"राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

संघाच्या शाखेला स्वतःचा वाद्यवृंद असतो. त्याला 'घोष' म्हणतात. त्यामध्ये अनेक दले असतात. स्वयंसेवकांचे जेव्हा मोठ्या संख्येने संचलन होते तेव्हा ‘आनक दल' सर्वात पुढे असते. त्यानंतर क्रमाने 'पणव दल’, 'त्रिभुज दल', 'जल्लरी दल, 'वंशी दल’, 'शृंग दल, ही दले असतात आणि सर्वात शेवटी 'शंख दल'. प्रत्येक दलात एक दलप्रमुख असतो. संचलनात अग्रभागी एक स्वयंसेवक असतो. त्याच्या हातात घोषदंड असतो. त्याला 'घोषप्रमुख' म्हणतात.

===शिस्त===

===हुमन नेटवर्किंग आणि पाठपुरावा===

संघाचे कार्यकर्ते हुमन नेटवर्किंगमध्ये आणि पाठपुरावा करण्यात सकुशल असतात याचा चांगला उपयोग छत्राखालील संस्थाना उभेकरण्यात आणि नियंत्रीत करण्यात केला जातो.सहसा जाहीर भेटींच्या आधी ठराविक गटाच्या बैठकी घेऊन पुर्वरचित हितांची रचना साध्य होईल असे पाहिले जाते. याचीच दुसरी बाजू पडद्दामागून ब्राह्मण्य आणि जातीवाद सर्वसमावेशक आणि आंतरजातीय सौहार्द जपणाऱ्यांना दूर ठेवणारी गटबाजी केली जाते.