"बोरची अणूची प्रतिकृती" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
स्नेहल शेकटकर (चर्चा | योगदान) खूणपताका: संदर्भ क्षेत्रात बदल. अमराठी मजकूर |
स्नेहल शेकटकर (चर्चा | योगदान) No edit summary |
||
ओळ २६:
:यावरून असे दिसते की एकूण उर्जा ऋण असून ''r'' बरोबर व्यस्तप्रमाणात आहे. याचा अर्थ असा की केंद्रकाभोवती परिभ्रमण करणाऱ्या इलेक्ट्रॉनला बाहेर खेचण्यासाठी बाहेरून उर्जा द्यावी लागते. ज्यावेळी ''r'' ची किंमत अनंत असेल त्यावेळी ही उर्जा शून्य असेल.
:वर दिल्याप्रमाणे, इलेक्ट्रॉनची कक्षा ही स्थिर कक्षा तेव्हाच असेल जेव्हा त्या कक्षेतील इलेक्ट्रॉनचा कोनीय संवेग ''L'' हा 'प्लॅंकच्या आकुंचित स्थिरांकाच्या' (''ħ'') पुर्णांकपटीत असेल:
::<math> m_\mathrm{e} v r = n \hbar </math>
:वरचे वेगासाठी मिळालेले पद यामध्ये टाकल्यास खालीलप्रमाणे इलेक्ट्रॉनच्या स्थिर कक्षांची त्रिज्या दाखवणारे समीकरण मिळते:
::<math> \sqrt{Zk_\mathrm{e} e^2 m_\mathrm{e} r} = n \hbar </math>
:म्हणजेच कोणत्याही n या धन पुर्णांकासाठीची स्थिर कक्षेची त्रिज्या अशी लिहीता येईल:
::<math> r_n = {n^2\hbar^2\over Zk_\mathrm{e} e^2 m_\mathrm{e}} </math>
: स्थिर त्रिज्येची सर्वांत लहान किंमत ही हायड्रोजन अणूसाठी (Z=1) मिळते. या त्रिज्येला बोर त्रिज्या म्हणून ओळखले जाते. बोर त्रिज्येची किंमत खालीलप्रमाणे आहे:
:: <math>r_1 = {\hbar^2 \over k_\mathrm{e} e^2 m_\mathrm{e}} \approx 5.29 \times 10^{-11} \mathrm{m} </math>
:अणूच्या पातळी-''n''' मधील इलेक्ट्रॉनची उर्जा ही त्याच्या स्थिर कक्षेची त्रिज्या आणि पुंजक्रमांक ''n'' यांवरून ठरते:
::<math> E = -{Zk_\mathrm{e} e^2 \over 2r_n } = - { Z^2(k_\mathrm{e} e^2)^2 m_\mathrm{e} \over 2\hbar^2 n^2} \approx {-13.6Z^2 \over n^2}\mathrm{eV} </math>
म्हणजेच हायड्रोजन अणूच्या सर्वांत खालच्या उर्जापातळीमध्ये असणाऱ्या ({{nowrap|''n'' {{=}} 1}}) इलेक्ट्रॉनची उर्जा अणूकेंद्रकापासून अनंत अंतरावर स्थिर असणाऱ्या इलेक्ट्रॉनच्या उर्जेपेक्षा जवळपास 13.6 [इलेक्ट्रॉन व्होल्ट|eV]] कमी असते. यानंतरची उर्जा पातळी ({{nowrap|''n'' {{=}} 2}}) ही −3.4 eV इतकी आहे तर त्यानंतरची पातळी (''n'' = 3) ही −1.51 eV आहे. अणूमध्ये प्रत्येक ''n'' साठी एक म्हणजे एकूण अनंत उर्जा पातळ्या अस्तित्वात असतात.
==संदर्भ==
|