"अशोकाचे शिलालेख" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
संतोष दहिवळ (चर्चा | योगदान) No edit summary |
clean up, replaced: cite web → संकेतस्थळ स्रोत (9) using AWB |
||
ओळ ९:
File:Edict at Maski.jpg | [[कर्नाटक|कर्नाटकातील]] [[रायचूर जिल्हा|रायचूर]] जिल्ह्यातील मस्की येथील शिलालेख
File:6thPillarOfAshoka.JPG | [[इ.स.पू. २३८]] मधील ब्राह्मी लिपीतील सध्या [[लंडन]] येथील ब्रिटिश संग्रहालयामध्ये असलेला शिलालेख <ref>{{
</gallery>
|-
ओळ ४४:
== दगडी शिलालेख ==
=== सहाव्या दगडी शिलालेखाचा अनुवाद ===
{{अवतरण|देवानाम प्रियदर्शी राजा म्हणतो-गेले काही दिवस कोणतेही व्यवहार झालेले नाहीत किंवा काही अहवालही मला मिळालेले नाहीत. त्यामुळे मी अशी योजना करतो की, मी कोठेही असलो, अगदी जेवत असलो, राणी महालात असलो, अश्वशाळेत असलो, घोड्यावरून रपेट करत असलो किंवा उद्यानात असलो तरी कोणत्याही वेळेस प्रजाजनांचे अहवाल माझ्यापर्यंत आले पाहिजेत. मी कोठेही असलो तरी प्रजाजनांच्या तक्रारींची दखल घेईन. माझ्या देणगीवरून किंवा काही तोंडी हुकुमावरून मंत्रिरीपरिषदेमध्ये काही वाद निर्माण झाल्यास त्याची माहिती कोणत्याही वेळेस किंवा कोणत्याही ठिकाणी माझ्यापर्यंत आली पाहिजे. सर्वांचे कल्याण करणे माझे कर्तव्य आहे. कष्ट आणि लगोलग कारवाई करण्यातच त्याचे रहस्य आहे. प्रजाजनांचे कल्याण करण्यापेक्षा अन्य कोणतेच काम महत्त्वाचे असत नाही. असे कल्याणकारी कार्य मी करतो. प्रजाजन हे ऐहिक आणि पारमार्थिक जीवनात सुखी रहावेत म्हणूनच ते ॠण फेडण्याचा मी प्रयत्न करीत आहे.<ref>{{
== स्तंभावरील शिलालेख ==
[[चित्र:AshokaLions.jpg|right|thumb|250px|अशोकाचा सारनाथ येथील स्तंभशीर्ष]]
सम्राट अशोकाने प्रजेच्या हितासाठी व धर्मोपदेशासाठी आज्ञा ज्या दगडी स्तंभांवर कोरलेल्या आहेत त्यांना अशोकस्तंभ म्हणतात. उपलब्ध स्तंभांपैकी सर्वात लहान स्तंभ सहा मीटर उंचीचा असून, सर्वात उंच स्तंभ एकवीस मीटर उंचीचा आहे. सर्वात मोठ्या स्तंभाचे वजन पन्नास टन, व्यास ०.७६ मीटर आणि जमिनीखालील भाग ०.३७ चौरस मीटर आहे. <ref>{{
=== सातव्या स्तंभालेखाचा अनुवाद ===
{{अवतरण|प्राणी आणि मानव यांना छाया मिळण्यासाठी रस्त्यांवर मी वटवृक्ष लावून घेतले आहेत. मी आमराईची लागवड केली आहे. रस्त्यावर दर नऊ मैलांच्या अंतरावर विहिरी खणल्या आहेत. विश्रामगृहे बांधली आहेत. प्राणी आणि प्रवासी यांच्यासाठी सर्वत्र पाणपोया सुरू केल्या आहेत. हा लाभ महत्त्वाचा आहे; यामुळे पूर्वीचे राजे आणि मी यांच्याकडे जगाचे लक्ष वेधले गेले आहे. माझ्या प्रजेने धम्माचे आचरण करावे, यास्तव मी हे सारे केले आहे.<ref>{{
== गिरनार शिलालेखाचा अनुवाद ==
ओळ ६१:
अन्य संप्रदायांचा सुद्धा वाजवी सत्कार केलाच पाहिजे....
एकमेकांचे धर्म एकमेकांनी ऐकावेत व मानावेत....<nowiki>"</nowiki><ref>{{
== शिलालेखांचे ऐतिहासिक महत्त्व ==
अशोकाचे शिलालेख हे अशोकाच्या कारकिर्दीच्या इतिहासाची अतिशय महत्त्वाची अशी साधने आहेत. ज्या ज्या ठिकाणी हे आलेख सापडले त्यावरुन [[मौर्य साम्राज्य|मौर्य साम्राज्याच्या]] सीमा निश्चित करणे शक्य होते. अशोकाच्या कारकिर्दीत झालेल्या [[कलिंगचे युद्ध|कलिंगच्या युद्धाची]] माहिती त्याच्याच कलिंग आलेखातून मिळते. अशोकाच्या कारकिर्दीचा कालानुक्रम निश्चित करण्यासाठी या आलेखांची मदत झाली. अशोकाने [[बौद्ध धर्म|बौद्ध धर्माचा]] स्वीकार केल्याचा पुरावा यामधून मिळतो. बौद्ध धर्माच्या प्रसारासाठी अशोकाने केलेल्या कामगिरीचे वर्णन यातून मिळते. बौद्ध धर्माची दीक्षा घेतली असली तरी, अशोक कर्मठ नव्हता तसेच आपल्या प्रजाजनांवर बौद्ध धर्म सक्तीने लादण्याचा अशोकाने कधीच प्रयत्न केला नसल्याचेही या आलेखांतून स्पष्ट होते. परदेशात बौद्ध धर्म आणि [[भारतीय संस्कृती]]चा प्रसार करण्यासाठी अशोकाने बौद्ध भिक्षूंना पाठवल्याचा लेखी पुरावा या शिलालेखांतून मिळतो.<ref>{{
== चित्रदालन ==
ओळ १०२:
{{संदर्भयादी}}
== बाह्य दुवे ==
*{{
*{{इन अवर टाइम|{{लेखनाव}}|b00sbrz1|pillar_off_ashoka}}
*{{
{{विस्तार}}
|