"खगोलशास्त्र" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो r2.7.2) (सांगकाम्याने वाढविले: lij:Astronomia |
No edit summary खूणपताका: विशेषणे टाळा |
||
ओळ १:
खगोलशास्त्र
'''प्रस्तावना'''
खगोलशास्त्राला इंग्लिश मध्ये अस्त्रोनोमे म्हणतात .खगोलशास्त्र हा एक प्रकृत्रिक विज्ञानाचा भाग आहे.खगोलशास्त्रामध्ये आपल्याला विविध तर्र्यान्च्या व ग्रहांच्या बाबतीत माहिती मिळते .
'''खगोलशास्त्राचा इथिहास –'''
पुर्रण्य काळी खगोलशास्त्र फक्त निरक्षण आणि उघड्या डोळ्यांनी भाघीत्लेल्या वस्तूंची भविष्यवाणी पूर्तीत मर्यादीद होते.निरक्षण केलेल्या वस्तूंचा उपयोग विविध ऋतुंच्या बाबतीत मध्ये माहिती प्राप्त करण्यास उपयोग होतो व एक वर्ष किती लांब असू सक्त याची माहिती पुरवते.दुर्बिणीच्या संशोधनाच्या पहिले,विविध तार्यांचा अभ्यास करण्यासाठी केवळ कुठल्या उंच जागेवर त्या तार्याचे निरक्षण करावे लागायचे.दुर्बिणीच्या संशोदानानान्त्र सर्वात पहिले वेगवेगळ्या तार्यांची व ग्रहांची स्थिती याबाबतीत माहिती पुरवली गेली .या निराक्षनाच्या आधारे वेगवेगळ्या ग्रहांची गती ,आणि सूर्य ,चंद्र ,व पृथ्वी च्या संधार्बत माहिती दिली गेली.पहिले सर्व लोकांमध्ये असा अंधविश्वास होता कि ,पृथ्वी, चंद्र आणि सूर्याच्या मध्यभागी स्तीत आहे .पण नंतर वेगवेगळ्या संसोध्नानान्त्र हे सिद्ध झाले कि सूर्य सर्व ग्रहांच्या मध्यभागी स्तीत आहे.एक विशेस रूप मध्य महत्वपूर्ण प्रारंभ विकास च्या वैज्ञानिक आणि गणितीय खगोल शास्त्र ,जे बेबिलोनिंस मध्ये प्रारंभ झाले ,ते नंतर खगोलीय परंपरा अनेक अन्यसभ्यता मध्ये विकसित करण्यासाठी तदियोंमाहिती झाले कि चंद्र ग्रहण एक दोहरा चक्र मध्ये recurredएक सरोस च्या रूप मध्ये मानला जातो .३ शताब्दी ई.पु .,. of सामोस ने पृथ्वीच्या आकाराची गणना केली ,आणि सूर्य व चंद्राच्या मधली दुरी नापली .
'''वैज्ञानिक क्रांति'''
पुनर्जागरण च्या वेळी ,, Nicolaus कोपर्निकस यांनी सूर्यमाला च्या एक मॉडल कॅ प्रस्ताव मांडला ,ग्यलिलेओ आणि केप्लर यांनी त्यंच्या कामामध्ये सुधारणा आणली .गैलिलियो दुर्बिणीचा उपयोग करून केलेल्या निराक्ष्णामध्ये सुधारणा केली.
'''रेडियो खगोल शास्त्र'''
रेडियो खगोलशास्त्र विविध किर्न्नोत्स्र्ग कॅ अभ्यास करतो .त्यांची तरंगलांबी एक मिलिमीत्त्र च्या आस-पास असते.रेडियो च्या विविध तरंग आपण विवध फोटोन नाही मानल तरी चालत ,ज्या कारणाने आपण त्याचे कोनांकाची लांबी माप्पायला सोपा होते.
'''इन्फ्रारेड खगोल शास्त्र'''
अवरक्त खगोलशास्त्र विविध प्रकारच्या प्रार्न्न स्म्भातीत माहिती देते.बहुतेक वेळा हि किर्नानला वातावरण शोषून घेते ,ज्या कारणामुळे त्याचे उस्त्र्जन होतात.अवरक्त पंक्ती ,विविध प्रकारच्या वस्तू जे खूप थंड असतात ते दृश्य प्न्क्तीय प्रदेश करू नाही सक्त .
