"मोहम्मद" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक

मदिनेस पोहचल्यानंतर मोहम्मदांची व मुस्लिमांची शक्ती वाढू लागली. मक्केतील जाचाला कंटाळून इतरत्र गेलेले मुसलमानही मदिनेस परतू लागले. मोहम्मदांनी मदिनेतील [[ज्यू धर्म|यहुदी]] व इतर गटांसोबत जवळीक साधत आपली राजकीय शक्ती वाढवली. मोहम्मदांच्या या वाढत्या शक्तीला आळा घालण्यासाठी मक्केतील त्यांच्या विरोधकांनी तीन वेळा मदिनेवर हल्ला केला. ह्या तीन लढाया [[बद्रची लढाई]], [[उहूदची लढाई]], आणि [[अहजाबची लढाई]] (खंदकाची लढाई) या नावांनी ओळखल्या जातात. या तीनही लढायांमध्ये मोहम्मदांनी विरोधकांचा पराभव केला.

 

 

मध्यंतरीच्या काळात मदिनेतील मुसलमानांचे तेथील यहुद्यांसोबत संबंध बिघडत गेले. अहजाबच्या लढाईपासूनच त्यांच्या संबंधात कटूता आली होती. मोहम्मदांनी यहुद्यांना मदिनेबाहेर निघून जाण्याचा आदेश दिला. त्यानंतर ते खैबर या ठिकाणी जावून वसले, परंतु तिथेही मोहम्मदांनी त्यांच्यावर हल्ला करून त्यांचा पराभव केला व तो प्रदेश इस्लामी राज्यास मिळवला.

 

== मक्केवर विजय व शेवटची हज यात्रा ==

 

सन १० हिजरी मध्ये मोहम्मदांनी एक लाखाहून अधिक मुसलमान अनुयायांसमवेत हजची यात्रा केली. ही त्यांची शेवटची हज यात्रा ठरली. यावेळी त्यांनी "खुत्ब-ए-हज्जतुल विदा" हे प्रसिद्ध भाषण केले. त्यात त्यांनी सांगितले:

 

== प्रभाव ==

 

पण याहीपेक्षा मोहम्मदांच्या आयुष्याचे व त्यांच्या शिकवणुकीचे दुरगामी परिणाम अधिक महत्त्वपुर्ण ठरतात. त्यांच्या शिकवणुकीने अरब समाजाला एक आत्मविश्वास प्राप्त झाला. या आत्मविश्वासाच्या बळावरच आपापसात लढणारे अरब बाहेरचे जग जिंकायला निघाले. मोहम्मदांच्या मृत्यूनंतर जवळपास १०० वर्षांच्या आतच अरबांचे साम्राज्य पश्चिमेस दक्षिण [[फ्रान्स|फ्रांस]] व [[स्पेन]]पासून संपुर्ण उत्तर [[आफ्रिका]] व्यापत [[सुएझ]]पर्यंत आणि अरबस्तान व पर्शियापासून मध्य आशियात [[मंगोलिया]]पर्यंत पसरले.<ref>{{स्रोत पुस्तक |शीर्षक=Glimpses of World History |आडनाव=Nehru |पहिलेनाव=Jawaharlal |वर्ष=1989 |प्रकाशक=Nehru Memorial Fund |पृष्ठे=141-146}}</ref>