"विषमज्वर" च्या विविध आवृत्यांमधील फरक
Content deleted Content added
छो Robot: Automated text replacement (-र्या +ऱ्या) |
छो r2.7.3) (सांगकाम्याने बदलले: fa:حصبه; cosmetic changes |
||
ओळ ५:
कोंबड्या आणि अंड्यामधून पसरणाऱ्या अन्न विषबाधेचे कारण असणाऱ्या साल्मोनेला रोगाचे आणि मानवी मुदतीच्या तापाचे कारण एकाच कुलातील जिवाणू आहे. सालमोनेला टायफीमुळे उलट्या आणि अतिसार न होता तीव्र ताप येणे हे त्याचे लक्षण आहे.
== वर्णन ==
सालमोनेला टायफी
== कारणे आणि लक्षणे ==
सालमोनेला जिवाणूचा प्रवेश अन्न मार्गात झाल्याशिवाय टायफॉइड होत नाही. शौचानंतर अस्वच्छ हात, हात ना धुणे, अशा हातानी अन्नाचे वाटप करणे हा टायफॉइड होण्याचा एक मार्ग आहे. याशिवाय ज्या ठिकाणी उघड्यावर शौच केले जाते त्यावर बसलेल्या माशा दुसरीकडे उघड्या अन्नावर बसून अन्न दूषित करतात. या प्रकारास शौच-मुख प्रसार असे म्हणण्याची पद्धत आहे.
अन्नमार्गात शिरल्यानंतर सालमोनेला टायफी जिवाणू मोनोन्यूक्लियर फॅगोसाइट – एककेंद्रकी भक्षक पेशी सालमोनेला जिवाणूस खातात. या पेशी शरीराच्या प्रतिकारयंत्रणेचा भाग आहेत. या पेशीमध्ये सालमोनेला टायफी तशाच जिवंत राहतात.या पेशीमध्येच त्यांची वाढ होते. सालमोनेलाचा
रक्तामधील मोठ्या संख्येने असलेल्या सालमोनेला जिवाणूमुळे आलेला ताप वाढ्त जातो. उपचार न घेतलेल्या रुग्णामध्ये अशी स्थिति चार ते आठ आठवडे राहते. टायफॉइडची
रक्तामधून सालमोनेला शरीराच्या इतर उतीमध्ये जसे पित्ताशयात आणि लहान आतड्यातील लसिका पेशी समूहात (पेअर्स पॅच) शिरतात. सालमोनेलाचे वास्तव्य पित्ताशयात असल्यास
टायफॉइडमुळे होणाऱ्या इतर लक्षणामध्ये यकृत आणि प्लीहेस सूज येणे, प्लीहा फुटणे,रक्तक्षय, रक्तातील तांबड्या पेशींचे प्रमाण कमी होणे, लहान आतड्यामध्ये रक्तस्राराव, सांध्यामध्ये जिवाणूसंसर्ग होतो. सिलक पेशीचा अॅनिमिया असलेल्या रुग्णामध्ये रक्तक्षय आणि प्रतिकार यंत्रणा क्षीण झाल्याने स्ट्रेप्टोकॉकस न्यूमोनियाचा संसर्ग झाल्याचे आढळले आहे. हृदय, मेंदूआवरण आणि मेंदूमध्ये जिवाणू संसर्ग झाल्याने कोमा आणि मृत्यू ओढवतो. उपचार न केल्यास रुग्णास बरे होण्यास कित्येक महिने लागतात.
== निदान ==
पोटावरील विविक्षित प्रकारच्या पुरळांवरून तज्ज्ञ डॉक्टरांना टायफॉइडचे निदान होते. अस्वच्छ ठिकाणी केलेला नजीकच्या काळातील प्रवास हे निदानाचे कारण असू शकते. रक्ताच्या कल्चर वरून टायफॉइडचे नेमके निदान होते. यासाठी रुग्णाच्या शौच, मूत्र आणि अस्थिमज्जा यांचे प्रयोगशाळेत वृद्धिमिश्रणात कल्चर करतात.ज्या रुग्णानी प्रतिजैविके घेतलेली नाहीत अशा ८०% रुग्णामध्ये रक्त कल्चर परीक्षा सकारात्मक येते.