यांचा उपयोग अन्त्रीक्स्श रसायनशास्त्राचा अभ्यास करण्यास मध्त करते.
ऑप्टिकल खगोल विज्ञान
ऑप्टिकल खगोल विज्ञान हि एक खगोलशास्त्राची प्राचीन शक आहे.
जुन्या काळी ग्रहांचे प्रतिमा हाताने काढली ज्याची,२० शतकानंतर विविध प्रकारच्या च्हायाचीत्न सामग्री संशोधन झाल्या मुले त्याचा वापर वाढला .
ज्ण्बूलातीत खागोलश्स्त्र
ज्ण्बूलातीत खागोलश्स्त्र बहुतेक वेळा ज्ण्बूलातीत तरंगलांबी च्या निराक्षाना साठी उपयोग होतो .त्याची तरंगलांबी १० ते ३२०nm च्या आस-पास असते.पृथ्वीच्या वातावरण बहुतेक वेळा हि किरणे शोषून घेते .वरील सर्व खगोलशास्त्राचे वेगवेगळे प्रकार आहे त .
.
सूर्यमाला
सूर्यमाला ही सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे त्याच्या भोवती फिरणाऱ्या खगोलीय वस्तूंनी बनलेली आहे. सूर्यमालेत आठ मुख्य ग्रह, त्यांचे १६५ ज्ञात नैसर्गिक उपग्रह,[ बटु ग्रह (प्लूटोसकट), तसेच असंख्य छोट्या वस्तू यांचा समावेश होतो. छोट्या वस्तूंमध्ये उल्का, धूमकेतू, कायपरचा पट्टा, लघुग्रहांचा पट्टा तसेच ऊर्टचा मेघ यांचा समावेश होतो
सूर्यापासूनच्या अंतराप्रमाणे ग्रह असे आहेत - बुध, शुक्र, पृथ्वी, मंगळ, गुरू, शनी, युरेनस व नेपच्यून. आठ पैकी सहा ग्रहांच्या भोवती नैसर्गिक उपग्रह आहेत.
वर्गीकरण
सुर्याभावती फिरणाऱ्या खगोलीय वस्तूंचे तीन मुख्य वर्गात वर्गीकरण केले जाते ग्रह, लघुग्रह व सूर्यमालेतील छोट्या वस्तू.
रचना
सूर्यमालेतील प्रमुख वस्तू म्हणजे सूर्य होय. सूर्याचे वस्तुमान सूर्यमालेतील एकंदर ज्ञात वस्तुमानाच्या सुमारे ९९.८६% इतके आहे. इतक्या प्रचंड वस्तूमानामुळेच सूर्याची गुरुत्वाकर्षण शक्ती इतर वस्तूंना त्याच्या भोवती फिरावयास लावते.[४] उरलेल्या वस्तुमानाच्या ९०% पेक्षा अधिक वस्तुमान हे गुरू व शनी या ग्रहांमध्ये आहे.
सूर्याभोवती फिरणार्
या जवळजवळ सगळ्या मोठ्या वस्तू या एकाच पातळीत सूर्याभोवती फिरतात. ग्रहांची फिरण्याची पातळी ही पृथ्वीच्या फिरण्याच्या पातळीच्या अगदी जवळ आहे तर धूमकेतू व क्यूपरचा पट्टा यांची फिरण्याची पातळी ही पृथ्वीच्या फिरण्याच्या पातळीशी काही अंशांचे कोन करतात.
चित्रकाराच्या नजरेतून सूर्यमाला
सूर्यमालेची निर्मिती ही तेजोमेघ सिद्धान्ताप्रमाणे झाली असल्याचे खगोलशास्त्रज्ञ मानतात. या सिद्धान्ताप्रमाणे ही निर्मिती एका मोठ्या रेणूंच्या ढगाच्या कोसळण्यामुळे सुमारे ४.६ अब्ज वर्षांपूर्वी झाली. हा रेणूंचा ढग कित्येक प्रकाशवर्ष अंतरावर पसरला होता व त्यापासून अनेक तार्यांची निर्मिती झाली.
| |||