|
}}
दक्षिण कोकणात [[कुंडलिका]] नदीच्या तीरावर [[रोहा]] गावाच्या आजूबाजुलाआजूबाजूला पसरलेल्या डोंगररांगांमध्ये गर्द रानाने वेढलेला अवचितगड पाहणे हा एक सुरम्य अनुभव ठरतो. महाराष्ट्रातील मोजक्या पण श्रीमंत गडांमध्ये या गडाची गणना होते. रोह्यापासून ५ कि.मी. वर असलेलाअसलेल्या पिंगळसई गावापासूनया गडाची उंची ३००तळापासून मी.३०५ भरतेमीटर किंवा १००० फ़ूट आहे. घनदाट जंगलामुळे जाण्याचा मार्ग दुर्गम झाला आहे. सर्व बाजुंनीबाजूंनी तटांनी आणि बुरुजांनी वेढलेला असल्याने हा किल्ला संरक्षणाच्या दृष्टीने महत्वाचामहत्त्वाचा होता.
==इतिहास==
==गडावरील ठिकाणे==
गडावर पाहण्यासारखे काही नाही. गडाच्या दोन्ही टोकास गोपुराप्रमाणे दिसणारे दोन बुरूज आहेत. गडाच्या दक्षिण बुरुजाकडील दरवाजा ढासळलेल्या अवस्थेत आहे. त्या बुरुजाच्या भिंतीत एक शिलालेख आहे. त्यांतील मजकूर असा : "श्री गणेशाय नमः श्री जयदेव शके १७१८ नलनाम संवत्सरे चैत्र शुद्ध प्रतिपदा." दुसर्‍या दरवाज्यात पाण्याने भरलेला तलाव आहे. कुंडातील पाणी पिण्यायोग्य आहे. जवळच [[खंडोबा]]ची काळ्या पाषाणातील मुर्तीमूर्ती आहे. पावसाळ्यानंतरचेउत्तरेकडील येथीलबुरुजावर निसर्गसौंदर्यएक पाहण्यासारखेउध्वस्त असते.वाडा इथल्या रानात रानडुकरे, माकड, बिबळ्या, कोल्हे, इआहे. प्राणी आढळतात.वाड्याच्या गडावरूनईशान्येस समोरचआणखी तैलबैलाच्याएक दोनबुरुज प्रस्तरभिंती,असून [[सुधागड]],दक्षिणेकडील [[सरसगड]],भिंतीत [[धनगड]],एक [[रायगड]],दरवाजा [[सवाष्णीचाआहे. घाट]]किल्ल्यात इ.काही परिसरतोफा न्याहळतापडलेल्या येतोआहेत.
दक्षिण दिशेस एक बालेकिल्ला आहे. त्याची लांबी-रुंदी अनुक्रमे ९०० फूट आणि ३०० फूट आहे. बालेकिल्ल्याच्या उत्तरेस दोन्ही टोकांना दोन दरवाजे आहेत. आत पाण्याचा एक द्वादशकोनी हौद आहे. पश्चिमेच्या अंगास खडकात कोरलेली पाण्याची सात टाकी आहेत. टाक्यांच्या मध्यभागी एक समाधी असून तिच्यापुढे एक दीपमाळ आहे.
==गडावर जाण्याच्या वाटा== ▼
पावसाळ्यानंतरचे येथील निसर्गसौंदर्य पाहण्यासारखे असते. इथल्या रानात रानडुकरे, माकड, बिबळ्या, कोल्हे, इ. प्राणी आढळतात. गडावरून समोरच तैलबैलाच्या दोन प्रस्तरभिंती, [[सुधागड]], [[सरसगड]], [[धनगड]], [[रायगड]], [[सवाष्णीचा घाट]] इ. परिसर न्याहळता येतो.
पिंगळसई मार्गः अवचितगडावर जाण्यासाठी [[मुंबई]]करांनी / [[पुणे]]करांनी प्रथम रोह्याला यावे. येथुन दीड तासाची पायी रपेट केल्यावर गडाच्या पायथ्याशी [[पिंगळसई]] गावात आपण पोहोचतो. हे अंतर अंदाजे ५ कि.मी. आहे. येथुन गडावर जाणारी वाट सरळ आणि मळलेली असल्याने तासाभरात गडावर पोहोचता येते. ▼
▲==गडावर जाण्याच्या तीन वाटा==
वेळः पिंगळसई मार्गे १ तास. [पडम मार्गे २ तास]
▲१. पिंगळसई मार्गः अवचितगडावर जाण्यासाठी [[मुंबई]]करांनी / [[पुणे]]करांनी प्रथम रोह्याला यावे. येथुनयेथून दीड तासाची पायी रपेट केल्यावर गडाच्या पायथ्याशी [[पिंगळसई]] गावात आपण पोहोचतो. हे अंतर अंदाजे ५ कि.मी. आहे. येथुनयेथून गडावर जाणारी वाट सरळ आणि मळलेली असल्याने तासाभरात गडावर पोहोचता येते. या वाटेवर एक युद्धशिळा(वीरगळ) आहे.
गडावर जाण्यासाठी तीन वाटा आहेत.
१२.. मेढामेढे मार्गे
मुंबई - रोहा मार्गावर रोह्याच्या अगोदर ७.५ किमीकिलोमीटर अंतरावर असलेल्या मेढामेढे या गावी उतरावे. गावातून विठोबा मंदिराच्या मागूनच गडावर जाण्यासाठी वाट आहे. या वाटेने आपण एका तासात गडावर पोहोचतो. वाट दाट झाडांमधून जात असल्याने वाट चुकण्याची शक्यता आहे. या वाटेने आपण पडक्या बुरुजावरून गडावर पोहोचतो. बुरुजावरून डाव्या बाजूला कुंडलिका नदीच्या खोर्यातीलखोर्‍यातील मेढामेढे व पिंगळसई ही गावे दिसतात.
२. पिंगळसई मार्गे
अवचितगडावर जाण्यासाठी मुंबईकरांनी अथवा पुणेकरांनी प्रथम रोह्याला यावे. येथून दीड तासाची पायी रपेट केल्यावर गडाच्या पायथ्याशी असलेल्या पिंगळसई गावात आपण पोहोचतो. हे अंतर साधारणपणे ५ किमी आहे. येथून गडावर जाणारी वाट सरळ आणि मळलेली असल्याने तासाभरात गडावर पोहोचता येते. या वाटेवर एक युध्दशिल्प(वीरगळ) आहे.
३. पडम मार्गे
गडावर जाण्याचा तिसरा मार्ग पडम गावातून येतो. रोहा मार्गे पिंगळसई गावाला येतांना, रोहा-नागोठणे मार्गावर एक बंद पडलेला कागद कारखाना आहे. या कारखान्याच्या मागून जाणारी वाट गडाच्या दक्षिण प्रवेशद्वरापाशीप्रवेशद्वारापाशी घेवूनघेऊन जाते. या वाटेने गडावर जाण्यास दोन तास पुरतात.
==बाह्य दुवे==
| 