धोका असतो. [[शिराळा]], [[कडेगाव]], [[खानापूर]] हे डोंगरी तालुके आहेत. एका टोकाच्या [[शिराळा]] तालुक्यात जंगल आहे. तर दुसरीकडे [[जत]] तालुक्यात मैलोनमैल ओसाड जमीन आहे. [[महाराष्ट्र]]-[[कर्नाटक]] सीमेवरीलसीमेवर निम्याअसलेल्या सांगलीचा व्यवहारनिम्मा लोकव्यवहार कानडी भाषेत चालतो. जिल्ह्याची पूर्व-पश्चिम लांबी २०५ किमी व उतर-दक्षिण लांबी ९६ किमी आहे.

सातारा जिल्ह्याच्या दक्षिणेचे चार तालुके व कर्नाटक सीमेलगतचे दोन तालुके मिळून १-८-१९४९ सालीरोजी सहा तालुक्यांचा दक्षिण सातारा जिल्हा निर्माण झाला होता. त्यामध्ये जत, औंध, कुरुंदवाड, मिरज व सांगली संस्थानिकांच्या अधिपत्याखालील गावांचा समावेश होता. पुढे संयुक्त महाराष्टाच्या स्थापनेनंतर २१ नोव्हेंबर १९६० रोजी दक्षिण सातारा या जिल्ह्याचे नाव सांगली जिल्हा असे केले. या जिल्ह्यात १९६५ साली कवठे महांकाळ व आटपाडी हे नवे दोन तालुके निर्माण केले गेले. १९९९ साली तत्कालीन महाराष्ट्र सरकारने (युती सरकारने) पलूस तालुक्याची आणि नंतरच्या सरकारने २८ मार्च २००२ रोजी जिल्ह्यात कडेगाव नावाच्या १०व्या तालुक्याची निर्मिती केली.

संस्थानी खाणाखुणा, सुंदर कृष्णाकाठ आणि सहकारमहर्षी [[वसंतदादा पाटील]] यांचे जन्मस्थान हीदेखील सांगलीची ठळक वैशिष्ट्ये सांगता येतील. नाट्यपंढरी व कलावंतांचा म्हणून ओळखला जाणारा हा जिल्हा औद्योगिक क्षेत्रात तसेच कृषी क्षेत्रातही प्रगती साधण्याचा प्रयत्नप्रयत्‍न करत आहे.

प्राचीन इतिहास असलेल्या सांगली जिल्ह्याने मौर्य, सातवाहन, वाकाटक, राष्ट्रकूट, यादव, बहामनी व मराठी आदी सत्तांचा उत्कर्ष व ऱ्हास अनुभवला. पेशवाईच्या काळात सांगली हे स्वतंत्र संस्थान होते. या संस्थानांवर पटवर्धन घराण्याची सत्ता होती. मिरज हेदेखील संस्थान होते. स्वातंत्र्यपूर्व काळात सविनय कायदेभंगाच्या चळवळीत जिल्ह्यातील शिराळा तालुक्यातील बिळाशी येथे मोठा सत्याग्रह झाला होता. गोरक्षनाथ महाराजांनी ( नवनाथनवनाथांतले दुसरे नाथ) शिराळ्यामध्ये ३२ शिराळा येथे सुरू केलेलीकेलेला नागपंचमीनागपंचमीचा उत्सव जगप्रसिद्ध आहे. [[विशेष:योगदान/1.39.11.169|1.39.11.169]] १५:१०, ३ ऑगस्ट २०१५ (IST)आशिष कर्ले

जिल्ह्याच्या पश्चिम भागात विशेषत: शिराळे तालुक्यात पिवळसर, तांबूस, तपकिरी जमीन; तसेच मिरज, तासगाव तालुक्यात करडी व कृष्णा, वारणा, येरळा या नद्यांच्या खोऱ्यातखोर्‍यांत काळी-कसदार जमीन आढळते.

