"विकिपीडिया:चावडी/वादनिवारण" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

Content deleted Content added
Mahitgar (चर्चा | योगदान)
संबंधीत चावडीच्या अथवा विश्वकोशीय कक्षेत न येणारे लेखनास विषयांतर साचे लावले
खूणपताका: अमराठी मजकूर? कृ. मराठी वापरा !!
ओळ ३२:
 
== लता – एक संगीताभ्यास – २ ==
{{विषयांतर |मजकूर = ................................... ................
 
 
 
मागील लेखात आपण, लताच्या ३ गाण्याच्या अनुषंगाने गायकीचे काही पैलू बघितले. १९६० पर्यंत असे सर्वसाधारण अनुमान काढता येईल, लता, नैसर्गिक गोडव्याच्या आधारे गात होती परंतु असे नव्हे की जिथे गायकीची परीक्षा होईल, अशा रचना देखील तितक्याच ताकदीने गायल्या नाहीत!! मागील लेखातील, सज्जादने संगीतबद्ध केलेले “वो तो चले ऐ दिल” हे गाणे या संदर्भात समर्पक ठरावे. परंतु, आवाजातील कोवळीक, मृदुपणा, हलक्या ताना हेच तिच्या गायकीचे प्रधान अंग होते,निदानपक्षी १९५५ पर्यंततरी हेच म्हणावे लागेल. अर्थात, जर का सुगम संगीताचा प्रवास थोडा जाणीवपूर्वक तपासाला तर हेच दिसेल, रचनांचे बंध,वाद्यमेळ आणि त्यानुसार आधारलेली गायकी, यात, दर १० ते १५ वर्षांनी बदल होत गेलेला आहे. मुळात, वाद्यमेळ हि संकल्पना भारतीय संगीतात, पाश्चात्य संगीतातून “आयात” केलेली आहे. आपल्याकडे पहिल्यापासून, कंठसंगीत हेच संगीताच्या अविष्काराचे प्रधान साधन मानले गेले असल्याने, वाद्यसंगीत म्हणजे गायनाला पूरक अशी साथ, ह्या विचाराचाच प्रभाव होता आणि तो चित्रपट गाण्याच्या सुरवातीच्या काळात अधिक दिसून येत होता, यात काहीच नवल वाटू नये!! अर्थात, थोडा विचार केला तर असे आढळून येईल, पाश्चात्य संगीतात देखील, जरी वाद्य संगीत आधारभूत असले तरी वाद्यमेळ आविष्कृत रचना, या आधुनिक काळातच तयार झालेल्या आहेत, उदाहरणार्थ बीथोवन, मोझार्ट, बाख यांच्या रचना काळजीपूर्वक ऐकल्यास,माझे म्हणणे पटावे. जसजसे, आपला संपर्क पाश्चात्य संगीताशी घनिष्ट व्हायला लागला, त्यानुसार आपल्याकडे सुगम संगीतात वाद्यमेळ हि कल्पना रुजायला लागली. याचाच आधुनिक अवतार, राहुल देव बर्मन याच्या रचनेतून स्पष्ट दिसून येतो.
 
Line ४६ ⟶ ४४:
अर्थात, इथे मी केवळ ६ गाण्यांचाच प्रपंच मांडला आहे. मी असा अजिबात दावा करणार नाही, यातून लताच्या गायकीचे नेमके सार मांडू शकलो आहे. माझा मुद्दा इतकाच आहे, हे वाचून इतरेजनांना इतर, इथे दुर्लक्षित झालेले पैलू मांडावेत. लताची गायकी, केवळ याच ६ गाण्यापुरती सीमित आहे, यासारखा दुसरा खूळचटपणा दुसरा नसावा!!
पुढील प्रकरणात, लताच्या गायकीत नेमके काय असामान्य आहे आणि कुठे कमतरता आहे (शास्त्रानुरूप कुणीही कलाकार कधीच पूर्णत्वास पोहोचत नाही!!) याची छाननी करण्याचा प्रयत्न करून, समारोप करणार आहे.
|सदस्य = अनिल गोविलकर
 
|नोंद_करणारा = Mahitgar
}}
== लता – एक संगीताभ्यास – भाग ३ ==
 
{{विषयांतर |मजकूर = ................................... ................
 
