"वेदना" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

काहीं कारणाने परिघवर्ती मज्जातंतूंची टोके उद्दीपित झाली म्हणजे इजेमुळे झालेल्या वेदना होतात. यातील सर्वात सामान्य कारण म्हणजे भाजणे (थर्मल) , कापणे, आघातामुळे किंवा जड वस्तू हाता पायावर पडून इजा होणे(मेकॅनिकल) आणि रासायनिक वस्तूशी संपर्क उदा जखमेवर आयोडीन लावणे किंवा डोळ्यामध्ये मिरचीची पूड जाणे(केमिकल).

इजा होणा-या वेदनेमध्ये आंतरांगिक, कायिक आणि कायिक पृष्ठ्भागावरील असे वर्णन केले जाते. आंतरांगिक अवयव कोणताही प्रत्यक्ष ताण सहन करू शकत नाहीत. उदाहरणार्थ रक्तवाहिन्या मोठ्या होणे किंवा रक्तवाहिन्यामधील अडथळा, अन्ननलिकेमधील अवरोध, मूत्रमार्गामध्ये अश्मरी (खडे). अशामुळे तीव्र वेदना किंवा दाह झाल्यासारख्या वेदना होतात. आंतरांगिक अवयवाना कापणे किंवा भाजणे यामुळे होणा-या वेदना कमी तीव्र असतात. आंतरांगिक वेदना त्यामुळे समजण्यास अवघड, प्रत्यक्ष खोलवर असल्या तरी बाह्य अंगावरील अवयवावरून सांगण्याचा प्रयत्न होतो. आंतरांगिक वेदनेबरोबर कधीकधी उलट्या, मळमळ अशी लक्षणे दिसतात. पिळवटून टाकल्यासारखे, खोलवर किंवा जड वस्तू आत असल्यासारखे असे वर्णन रुग्ण करतो. खोल कायिक वेदना स्नायूबंध, स्नायू, रक्तवाहिन्या, स्नायूआवरण, याना इजा झाल्याने होतात. हात पाय मुरग़ळणे, सांध्याना इजा, अस्थिभंग अशामुळे झालेल्या वेदना निश्चित सांगता येत नाहीत. याउलट त्वचा, त्वचेखालील उती, डोळा, कान, दात याना झालेली इजा तीव्र वेदनाजनक असते.

चेताउद्भवी वेदना

चेताउद्भवी वेदना चेतास झालेल्या इजेमुळे किंवा चेतासंस्थेच्या भागास झालेल्या आजारामुळे निर्माण झालेल्या असतात. परिघीय चेताउद्भवी वेदना बहुतेक वेळा ‘दाह,मुंग्या आल्यासारखी, चमक आल्यासारखी, शूलसारखी किंवा टाचण्या आणि सुया बोचल्यासारखी अशा वर्णनाची असते.