'''जिल्ह्यातील प्रमुख पिके'''- बाजरी, भात (तांदूळ) ,[[विशेष:योगदान/1.39.11.169|1.39.11.169]] १५:००, ३ ऑगस्ट २०१५ (IST)आशिष कर्ले ज्वारी, गहू, मका, ऊस, भुईमूग, हळकुंड/हळद, सोयाबीन, द्राक्षे, डाळिंब, कापूस

'''विधानसभा मतदारसंघ''' : जिल्ह्यात आठ विधानसभा मतदारसंघ आहेत- [[मिरज], [[सांगली]], [[इस्लामपूर]], [[शिराळा]], [[पलूस-कडेगाव]], [[खानापूर]], [[तासगांव -कवठे महांकाळ]] व [[जत]].

गणपती मंदिर, मिरजेचा दर्गा, संगमेश्वर मंदिर (हरिपूर), [[प्रचितगड]] व चांदोली धरण/अभयारण्य, बत्तीस शिराळा, तासगांव येथील गणेश मंदिर, दांडोबा अभयारण्य, शुकाचारी गुहा.

* [[अण्णा भाऊ साठे]]

* [[गोविंद बल्लाळ देवल]]

* [[यशवंतराव चव्हाण]]

जिल्ह्यात सांगली, मिरज, विटा, कवठे-महांकाळ व इस्लामपूर या ठिकाणी औद्योगिक वसाहती आहेत. जिल्ह्यात बारा साखर कारखाने असून सांगली येथील वसंतदादा पाटील सहकारी साखर कारखाना हा देशातील सर्वाधिक दैनिक गाळप क्षमतेचा व आशियातील सर्वांत मोठा सहकारी साखर कारखाना आहे. उधोगउधोगांमध्ये मधेसाखरउद्योगा साखरव्यतिरिक्त इतर उद्योगअनेक व्यतीरिक्तव्यवसायांसाठी बरेच सांगली व्यवसाय प्रसिद्ध साठी आहे. सांगलीउदा० हळद, प्रसिद्धमिरची, द्राक्षे, आहे.जसेभडंग, हल्दी.मिर्ची.द्राक्शे.भडन्ग.आणि असे बरेसचेसांगलीतले बरेचसे उद्योगा सहउद्योग संपूर्ण भारतात प्रसिद्ध आहेत आहे.सांगलीसांगलीच्या ची बजार पेठ मधुन सम्पूर्णबाजारपेठीमधून महाराष्ट्र व कर्नाटक मधेकर्नाटकामधे मालाची आवक - जावक आहे.येथील विष्णुआणा फल मार्केट.मार्केट यार्ड.सांगली.मीरज.एम.आय.डी.सी.औधोगिक वसहात.मधुन प्रसिद्ध उत्पादन जगाचे काना -कोप्र्र्यात पोहचत आहेत.चिंतामणि मोटर्स , आज सम्पूर्ण भारतात सर्व र्मोडिफाइड गाडी बनवुन पाठवित आहे.तसेच महाराष्ट्र कार ओल्ड पार्ट्स , ही फर्म सर्व लेटेस्ट कार्सचे जूंना व नवे स्पेअर पार्ट्स.ऑल ओवर इंडिया मधे ऑन लाइन घर पोहोच सुविधा सह देत आहे.या ची अधिक महिति आपन caroldpart.com वर ही घेउ शकता. तसेच सांगली कोल्हापुर रोड वर स्थापित असलेले पस्चिम महाराष्ट्र तिल ससर्वात मोठ जूना लोखंड बजार प्रसिध्द आहे.या मार्केटमार्केटमध्ये१७० दुकाने मधअसून 170 दुकान शॉप आसुन या लाहे - सांगली लोखंड मार्केट. नावानेंनावाने ओलख लेओळखले जाते. याची स्थापना सलीम नदाफ यानी केली असुनअसून ते अध्यक्ष आहेत.