लताबद्दल आत्तापर्यंत खरेतर असंख्य लेख लिहून झाले आहेत, त्यामुळे आता नवीन काय लिहायचे हा प्रश्नच आहे. इथे, मी लता – गायिका, या दृष्टीकोनातून लिहिण्याचा प्रयत्न करणार आहे. लताविषयी लेख वाचताना, काही मुद्दे माझ्या लक्षात आले. वास्तविक, हि गायिका इतकी प्रसिध्द आहे की तिला कसलेच खाजगी आयुष्य उरलेले नाही. त्यामुळे, बऱ्याचशा लेखात, लता मंगेशकर, व्यक्ती म्हणून कशी आहे, याबद्दलच लिहिलेले आढळते. उदाहरणार्थ, “लता पांढऱ्या साडीत किती सुंदर दिसते” असले वाचतानाच डोळे पांढरे करणारे वाक्य हमखास वाचायला मिळते किंवा “लता किती गोड बोलते”, “फोनवर किती सुरेख बोलते” अशी वर्णने वाचायला मिळतात!! एकदा की तुम्ही सार्वजनिक झालात की मग अशा लेखांना उदंड प्रतिसाद मिळतो. परंतु जरा विचार केला तर, या गोष्टींचा तिच्या संगीताशी काय संबंध? मुळात, लता ही गायिका म्हणून प्रसिध्द आहे, तेंव्हा त्यानुरूप लेख लिहिणे क्रमप्राप्त ठरते. असे नव्हे की तिच्या बाकीच्या गुणांची माहिती मिळू नये परंतु, गणपती आहे म्हणून मखराला शोभा आहे, याचा विसर पडतो!! कै. अशोक रानडे किंवा राजू भारतन (आणि काही अपवाद लेखक असतील!!) वगळता, तिच्या गायनाची चिकित्सा अभावानेच आढळते, किंबहुना, आपल्याकडे, सुगम संगीताकडे बघण्याचा दृष्टीकोन बव्हंशी मनोरंजनात्मक असल्याने काहीही बौद्धिक लिहिले जात नाही आणि हि फार मोठी उणीव आहे. याचा अर्थ असा नव्हे, इथे मी बरेच काही बौद्धिक लिहिणार आहे परंतु त्यादृष्टीने प्रयत्न मात्र नक्कीच करणार आहे., आणि त्याच दृष्टीने, मी, मागील २ लेखांत लताची गायकी आणि काळानुरूप घडत गेलेला बदल, याविषयी चार शब्द लिहिण्याचा प्रयत्न केला.
Line ६२ ⟶ ६३:
हातातील नकाशातून मार्ग आक्रमित इप्सित स्थळाशी पोहोचणे काही सहज शक्य नाही. वाटेत कितीतरी खाचखळगे पार करावे लागतात आणि ते खळगे, प्रत्यक्ष प्रवासाला आरंभ केल्याशिवाय समजणारे नसतात. म्हणजे त्या दृष्टीने सर्जकता जरूर आहे पण तिची प्रत कुठल्या पातळीवरील आहे? या प्रश्नाचे उत्तर शोधणे गरजेचे आहे. त्यादृष्टीने, लताची गायकी, हे फार मोठे आव्हान आपल्यासमोर उभे करते, हे निश्चित!! म्हणजे परत प्रश्न असा, हे आव्हान पेलावयाचे कसे?
 
|सदस्य = अनिल गोविलकर
|नोंद_करणारा = Mahitgar
}}
== टाकणकार समाजातील एक जूनी संस्कृती ==
 
{{विषयांतर |मजकूर = ................................... ................
वाघ्ररी मिञांनो,
जय वळेखण...!
Line ७३ ⟶ ७८:
आणि आता एक सांगा की मुलीच्या लग्न ठरल्यावर मेँढा का मारत असत?
(या पद्धत ला आपल्या भाषेत काश्या कुवारी चा मेँढा असे म्हणत)
|सदस्य = Satishgmalve
|नोंद_करणारा = Mahitgar
}}