"शब्द व्युत्पत्ती" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

मराठींत असे काही शब्द आहेत कीं, ते तत्सम, तद्भव, यवनी वगैरे नसून कोठून उत्पन्न झाले असावे हे काहीच सांगतां येत नाहीं. ते मूळचेच येथल्या पूर्वीच्या महाराष्ट्रांत वसती करून राहिलेल्या लोकांचे असावे आणि ते आपल्या मराठींत दृढमूल झाले असावे, असे दिसते; अशा शब्दांना "देशी" शब्द असें म्हणतात. उदा.- झाड, धकटा, लेकरू, इ.

 

==शब्दांची साधनिका==

जे शब्द मराठींत-ते तत्सम असोत, तद्भव असोत, देशी असोत,- त्या शब्दांची साधनिका काय,त् यांचे पूर्वस्वरूप व सध्याचे ह्यात फरक कोणत्या प्रकारे व कोणत्या कारणाने झाला, त्यांचे कांही अर्थांतर झाले की काय, ते का झाले, इ. गोष्टींविशयीं आपल्या भाषेसंबधीं स्थूल अभ्यास करणारांसही थोडी-फार माहिती असणे आवश्यक आहे. तिच्या योगाने चिकित्सक बुद्धि वाढते; यापूर्वीचे समाज, त्यांच्या चालीरिति इत्यादिकांवर प्रकाश पडतो; मानवी संस्कृतीचें पाऊल कसकसें पुढें पडत गेले याची कल्पना येते आणि एकंदरींत ह्या गोष्टी पाहत असता काही चमत्कारिक माहिती मिळून मनाला आंनंदही होतो.

 

 

मराठींत येणारे बरेचसे संस्कृत शब्द जसेच्या तसे येतात, ते शब्द मूळ संस्कृत धातूंना कधी मागे '''उपसर्ग''' कधी पुढें प्रत्यय लावून बनतात तर कधी दोन्ही लागून बनतात.