== उपचार ==
प्रतिजैविकांचा वापर टायफॉइड वर परिणामकारक आहे.
== पूर्वानुमान ==
बहुतेक रुग्ण उपचाराना उत्तम प्रतिसाद देतात. प्रतिजैविकांचा वापर होण्याआधी १२% टायफॉइडचे रुग्णांचा आजाराने मृत्यू होत असे. सध्या प्रतिजैविकांचा उपचार करून घेतलेल्या रुग्णापैकी फक्त १ % रुग्ण टायफॉइडने मरण पावतात. मृत्यू होण्याचे प्रमाण
== प्रतिबंध ==
सार्वजनिक स्वच्छ्ता , सांडपाण्याची योग्य विल्हेवाट , वैयक्तिक आरोग्य आणि योग्य त्या वेळी टायफॉइडची घेतलेली लस यामुळे टायफॉइडचा प्रतिबंध होतो. सालमोनेला टायफी हे जिवाणू अस्तित्वास असल्याचे माहीत असलेल्या देशामध्ये प्रवास करण्याआधी टायफॉइडची लस टोचून घेणे आवश्यक आहे. अल्प मुदतीचे आणि दीर्घ मुदतीचे संरक्षण देणाऱ्या दोन्ही लसी उपलब्ध आहेत. लसीचे उत्तरपरिणाम टाळून अधिक परिणामकारक लस वनविण्याचे प्रयत्न सतत चाललेले आहेत. लसीच्या उत्तरपरिणांमाध्ये स्नायुदुखी, पोटदुखी आणि फ्लूसारखी लक्षणे दिसतात. २००४ मध्ये या लसी जैविक युद्धाविरुद्धचा उपचार म्हणून वापरता येतील अशी शक्यता उत्पन्न झाली आहे.
[[वर्ग:आरोग्य]]
[[वर्ग:रोग]]
[[वर्ग:जीवाणूजन्य
[[वर्ग:विकिप्रकल्प वैद्यकशास्त्र]]
[[en:Typhoid fever]]▼
[[af:Ingewandskoors]]
[[ar:حمى تيفية]]
ओळ ४०:
[[br:Terzhienn-domm]]
[[ca:Febre tifoide]]
[[ckb:گرانەتا]]▼
[[cs:Břišní tyfus]]
[[da:Tyfus]]
[[de:Typhus]]
[[et:Kõhutüüfus]]▼
[[el:Τυφοειδής πυρετός]]
▲[[en:Typhoid fever]]
[[es:Fiebre tifoidea]]
▲[[et:Kõhutüüfus]]
[[eu:Sukar tifoide]]
[[fa:
[[fi:Lavantauti]]▼
[[fr:Fièvre typhoïde]]
[[he:טיפואיד (מחלה)]]▼
[[hi:आंत्र ज्वर]]
[[hr:Trbušni tifus]]
[[
[[id:Demam tifoid]]▼
[[ia:Typhoide]]
▲[[id:Demam tifoid]]
[[io:Tifoido]]
[[is:Taugaveiki]]
[[it:Febbre tifoide]]
[[ja:腸チフス]]
▲[[he:טיפואיד (מחלה)]]
[[kn:ವಿಷಮಶೀತ ಜ್ವರ]]
[[
[[ku:Giraneta]]
[[la:Typhus (morbus)]]
[[ml:ടൈഫോയ്ഡ്]]
[[ms:Demam kepialu]]
[[my:အူရောင်ငန်းဖျား ရောဂါ]]
[[nl:Buiktyfus]]
[[
[[no:Tyfoidfeber]]
[[pl:Dur brzuszny]]
[[pt:Febre tifoide]]
[[ro:Febră tifoidă]]
[[ru:Брюшной тиф]]
[[sh:Trbušni tifus]]▼
[[si:ටයිපොයිඩ් උණ]]
[[simple:Typhoid]]
[[sk:Brušný týfus]]
▲[[ckb:گرانەتا]]
[[sr:Тифус]]
▲[[sh:Trbušni tifus]]
▲[[fi:Lavantauti]]
[[sv:Tyfoidfeber]]
[[sw:Homa ya matumbo]]
[[ta:குடற்காய்ச்சல்]]
[[te:టైఫాయిడ్]]
|